Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần - Trường THCS Võ Trường Toản

 Mông ? 
Nguyên nhân thắng lợi : 
- Tất cả các tầng lớp nhân dân , các thành phần dân tộc đều tham gia đánh giặc tạo nên khối đoàn kết toàn dân mà vương hầu quý tộc Trần là hạt nhân . 
- Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo về mọi mặt cho mỗi cuộc kháng chiến . 
 - Tinh thần hy sinh quyết chiến quyết thắng của toàn dân ta nòng cốt là quân đội nhà Trần . 
- Đường lối chiến lược , chiến thuật đúng đắn , sáng tạo của vương triều Trần đặc biệt là của : Vua Trần Nhân Tông , Trần Quốc Tuấn , Trần Quang Khải , Trần Khánh Dư  
Sau kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên – Mông, nhà Trần đã làm gì để khôi phục kinh tế? Tình xã hội nước ta thời Trần như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay. 
Giới thiệu bài mới 
Để khắc phục hậu quả chiến tranh , công việc đầu tiên của một đất nước sau khi kết thúc chiến tranh là gì ? 
Baøi 15 
SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ 
& VAÊN HOAÙ THÔØI TRAÀN 
I. SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ 
Tieát 28 
I . SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
a) Nông nghiệp 
 - Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
- Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng.Các quý tộc 
- Vương hầu , quý tộc chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Tình hình noâng nghieäp nöôùc ta thôøi Traàn sau chieán tranh nhö theá naøo ? 
Để có được kết quả đó nhà Trần đã thực hiện những biện pháp gì ? 
1. Tình hình kinh teá sau chieán tranh . 
a) Nông nghiệp 
 Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
- Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng.Các quý tộc , Vương hầu chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Đê sông Hồng 
Đê sông Đuống 
Sông Tô Lịch 
1. Tình hình kinh teá sau chieán tranh . 
a) Nông nghiệp 
 - Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
- Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng.Các quý tộc , Vương hầu chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Ruộng đất thời Trần có mấy loại ? 
1. Tình hình kinh teá sau chieán tranh . 
a) Nông nghiệp 
 - Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng . 
Quý tộc , Vương hầu chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Loại ruộng đất 
Sở hữu 
Cách sử dụng 
Quyền lợi và nghĩa vụ 
Đất công làng xã 
Của nhà nước 
- Chia cho dân cày cấy 
-Ban cấp cho vương hầu , quý tộc , quan lại  
=> Thái ấp 
Phải đóng thuế , lao dịch cho nhà nước . 
- Hưởng một đời , có quyền thu thuế của dân , đóng thuế cho nhà nước 
Đất tư hữu 
- Của vương hầu , quý tộc . 
- Của địa chủ 
- Giao cho tá điền canh tác . 
-Thu địa tô của tá điền không phải nộp thuế cho triều đình . 
1. Tình hình kinh teá sau chieán tranh . 
a) Nông nghiệp 
 - Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
- Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng.Các quý tộc , Vương hầu chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Em có nhận xét gì về tình hình ruộng đất thời Trần ? 
Vì sao ruộng tư thời Trần ngày càng nhiều 
1. Tình hình kinh teá sau chieán tranh . 
a) Nông nghiệp 
 Được phục hồi và phát triển nhanh chóng : 
- Công cuộc khẩn hoang , thành lập làng xã được mở rộng.Các quý tộc , Vương hầu chiêu tập dân nghèo di khai hoang lập điền trang . 
- Đê điều được củng cố . 
Vì sao nông nghiệp thời Trần sau chiến tranh phát triển ? 
Nhà Trần chăm lo đến sản xuất nông nghiệp , các biện pháp khuyến nông được đẩy mạnh . 
Nhân dân tích cực sản xuất . 
- Sau chiến tranh đất nước hòa bình , nhân dân có điều kiện tập trung phát triển nông nghiệp 
Tình hình kinh tế sau chiến tranh  b.Thủ công nghiệp 
Thủ công nghiệp phát triển 
Tình hình thủ công nghiệp nước ta thời Trần như thế nào ? 
Sự phát triển được biểu hiện như thế nào ? 
- T CN do nhà nước quản lý được mở rộng , nhiều ngành nghề khác nhau : gốm tráng men, dệt , đóng thuyền .. 
-TCN trong nhân dân rất phổ biến và phát triển : nghề mộc , gốm , làm giấy , khắc bản in, đúc đồng , rèn sắt  
Thủ công nghiệp nước ta thời Trần có nét gì mới ? 
- Các làng nghề , phường nghề ra đời 
1.Tình hình kinh tế sau chiến tranh  b.Thủ công nghiệp 
-T CN do nhà nước quản lý được mở rộng , nhiều ngành nghề khác nhau : gốm tráng men, dệt , đóng thuyền . 
-TCN trong nhân dân rất phổ biến và phát triển , làm gốm , đúc đồng,làm giấy , khắc bản in.. 
- Nhiều Làng nghề , Phường nghề ra đời . 
Quan sát 
Đầu Rồng bằng Gốm 
1.Tình hình kinh tế sau chiến tranh  b.Thủ công nghiệp 
-T CN do nhà nước quản lý được mở rộng , nhiều ngành nghề khác nhau : gốm tráng men, dệt , đóng thuyền . 
-TCN trong nhân dân rất phổ biến và phát triển , làm gốm , đúc đồng,làm giấy , khắc bản in.. 
- Nhiều Làng nghề , Phường nghề ra đời . 
Quan sát 
1.Tình hình kinh tế sau chiến tranh  b.Thủ công nghiệp 
-T CN do nhà nước quản lý được mở rộng , nhiều ngành nghề khác nhau : gốm tráng men, dệt , đóng thuyền . 
-TCN trong nhân dân rất phổ biến và phát triển , làm gốm , đúc đồng,làm giấy , khắc bản in.. 
- Nhiều Làng nghề , Phường nghề ra đời . 
Quan sát 
Em có nhận xét gì về các sản phẩm này ? 
Công trình này cho chúng ta thấy nghề thủ công nào của thời Trần đã đạt đến trình độ cao ? 
Tháp Bình Sơn bằng gốm - Vĩnh Phúc 
Lâu thuyền 
Súng thần cơ 
b) Thủ công nghiệp . 
Thủ công nghiệp nhà nước được mở rộng : gốm tráng men, dệt vải , chế tạo vũ khí , đóng thuyền  
Thủ công nghiệp nhân dân phát triển : dệt , làm gốm , đúc đồng , làm giấy , khắc bản in, mộc , khai khoáng , xây dựng  
Nhiều làng nghề , phường nghề được thành lập . 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh . 
Em có thể kể tên một số làng nghề truyền thống của nước ta còn tồn tại đến ngày nay? 
Nghề dệt lụa 
Nghề đúc đồng 
Nghề Gốm 
Bản in gỗ 
Nghề làm giấy 
c) Thương nghiệp . 
* Nội thương : 
- Chợ mọc lên nhiều . 
- Xuất hiện nhiều thương nhân . 
- Kinh thành Thăng Long là trung tâm buôn bán sầm uất của cả nước . 
* Ngoại thương : buôn bán với nước ngoài được đẩy mạnh qua cảng Vân Đồn . 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh . 
Thương nghiệp thời Trần sau chiến tranh phát triển ra sao ? 
c) Thương nghiệp . 
* Nội thương : 
- Chợ mọc lên nhiều . 
- Xuất hiện nhiều thương nhân . 
- Kinh thành Thăng Long là trung tâm buôn bán sầm uất của cả nước . 
* Ngoại thương : buôn bán với nước ngoài được đẩy mạnh qua cảng Vân Đồn . 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh . 
Phố Hàng Điếu 
Phố hàng Bài 
Hà Nội Xưa và nay 
Chợ Bưởi Xưa và Nay 
Vân Đồn 
c) Thương nghiệp . 
* Nội thương : 
- Chợ mọc lên nhiều . 
- Xuất hiện nhiều thương nhân . 
- Kinh thành Thăng Long là trung tâm buôn bán sầm uất của cả nước . 
* Ngoại thương : buôn bán với nước ngoài được đẩy mạnh qua cảng Vân Đồn . 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh . 
Vì sao thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần phát triển mạnh ? 
Giai cÊp 
.. 
Giai cÊp 
2/T×nh h×nh x· héi sau chiÕn tranh 
Vẽ 
S¬ ® å x· héi thêi TrÇn ? 
2/T ì nh h ì nh x ã hội sau chiến tranh 
X ã hội thời Trần 
Giai cấp thống trị 
Giai cấp bị trị 
vua 
Vương hầu - Quý tộc 
Địa chủ 
Nông dân 
Thợ thủ công Thương nhân 
Nông nô - Nô tì 
Giai cấp thống trị 
Vua 
Quan 
Địa chủ 
Giai cấp bị trị 
N ô ng d â n 
N ô t ì 
Em h ã y so s á nh x ã hội thời Trần với x ã hội Thời L ý ? 
X ã hội thời L ý 
X ã hội thời Trần 
Thợ thủ c ô ng-Thương nh â n 
Giai cấp thống trị 
Giai cấp bị trị 
vua 
Vương hầu Quý tộc 
Địa chủ 
Nông dân 
Thợ thủ công - Thương nhân 
Nông nô - Nô tì 
2. Tình hình xaõ hoäi sau chieán tranh 
Giai cấp - Tầng lớp 
Đời sống 
Thống trị 
Vua 
Vương hầu - Quý tộc 
- Có nhiều ruộng đất , nhiều đặc quyền , đặc lợi , nắm giữ các chức vụ quan trọng . 
Địa chủ 
Có nhiều ruộng đất , thu tô của tá điền 
Bị trị 
Nông dân-Tá điền 
- Cày ruộng công , nộp thuế , lao dịch cho nhà nước . 
- Tá điền ngày càng đông . Cày ruộng nộp tô cho địa chủ . 
=> Nghèo khổ 
Thợ thủ công - Thương nhân 
- Ngày càng đông 
- Nộp thuế và làm nghĩa vụ với nhà nước . 
Nông nô - Nô tì 
Lệ thuộc và bị bóc lột nặng nề . 
Đời sống của các tầng lớp dân cư trong xã hội thời Trần như thế nào ? 
Giai cấp thống trị 
Giai cấp bị trị 
vua 
Vương hầu - Quý tộc 
Địa chủ 
Nông dân 
Thợ thủ công Thương nhân 
Nông nô - Nô tì 
2. Tình hình xaõ hoäi sau chieán tranh 
Giai cấp - Tầng lớp 
Đời sống 
Thống trị 
Vua 
Vương hầu - Quý tộc 
- Có nhiều ruộng đất , nhiều đặc quyền , đặc lợi , nắm giữ các chức vụ quan trọng . 
Địa chủ 
Có nhiều ruộng đất , thu tô của tá điền 
Bị trị 
Nông dân-Tá điền 
- Cày ruộng công , nộp thuế , lao dịch cho nhà nước . 
- Tá điền ngày càng đông . Cày ruộng nộp tô cho địa chủ . 
Thợ thủ công - Thương nhân 
- Ngày càng đông 
- Nộp thuế và làm nghĩa vụ với nhà nước . 
Nông nô - Nô tì 
Lệ thuộc và bị bóc lột nặng nề . 
* Cuûng coá 
Caâu 1: Ruoäng ñaát chieám phaàn lôùn dieän tích ñaát ñai thôøi Traàn : 
a. Ñaát ñieàn trang 	b. Ñaát thaùi aáp 
c. Ñaát thang moäc 	d. Ñaát coâng laøng xaõ 	 
Caâu 2: Ñaát ñieàn trang laø ñaát do caùc vöông haàu , quyù toäc  maø coù 
a. Khai hoang 	b. Cöôùp cuûa daân 
c. Nhaän cuûa trieàu ñình 	d. Mua cuûa ñòa chuû . 
Caâu 3: Ngheà thuû coâng môùi xuaát hieän ôû thôøi Traàn : 
a. Goám 	b. Deät 
c. Ñoùng thuyeàn 	d. Khaéc vaùn in. 
Caâu 4: Ñaát thaùi aáp laø ñaát maø caùc vöông haàu quyù toäc ñöôïc quyeàn : 
a. Mua baùn 	b. Ñeå laïi cho con chaùu 
c. Höôûng moät ñôøi 	d. Taëng cho ngöôøi khaùc 
Caâu 5: Taàng lôùp ñoâng ñaûo nhaát , nuoâi soáng xaõ hoäi thôøi Traàn : 
a. Noâng daân 	b. Taù ñieàn 
c. thöông nhaân 	d. Noâng noâ . 
Caâu 6: Taàng lôùp môùi xuaát hieän trong thôøi Traàn : 
a. Noâng daân 	b. Taù ñieàn 
c. Thöông nhaân 	d. Noâng noâ . 
* Daën doø 
a) Baøi cuõ . 
Hoïc baøi , traû lôøi caâu hoûi cuoái moãi muïc vaø cuoái baøi . 
Laøm baøi taäp trong vôû thöïc haønh . 
b) Chuaån bò baøi môùi . baøi 15: SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ VAØ VAÊN HOAÙ THÔØI TRAÀN ( tieát 2) 
Ñoïc tröôùc , soaïn vaøo vôû baøi soaïn . 
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM 
LUÔN MẠNH KHỎE