Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Tiết 25, Bài 14, Phần 2: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên (Thế kỉ XIII)

TiÕt 25 Bµi 14:  Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc  M«ng - Nguyªn ( thÕ kØ XIII) ( tiÕp theo ) 
II/ Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1285 ) 
1/ ¢m m­u x©m l­îc Cham - Pa vµ Đ¹i ViÖt cña nh µ Nguyªn 
2. Nh µ TrÇn chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn  
- H: Trần đã chuẩn bị cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ (1258) như thế nào ? 
- H: Sau khi biết tin quân Nguyên có ý định xâm lược Đại Việt lần thứ hai , nhà Trần đã có sự chuẩn bị như thế nào ? 
 - Triệu tập hội nghị ở Bình Than . 
- CửTrần Quốc Tuấn chỉ huy kháng chiến .. 
- Đầu 1285 họp hội nghị Diên Hồng . 
- Cả nước sẳn sàng , quân đội tập trận lớn ở Đông Bộ Đầu . 
H­ng ®¹o ®¹i v­¬ng TrÇn Quèc TuÊn 
Con cña An Sinh V­¬ng TrÇn LiÔu lµ danh nh©n kiÖt xuÊt cña d©n téc ® ång thêi lµ danh nh©n qu©n sù cæ kim cña thÕ giíi . ¤ ng lµ mét trong 10 ®¹i nguyªn so¸i qu©n sù cña thÕ giíi do Hoµng Gia Anh c«ng bè 1984. 
 Tõ nhá « ng ®· héi tô ®ñ tµi v¨n vâ biÕt dïng ng­êi tµi , th­¬ng yªu binh lÝnh , « ng lµ bËc t­íng tru cét cña triÒu ®× nh gåm ®ñ ® øc tµi “ nh©n , nghÜa , trÝ , tÝn , dòng ”. 
 Tr­íc khi mÊt vua Anh T«ng ® Õn hái th¨m « ng tr¨ng trèi “ thêi b×nh ph¶i khoan th ­ søc d©n lµm kª s©u dÔ bÒn gèc , ® ã lµ th­îng s¸ch gi ÷ n­íc ”. 
 Ngµy 20/8/1300 « ng qua ® êi thi hµi « ng ®­ îc ho¶ t¸ng thu vµo b×nh ® ång ch«n trong khu v­ên An Léc ® Êt san ph¼ng. TriÒu ®× nh phong « ng lµ “ h­ng ®¹o §¹i V­¬ng ” lËp ® Òn thê ë V¹n KiÕp - ChÝ Linh . 
 " Ta thường tới bữa qu ê n ăn , nửa đêm vỗ gối , ruột đau như cắt , nước mắt đầm đìa , chỉ căm tức chưa xả thịt lột da , nuốt gan uống máu quân thù , dẫu cho trăm thân ta phơi ngoài nội cỏ , nghìn xác ta gói trong da ngựa , ta cũng cam lòng ...” 
- H: Qua ®o¹n trÝch trªn em thÊy HÞch T­íng SÜ cã ý nghÜa g×? 
Khơi dậy lòng yêu nước va ̀ khích lê ̣ tinh thần cứu nước 
- H: Héi nghÞ Diªn Hång cã t¸c dông g× cho cuéc kh¸ng chiÕn ? 
- H: Nªu c¸c sù kiÖn thÓ hiÖn tinh thÇn yªu n­íc , quyÕt t©m kh¸ng chiÕn cña nh µ TrÇn ? 
- Trần Quốc Toản căm thù giặc đến nỗi bóp nát quả cam 
- Câu trả lời đồng thanh “ quyết đánh ” của các bậc bô lão 
- Chữ “ sát thát ” được thích trên cánh tay các chiến sĩ 
- H: Em cã suy nghÜ g× vÒ tÊm g­¬ng yªu n­íc cña Hoµi V¨n HÇu - TrÇn Quèc To¶n qua đoạn trích chư ̃ in nghiêng ở SGK? 
- Tuæi trÎ , chÝ lín , lßng yªu n­íc quyÕt t©m b¶o vÖ tæ quèc 
TrÇn Quèc To¶n 
- H: Việc nhà Trần chuẩn bị chống quân xâm lược đã có tác dụng như thế nào đối với cuộc kháng chiến ? 
 Quân dân trên dưới một lòng đều thể hiện tinh thần quyết chiến chống giặc ngoại xâm 
3. Di ễ n bi ế n và k ế t qu ả c ủ a cu ộ c kháng chi ế n 
a. DiÔn biÕn 
Lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên 
CHÚ GIẢI 
Quân ta chặn đánh . 
Quân ta rút lui . 
Quân ta tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên tháo chạy 
TUYÊN HÓA 
HUY HÓA 
THĂNG LONG 
LẠNG CHÂU 
THIÊN 
TRƯỜNG 
THANH 
 HÓA 
DIỄN CHÂU 
NGHỆ AN 
BỐ CHÍNH 
THUẬN CHÂU 
ĐÀ GIANG 
Thu Vật 
Phù Ninh 
Vạn Kiếp 
Chương Dương 
Hàm Tử 
Tây Kết 
Bố Vệ 
- H: Nêu cách đánh của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ hai ? 
Khôn khéo biết vừa cản giặc vừa rút lui tránh thế mạnh của giặc để bảo toàn lực lượng , chờ thời cơ quyết giành thắng lợi . Cách đánh theo chủ trương “ vườn không nhà trống ” để quân Nguyên gặp khó khăn về lương thảo . 
Lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên 
CHÚ GIẢI 
Quân ta chặn đánh . 
Quân ta rút lui . 
Quân ta tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên tháo chạy 
TUYÊN HÓA 
HUY HÓA 
THĂNG LONG 
LẠNG CHÂU 
THIÊN 
TRƯỜNG 
THANH 
 HÓA 
DIỄN CHÂU 
NGHỆ AN 
BỐ CHÍNH 
THUẬN CHÂU 
ĐÀ GIANG 
Thu Vật 
Phù Ninh 
Vạn Kiếp 
Chương Dương 
Hàm Tử 
Tây Kết 
Bố Vệ 
Trß ch¬i « ch÷ 
® « n g b é ® Ç u 
 T h i ª n t r ­ ê n g 
t r Ç n q u è c t o ¶ n 
H µ m t ö 
 S ¸ t t h ¸ t 
 T h o ¸ t h o a n 
T o a ® « 
D i ª n h å n g 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
Dặn dò 
- Học bài cũ , trả lời các câu hỏi trong SGK / tr 61 
- Chuẩn bị mục III “ Cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên (1287-1288)” 
Chuẩn bị các câu hỏi sau : 
+ Tại sao nhà Nguyên lại xâm lược nước ta lần thứ ba ? 
+ Quân dân nhà Trần đã kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần thứ ba như thế nào ?