Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII (Bản mới)

ội và củng cố quốc phòng 
Quân đ ội nhà Trần đư ợc tuyển dụng theo chính sách và chủ tr ươ ng nào ? 
a.Quân đội : 
- Gồm : Cấm quân và quân ở các lộ , ở làng xã có hương binh , quân đội của các vương hầu . 
- Chính sách : “ Ngụ binh ư nông ” 
- Chủ trương : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội 
“ Khi trong n ư ớc không có việc thì cho quân lính về 
làm ruộng ; khi có việc chinh chiến , thì hết thảy mọi 
ng ư ời dân đ ều là quân lính . Thế quân c ư ờng thịnh ” 
 ( Khâm đ ịnh Việt sử thông giám c ươ ng mục ) 
 Trả lời 
Chính sách “ Ngụ binh ư nông ”  có thể huy đ ộng 
1 lực l ư ợng lớn khi có chiến tranh , toàn dân là lính , 
xây dựng đư ợc khối đ oàn kết quân và dân , giữa kinh 
tế với quốc phòng , sản xuất nông nghiệp với các tổ 
 chức vũ trang 
Chủ tr ươ ng : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt 
đ ông ”: Lực l ư ợng quân đ ội tinh nhuệ , thiện chiến 
- Cách tổ chức quân đội như vậy đã làm tăng rất nhiều 
sức kháng chiến của nhân dân ta . 
Những chính sách và chủ tr ươ ng đ ó tác dụng nh ư thế nào ? 
ĐA 
 Hình 27: Những chiến binh thời Trần 
Chứng tỏ n ư ớc ta luôn bị giặc ngoại xâm đ e doạ vì vậy 
 quân đội được trang bị vũ khí đầy đủ , th ư ờng xuyên luyện 
tập võ nghệ , sẵn sàng chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc . 
Hình vẽ phản ánh tinh thần th ư ợng võ của dân tộc với chủ 
tr ươ ng đ úng đ ắn “ quân lính cốt tinh nhuệ , không cốt đ ông ”. 
Hoàn chỉnh , quy củ , đư ợc học tập binh pháp và 
luyện tập võ nghệ , có nhiều tướng giỏi . 
Hình 27 nói lên đ iều gì ? 
Em có nhận xét gì về quân đ ội thời Trần ? 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
a.Quân đ ội : 
- Gồm : Cấm quân và quân ở các lộ , ở làng xã có hương binh , quân đội của các vương hầu . 
 - Chính sách : “ Ngụ binh ư nông ” 
 - Chủ trương : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội 
 - Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ 
Thảo luận nhóm cặp đ ôi ( theo bàn ) 
So với thời Lý quân đ ội nhà Trần có đ iểm gì 
giống và khác ? 
- Giống :+ Gồm 2 bộ phận chính : Cấm quân và quân ở các lộ 
 + Xây dựng quân đ ội theo chính sách “ Ngụ binh ư nông ” 
- Khác : + Cấm quân đư ợc tuyển dụng ở quê h ươ ng họ Trần 
 + Chủ tr ươ ng : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đ ông ” 
ĐA 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
a.Quân đ ội : 
- Gồm : Cấm quân và quân ở các lộ , ở làng xã có hương binh , quân đội của các vương hầu . 
- Chính sách : “ Ngụ binh ư nông ” 
Để củng cố quốc phòng nhà Trần đã làm gì ? 
b.Quốc phòng : 
Bố trí tướng giỏi,quân đông ở vùng hiểm yếu 
 Vua Trần thường đi tuần tra việc phòng bị . 
- Chủ trương : “ Quân lính cốt tinh nhụê không cốt đông”,xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội . 
- Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
Để phục hồi và phát triển kinh tế nông nghiệp , nhà Trần đ ã thực hiện những chủ tr ươ ng gì ? 
Chú trọng việc khai hoang , đắp đê , nạo vét kênh . 
a. Nông nghiệp 
Tên chức quan nhà Trần đặt để trông coi việc sửa chữa đắp đê ? 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê . 
 Vào năm 1248, nhà vua huy động tất cả quan dân ở các lộ ven sông Cái ( sông 
Hồng)vào việc đắp một con đê với quy mô rất lớn.Con đê này được gọi là Đỉnh 
Nhĩ ( tức đê Quai Vạc ) Đê Quai Vạc chạy dài ven hai bên bờ sông , bắt đầu từ 
nguồn xa cho đến biển.Nếu chỗ đê nào lấn vào ruộng đất của dân,thì nhà nước 
chiếu theo giá ruộng đất mà bồi thường . Đê sông Hồng được các đời sau tu bổ , 
đến nay vẫn là công trình phòng chống lũ lụt rất hiệu quả . 
Cảnh đ ắp đ ê d ư ới thời Trần 
 Một đ oạn đ ê sông Hồng 
M ươ ng dẫn n ư ớc ở đ ồng bằng 
 Bắc Bộ 
Hiện nay để nông nghiệp phát triển , đồng lúa không bị ngập lụt nhà nước ta có biện pháp gì ? 
BÀI 13: NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
Chú trọng việc khai hoang , đắp đê , nạo vét kênh . 
a. Nông nghiệp 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê . 
Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần ? 
Chủ tr ươ ng phát triển nông nghiệp của nhà Trần rất phù hợp , kịp thời đ áp ứng đư ợc nguyện vọng của nhân dân.Nhà Trần rất quan tâm đến sản xuất , đến cuộc sống của nhân dân . 
Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển 
“ N ă m 1266, nhà Trần cho phép các v ươ ng hầu , 
công chúa , phò mã , cung tần chiêu tập những ng ư ời 
 phiêu tán không có sản nghiệp làm nô tì đ ể khai khẩn 
 ruộng hoang,lập đ iền trang . V ươ ng hầu có đ iền trang 
 từ đ ấy .” 
 ( Đại Việt sử kí toàn th ư ) 
Điền trang là gì ? Chủ trương trên của nhà Trần có tác dụng gì ? 
Điền trang là ruộng t ư của v ươ ng 
Hầu , quý tộc thời Trần do khai hoang 
mà có 
Giúp các vương hầu . có điền trang . 
Giải quyết việc làm cho người phiêu tán 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
Nêu các loại hình thủ công nghiệp thời Trần ở TK XIII? 
 Hình 28: Ấm gốm thế kỉ XII-XIII 
 Bát gốm men ngọc 
 Thạp gốm 
VÁN IN THỜI TRẦN 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
Em có nhận xét về tình hình thủ công nghiệp thế kỉ XIII? 
 Thủ công nghiệp phát triển nhiều nhiều ngành nghề , đạt trình độ kĩ thuật cao. 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
b. Thủ công nghiệp 
c. Thương nghiệp 
Nêu một vài nét về tình hình th ươ ng 
nghiệp d ư ới thời nhà Trần ? 
Xây dựng nhiều chợ và trung tâm buôn bán 
Thăng Long có 61 phường. 
-Buôn bán với nước ngoài phát triển. 
 Thủ công nghiệp phát triển nhiều nhiều ngành nghề , đạt trình độ kĩ thuật cao . 
Chợ Việt ngày xưa 
Vân Đồn ( Quảng Ninh ) ngày xưa 
Vân Đồn ( Quảng Ninh ) ngày nay 
Thông tin: 
- Vân Đồn nằm ở phía Đông Nam vịnh Hạ Long( thuộc tỉnh Quảng Ninh ). Đây là cảng ngoại thương đầu tiên của nước ta 
- Là nơi có vị trí tự nhiên thuận lợi để thuyền bè qua lại,trú đỗ nằm trên trục hàng hải từ trung quốc xuống các nước vùng Đông Nam Á. 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
a. Quân đ ội : 
 - Gồm : Cấm quân và quân ở các lộ , ở làng xã có hương binh , quân đội của các vương hầu . 
- Chính sách : “ Ngụ binh ư nông ” 
 - Chủ trương : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội 
Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ 
b.Quốc phòng : 
Bố trí tướng giỏi,quân đông ở vùng hiểm yếu 
- Vua Trần thường đi tuần tra việc phòng bị . 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
Chú trọng việc khai hoang , đắp đê , nạo vét kênh . 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê . 
 Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển 
b. Thủ công nghiệp 
c. Thương nghiệp 
 Thủ công nghiệp phát triển nhiều nhiều ngành nghề , đạt trình độ kĩ thuật cao . 
Xây dựng nhiều chợ và trung tâm buôn bán. 
Thăng Long có 61 phường. 
- Buôn bán với nước ngoài phát triển. 
BÀI TẬP: 
ĐIỀN NH ỮNG TỪ CÒN THIẾU VÀO CHỖ TRỐNG? 
A, Nhà vua hạ lệnh cho các lộ .. từ đầu nguồn đến cửa biển 
để đề phòng nước sông lên to. Đặt chức quan  để trông 
coi việc đắp đê . 
B, Thủ công nghiệp phát triển nhiều .., đạt trình độ 
C. Các cửa biển ( Nghệ An)..( Thanh Hóa ), 
..( Quảng Ninh ), là nơi buôn bán tấp nập với thương nhân nước ngoài . 
đắp đê 
Hà đê sứ 
ngành nghề 
kĩ thuật cao . 
Hội Thống 
Hội Triều 
Vân Đồn 
CỦNG CỐ: 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Đ A P Đ E 
1. Để phòng lũ lụt , Nhà Trần đã làm gì ? 
2. Quân các lộ ở đồng bằng gọi là gì ? 
C H I N H B I N H 
3. Quân đội Nhà Trần thường được học tập điều gì ? 
B I N H P H A P 
4. Vua Trần thường đi tuần tra việc gì ở vùng biên gi Ớ i ? 
P H O N G B I 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ 
5. Ruộng đất tư do các vương hầu khai hoang mà có gọi là gì ? 
Đ I E N T R A N G 
6. Cửa biển Hội Triều thuộc tỉnh nào ở nước ta ? 
T H A N H H O A 
7. Trong nhân dân , ngòai nghề đúc đồng , khắc ván in, nhân 
 dân ta còn biết làm gì ? 
L A M G I A Y 
Đ 
I 
N 
H 
N 
H 
I 
ĐỈNH NHĨ 
DẶN DÒ 
+ Học bài cũ: 
- Nhà Trần tổ chức quân đội như thế nào ? 
- Biện pháp để củng cố quốc phòng . 
 Các biện pháp để khôi phục và phát triển kinh tế ? 
Trả lời 2 câu hỏi cuối bài học. 
+ Bài mới: 
- Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông cổ 
- Mục đích xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ 
- Nhà Trần đã có chuẩn bị và kháng chiến chống quân Mông Cổ như thế nào ? 
- Tại sao quân Mông cổ rất hùng mạnh mà bị ta đánh bại ? 
II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
1.Nhà Trần xây dựng quân đ ội và củng cố quốc phòng 
a. Quân đ ội : 
 - Gồm : Cấm quân và quân ở các lộ , ở làng xã có hương binh , quân đội của các vương hầu . 
- Chính sách : “ Ngụ binh ư nông ” 
 - Chủ trương : “ Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông ”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội 
Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ 
b.Quốc phòng : 
Bố trí tướng giỏi,quân đông ở vùng hiểm yếu 
- Vua Trần thường đi tuần tra việc phòng bị . 
2. Phục hồi và phát triển kinh tế 
a. Nông nghiệp 
Chú trọng việc khai hoang , đắp đê , nạo vét kênh . 
- Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi , đốc thúc việc đắp đê . 
 Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển 
b. Thủ công nghiệp 
c. Thương nghiệp 
 Thủ công nghiệp phát triển nhiều nhiều ngành nghề , đạt trình độ kĩ thuật cao . 
Xây dựng nhiều chợ và trung tâm buôn bán. 
Thăng Long có 61 phường. 
- Buôn bán với nước ngoài phát triển.