Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 25: Phong trào Tây Sơn (Bản đẹp)

1785 
Chó gi¶i 
 Ranh giêi Gi÷a ®» ng  trong vµ ®» ng ngoµi 
 Qu©n thuû 
 Qu©n bé 
Chó gi¶i 
 N¬i kiÓm so¸t cña 3 anh em T©y S¬n : 
NguyÔn Nh¹c ( Quy Nh¬n ) 
NguyÔn HuÖ ( Phó Xu©n ) 
NguyÔn L÷ ( Gia § Þnh ) 
----- : Ranh giíi quèc gia  ngµy nay 
L­îc ® å T©y S¬n khëi nghÜa chèng c¸c thÕ lùc phong kiÕn vµ ch«ng qu©n x©m l­îc n­íc ngoµi 
6/1786 
 - K hi Nguyễn Huệ hỏi Nguyễn Hữu Chỉnh về việc tiến quân ra Bắc “ Nguyễn Hữu Chỉnh đã mạnh dạn nói “ việc binh cốt ở thần tốc , tướng quân mới đánh một trận mà lấy được Thuận Hoá , uy danh rung động cả Bắc Hà nay Bắc Hà , tướng thì nhát , quân thì kiêu , ta nên thừa thắng mà đánh lấy ”. Nguyễn Huệ lại hỏi “ Một nước đã dựng được mấy trăm năm nay nhất đến đánh , người ta sẽ cho quân mình là quân gì ?” Chỉnh đáp “Nay Bắc Hà đã có vua lại có chúa , họ Trịnh tiếng là phụ chính , nhưng kì thực là hiếp chế vua Lê , người trong nước từ lâu đã chán ghét Nay tướng quân lấy danh nghĩa phù Lê diệt Trịnh thì thiên hạ ai mà không hưởng ứng ”. 
 Hoàng Lê nhất thống chí . NXB Văn học - Hà Nội , 1964. 
Thµnh Phó Xu©n 
Chó gi¶i 
 Ranh giêi Gi÷a ®» ng  trong vµ ®» ng ngoµi 
 Qu©n thuû 
 Qu©n bé 
Chó gi¶i 
 N¬i kiÓm so¸t cña 3 anh em T©y S¬n : 
NguyÔn Nh¹c ( Quy Nh¬n ) 
NguyÔn HuÖ ( Phó Xu©n ) 
NguyÔn L÷ ( Gia § Þnh ) 
----- : Ranh giíi quèc gia  ngµy nay 
L­îc ® å T©y S¬n khëi nghÜa chèng c¸c thÕ lùc phong kiÕn vµ ch«ng qu©n x©m l­îc n­íc ngoµi 
1786 
Chó gi¶i 
 N¬i kiÓm so¸t cña 3 anh  em T©y S¬n : 
NguyÔn Nh¹c ( Quy Nh¬n ) 
NguyÔn HuÖ ( Phó Xu©n ) 
NguyÔn L÷ ( Gia § Þnh ) 
-.--.--: Ranh giíi quèc gia ngµy nay 
NguyÔn Nh¹c 
NguyÔn HuÖ 
NguyÔn L÷ 
L­îc ® å T©y S¬n khëi nghÜa chèng c¸c thÕ lùc phong kiÕn vµ chèng qu©n x©m l­îc n­íc ngoµi 
	“ Quân Tây Sơn rút về , Bắc Hà rối loạn . Nạn đói hoành hành , nhân dân cực khổ , vua Lê Chiêu Thống kế vị Lê Hiển Tông bất lực chống chọi với các thế lực họ Trịnh , do Trịnh Bồng đứng đầu , đang cố sức phục dựng cơ đồ cũ . Dựa vào sự giúp đỡ của Nguyễn Hữu Chỉnh ( sau khi quân Tây Sơn rút đã ở lại Bắc Hà ), Chiêu Thống đánh bại quân Trịnh , đốt phá phủ chúa . Trong nhân dân tuyên truyền nhau câu đối : 
Thiên hạ mất chuông chùa , chuông chùa đã mất , đỉnh yên sao được 
Hoàng Thượng đốt phủ chúa , phủ đốt rồi thì điện cũng trơ 
 Nguyễn Hữu Chỉnh nhân cơ hội đó lộng quyền , chống lại Tây Sơn , cho người vào đòi lại Nghệ An.” 
 	 Đại Cương Lịch sử Việt Nam - Tập 1 - Trang 420 - 421 
	 Trương Hữu Quýnh - Phan Đại Doãn - Nguyễn Cảnh Minh 
Chỉnh vốn là môn hạ của Hoàng Ngũ Phúc , rồi trở thành bộ tướng của Hoàng Đình Bảo (con nuôi Hoàng Ngũ Phúc ). Khi Bảo bị kiêu binh giết , Chỉnh đem gia quyến chạy vào hàng Tây Sơn và khuyên Tây Sơn nên đem gấp quân ra đánh chiếm Phú Xuân . Tiếp đó , Chỉnh được Nguyên Huệ giao việc chỉ huy một đạo thủy quân tiến ra Thăng Long. Khi trở về Nam, Tây Sơn không muốn cho Chỉnh về theo . Lo ngại Chỉnh có phản trắc , Nguyễn Huệ cho Chỉnh ở lại Nghệ An giúp Nguyễn Văn Duệ  Quả nhiên , sau khi Tây sơn rút về Nam, Chỉnh ra sức xây dựng thế lực riêng và mưu đồ phản bội Tây Sơn . Bấy giờ tình hình Bắc Hà lại lộn xộn . Dân chúng chán ghét triều đình Lê Chiêu Thống thối nát . Nhân cơ hội này , các phe cánh họ Trịnh lại nổi lên rr[ồi kéo vào Thăng Long uy hiếp vua Lê . Chiêu Thống vội viết thư vaod Nghệ An gọi Nguyễn Hữu Chỉnh ra giúp . Chỉnh đánh bại liên tiếp các phe cánh của họ Trịnh rồi trở về đóng trong phủ chúa , bắt đầu lộng hành , tự ý giải quyết mọi việc không cần đến vua Lê . Cuối năm 1787, Nguyễn Huệ sai các tướng kéo quân ra Bắc bắt được Chỉnh bỏ củi đem về Thăng Long xử tử 
Vốn là một võ tướng có tài , sống vào thời kì “ vua Lê – Chúa Trịnh “ thối nát cực độ , nội bộ tầng lớp thống trị phân hóa sâu sắc , Nguyễn Hữu Chỉnh không theo chúa Trịnh mà chạy sang hàng ngũ Tây Sơn . Sự tính toán của Chỉnh , một mặt phản ánh tính chất cơ hội của kẻ hoạt đầu thời loạn , nhưng khách quan mà xét , đó là hành động tích cực trong cả cuộc đời Chỉnh . Trước khí thế của phong trào nông dân , lại chịu sự chỉ huy của Nguyễn Huệ , Chỉnh đã có những đóng góp nhất định trong buổi đầu quân Tây Sơn kéo ra Bắc Hà . Nhưng dần dần , gặp hoàn cảnh , Chỉnh lộ rõ bản chất cơ hội , gian hùng , tự mình li khai đối lập với phong trào tây Sơn . Vả chăng , Chỉnh cũng không che giấu bản chất của mình khi nghĩ rằng “ cờ đã đến tay “: 
 “ Đường đời mở rộng thênh thênh 
 Ta đây cũng một triều đình kém ai “ 
1785 
Chó gi¶i 
 Ranh giêi Gi÷a ®» ng  trong vµ ®» ng ngoµi 
 Qu©n thuû 
 Qu©n bé 
Chó gi¶i 
 N¬i kiÓm so¸t cña 3 anh em T©y S¬n : 
NguyÔn Nh¹c ( Quy Nh¬n ) 
NguyÔn HuÖ ( Phó Xu©n ) 
NguyÔn L÷ ( Gia § Þnh ) 
----- : Ranh giíi quèc gia  ngµy nay 
L­îc ® å T©y S¬n khëi nghÜa chèng c¸c thÕ lùc phong kiÕn vµ ch«ng qu©n x©m l­îc n­íc ngoµi 
6/1786 
1783 
 Bài tập 
Điền các sự kiện lịch sử vào các mốc thời gian sau sao cho đúng với phong trào Tây Sơn 
Niên đại 
 Sù kiÖn lÞch sö 
1771 
1777 
1785 
1786 
Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn bùng nổ 
Nghĩa quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong 
Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiêu diệt quân Xiêm ở Rạch Gầm – Xoài Mút 
Nghĩa quân Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài 
 Bài tập 
Điền các sự kiện lịch sử vào các mốc thời gian sau sao cho đúng với phong trào Tây Sơn 
Niên đại 
 Sù kiÖn lÞch sö 
1771 
1777 
1785 
1786 
1. Sau chiÕn th¾ng R¹ch GÇm - Xoµi Mót , môc  tiªu tÊn c«ng tr­íc tiªn cña qu©n T©y S¬n lµ ®©u? Em h·y chän ®¸p ¸n ® óng . 
A, H¹ thµnh Phó Xu©n 
B, KÐo qu©n ra B¾c – gi¶i phãng Th¨ng Long 
C, Ra B¾c diÖt ChØnh 
D, Ra Th¨ng Long diÖt NhËm 
CỦNG CỐ KIẾN THỨC 
2.1 - NguyÔn Hô ª ® em qu©n ra B¾c lÇn II lµ ®Ó : 
 1, Më réng vïng chiÕm ® ãng n©ng cao thanh thÕ 
 2, TiÕp tôc gióp ® ì nh µ Lª (Lª chiªu Thèng ) cai trÞ 
 B¾c Hµ 
 3, DÑp mÇm lo¹n ë Th¨ng Long ( NhËm ) ng¨n chÆn 
 nguy c¬ c¸t cø . 
2.2 - NguyÔn HuÖ nªu danh nghÜa Phï Lª diÖt TrÞnh trong thêi gian nµo ? 
Gi÷a 1786 3. 1788 
1787 4. 1789 
2. Em h·y chän ®¸p ¸n ® óng . 
CỦNG CỐ KIẾN THỨC 
Khëi nghÜa T©y S¬n 
- Nguyªn nh©n bïng næ 
- D­íi ¸ ch bãc lét cña chØnh quyÒn nh µ NguyÔn § êi sèng nh©n d©n c¬ cùc  m©u thuÈn gi÷a c¸c tÇng líp nh©n d©n víi chÝnh quyÒn nh µ NguyÔn ngµy cµnh lªn cao . 
- L·nh ®¹o khëi nghÜa 
- 3 anh em : NguyÔn Nh¹c, NguyÔn HuÖ , NguyÔn L÷ 
DiÔn biÕn 
1771 
1773 
Tõ 1776 ->1783 
1/1785 
6/1786 
Gi÷a 1786 
1787 
1788.... 
.... 
- LËp c¨n cø T©y S¬n th­îng ®¹o ( An Kh ª - Gia Lai) 
- NghÜa qu©n T©y S¬n kiÓm so¸t phÇn lín phñ Quy Nh¬n 
- NghÜa qu©n T©y S¬n 4 lÇn ®¸ nh vµo Gia § Þnh 
- NguyÔn HuÖ tiÕn qu©n vµo Gia § Þnh ®¸ nh qu©n Xiªm – TrËn R¹ch GÇm – Xoµi Mót . 
- NguyÔn HuÖ : H¹ thµnh Phó Xu©n 
- NguyÔn HuÖ kÐo qu©n ra b¾c gi¶i phãng Th¨ng Long 
- NguyÔn HuÖ sai NhËm tiÕn ra b¾c diÖt ChØnh 
- NguyÔn HuÖ ra Th¨ng Long diÖt NhËm 
3. Dựa vào kiến thức bài học hoàn thành vào bảng sau : 
CỦNG CỐ KIẾN THỨC 
1. Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi trong quá trình lật đổ các thế lực phong kiến của nghĩa quân Tây Sơn ? 
A, Do các thế lực phong kiến Nguyễn , 
 Trịnh – Lê suy yếu . 
B, Được sự ủng hộ của nhân dân , các sĩ 
 phu yêu nước . 
C, tài năng Nguyễn Huệ cung bộ chỉ huy 
 nghĩa quân . 
D, Tất cả các câu trên đều đúng . 
CỦNG CỐ KIẾN THỨC 
CỦNG CỐ KIẾN THỨC 
2. Ý nghĩa lịch sử lịch sử của phong trào Tây  Sơn 1771 - 1788 
A, Đập tan các thế lực phong kiến phản động . 
B, Thống nhất đất nước . 
C, Đáp ứng nguyện vọng của nhân dân . 
D, Cả 3 câu trên đều đúng . 
 Ch©n dung NguyÔn HuÖ 
DẶN DÒ 
Học thuộc bài . 
 hoàn thành bảng thống kê vào vở 
 Tập trình bày diến trên lược đồ . 
 Xem bài cũ 
 chuẩn bị bài mới : 
 Xem trước nội dung phần III - bài 25 
Trả lời các câu hỏi : 
  Vì sao quân ta rút khỏi Thăng Long.? 
  Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì ? 
  Vì sao vua Quang Trung quyết định tiêu diệt quân thanh 
 vào dịp tết Kỉ Dậu ? 
  Vua Quang Trung chuẩn bị cho cuộc đại phá Quân Thanh 
 như thế nào ? 
C¶m ¬n quý thÇy c« gi¸o 
 vµ c¸c em häc sinh