Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 28: Trào lưu cải cách Duy Tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX - Lê Văn Thuận

ối thế kỷ XIX 
CU ỘC NỔI DẬY CỦA ĐỒNG BÀO THỔ Ở TUYÊN QUANG DO NÔNG HÙNG THẠC CHỈ HUY- 
9/1862 
Lược đồ  Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIX 
KHỞI NGHĨA CỦA BINH LÍNH VÀ DÂN PHU DO ĐOÀN TRƯNG, ĐOÀN TRỰC LÃNH ĐẠO Ở HUẾ NĂM 1866 
2 
3 
4 
1 
5 
THAÙI NGUYEÂN 
TUYEÂN QUANG (1862 ) 
QUAÛNGYEÂN (1861 -1865) 
BAÉC NINH(1862 ) 
HAØ TÓNH 
HUEÁ (1866) 
HAØ NOÄI 
AN GIANG 
GIA ÑÒNH 
HAØ TIEÂN 
Phuù Quoác 
Lùoc ® å c¸c cuéc næi dËy vµ khëi nghÜa nöa cuèi thÕ kØ XIX 
HAÛI NAM 
1. Khôûi nghóa Nguyeãn Thònh 
2. Khôûi nghóa Noâng Huøng Thaïc 
3. Thæ phØ Trung Quèc 
4. Cuoäc baïo loaïn Taï Vaên Phuïng 
5. Khôûi nghóa kinh thaønh Hueá 
CHUÙ THÍCH 
PHUÙ YEÂN 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
- Nhieàu cuoäc khôûi nghóa cuûa noâng daân lieân tieáp dieãn ra . 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
I . Tình hình việt nam nửa cuối thế kỉ XIX 
a. Chính trị : 
+ Nội trị , ngoại giao lỗi thời,lạc hậu . 
+ Chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng . 
b. Kinh tế : 
+ Nông , công , thương nghiệp bị đình trệ . 
+ Tài chính cạn kiệt . 
c. Xã hội : 
+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ 
 + Mâu thuẫn dân tộc và giai cấp diễn ra sâu sắc 
 + Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi 
Cần có những tư tưởng cải cách duy tân mới để đưa nước nhà vượt qua khó khăn , lạc hậu . 
Tạo thực lực cho nước nhà đánh Pháp 
Trong bèi c¶nh ® ã chóng ta cÇn ph¶i lµm g×? 
? 
 CÁC TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN RA ĐỜI 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam 
vào nửa cuối thế kỉ XIX 
a. Nguyên nhân 
Nguyªn nh©n nµo mµ c¸c sÜ phu 
quan l¹i ®­a ra ®Ò nghÞ c¶i c¸ch ? 
? 
- XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 
- XuÊt ph¸t tõ lßng yªu n­íc th­¬ng d©n c­¬ng trùc dòng c¶m 
- C¸c sÜ phu häc réng biÕt nhiÒu , chøng kiÕn sù giµu cã cña t­ b¶n ¢u – Mü . 
b.Nội dung cải cách 
 Những đề nghị cải cách , đổi mới , 
đề cập đến những vấn đề gì ? 
? 
- Đổi mới về nội trị , ngoại giao , kinh tế , văn hoá , xã hội  
H ãy kể tên những sĩ phu trong 
 phong trào cải cách ở Việt Nam nửa 
cuối thế kỉ 19 ? 
? 
Nguyễn Huy Tế 
 Trần Đình Túc 
 Đinh Văn Điền 
 Nguyễn Trường Tộ 
 Nguyễn Lộ Trạch 
Vậy , theo em tiêu biểu nhất là những 
nhà cải cách duy tân nào ? 
? 
Nguyễn Trường Tộ 
 Nguyễn Lộ Trạch  
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam 
vào nửa cuối thế kỉ XIX 
a. Nguyên nhân 
- XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 
- XuÊt ph¸t tõ lßng yªu n­íc th­¬ng d©n c­¬ng trùc dòng c¶m 
- C¸c sÜ phu häc réng biÕt nhiÒu , chøng kiÕn sù giµu cã cña t­ b¶n ¢u – Mü . 
b.Nội dung cải cách 
- Đổi mới về nội trị , ngoại giao , kinh tế , văn hoá , xã hội  
+ Nguyễn Trường Tộ 
 Từ 1863 – 1871 Ông đã gửi 30 bản điều trần lên triều đình . 
 Nội dung: Yêu cầu cải cách về công thương nghiệp , tài chính , quân đội , ngoại giao , giáo dục  
- Tiêu biểu là : 
Nguyễn Trường Tộ 
Nguyễn Trường Tộ đã đề nghị 
những nội dung cải cách nào ? 
? 
Phần mộ 
Nguyễn Trường Tộ 
Táng tại Bùi Chu – H ưng Trung- Hưng Nguyên - Nghệ An ( Xây dựng vào 1943) 
II. Nhöõng ñeà nghò caûi caùch ôû Vieät Nam vaøo nöûa cuoái theá kæ XIX. 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
NguyÔn Tr­êng Té sinh n¨m 1828 – 1871 sinh ra trong métn gia ®× nh nho häc theo ®¹o thiªn chóa . Tõ nhá « ng ®· næi tiÕng th«ng minh nh­ng do chÝnh s¸ch k× thÞ nh÷ng ng­êi theo ®¹o nªn kh«ng dù thi . Theo gi¸m môc G«chi ª NguyÔn Tr­êng Té ®· sang ph¸p ë l¹i Pari 2 n¨m tranh thñ häc tËp , quan s¸t . Nhê vËy kiÕn thøc ®­ îc tÝch luü vµ më réng . ¤ ng trë vÒ ViÖt Nam lµm th«ng ng«n cho Ph¸p nh­ng vÉn nÆng lßng víi n­íc . Tõ 1863 ® Õn n¨m 1871 « ng liªn tiÕp d©ng c¸c b¶n ® iÒu trÇn lªn triÒu ®× nh . 
* NguyÔn Tr­êng Té : 30 b¶n ® iÒu trÇn víi néi dung: 
- Chaán chænh boä maùy quan laïi 
II. Nhöõng ñeà nghò caûi caùch ôû Vieät Nam vaøo nöûa cuoái theá kæ XIX. 
- Phaùt trieån kinh teá : noâng , coâng , thöông nghieäp vaø taøi chính 
- Chaán chænh quoác phoøng , môû roäng ngoaïi giao , caûi toå giaùo duïc 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam 
vào nửa cuối thế kỉ XIX 
b.Nội dung cải cách 
- Đổi mới về nội trị , ngoại giao , kinh tế , văn hoá , xã hội  
+ Nguyễn Trường Tộ 
 Từ 1863 – 1871 Ông đã gửi 30 bản điều trần lên triều đình . 
 Nội dung: Yêu cầu cải cách về công thương nghiệp , tài chính , quân đội , ngoại giao , giáo dục  
- Tiêu biểu là : 
Nguyễn Lộ Trạch đã đề nghị những 
cải cách nào ? 
? 
+ Nguyễn Lộ Trạch 
 1877 và 1882 ông đã dâng 2 bản “ Thời vụ sách ” 
 Nội dung: “ chấn hưng dân khí , khai thông dân trí và bảo vệ đất nước ” 
II. Nhöõng ñeà nghò caûi caùch ôû Vieät Nam vaøo nöûa cuoái theá kæ XIX. 
Thôøi gian 
Cô quan , ngöôøi ñeà nghò 
Noäi dung 
1868 
Xin môû cöûa bieån Traø Lí (Nam Ñònh ) 
Traàn Ñình Tuùc , Nguyeãn Huy Teá 
1868 
Ñaåy maïnh vieäc khai hoang vaø khai moû 
Ñinh Vaên Ñieàn 
1872 
Xin môû 3 cöûa bieån ôû mieàn Baéc vaø mieàn Trung 
Vieän Thöông Baïc 
1863 -1871 
Chaán chænh quan laïi , phaùt trieån kinh teá taøi chính , quaân söï , giaùo duïc  
Nguyeãn Tröôøng Toä 
 1877-1882 
Chaán höng daân khí , khai thoâng daân trí , baûo veä ñaáùt nöôùc 
Nguyeãn Loä Traïch 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
Baøi taäp . Hoaøn thaønh baûng sau : 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
III. Kết cục của các đề nghị cải cách 
Theo em , nhà Nguyễn có chấp nhận 
những cải cách đó không ? 
? 
- Kết cục : 
 + Nhà Nguyễn không chấp nhận những 
 đề nghị cải cách của các sĩ phu 
Vì sao những đề nghị cải cách của 
các sĩ phu không được Nhà 
Nguyễn chấp nhận ? 
? 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Kết cục của các đề nghị cải cách 
- Kết cục : 
 + Nhà Nguyễn không chấp nhận những 
 đề nghị cải cách của các sĩ phu 
Vì sao những đề nghị cải cách của 
các sĩ phu không được Nhà 
Nguyễn chấp nhận ? 
? 
Chưa xuất phát từ cơ sở trong nước 
Cải cách lẻ tẻ , 
rời rạc . 
Tài chính cạn kiệt 
Chưa đặt vấn đề giải quyết mâu thuẫn xã hội 
ĐỊA CHỦ PK 
NÔNG DÂN 
D.T VIỆT NAM 
T. D PHÁP 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Kết cục của các đề nghị cải cách 
- Kết cục : 
 Nhà Nguyễn không chấp nhận những 
 đề nghị cải cách của các sĩ phu 
Vì sao những đề nghị cải cách của 
các sĩ phu không được Nhà 
Nguyễn chấp nhận ? 
? 
Do tính bảo thủ của Nhà Nguyễn 
VUA TỰ ĐỨC NÓI: 
“ Nguyễn Trường Tộ quá tin ở các điều y đề nghị  Tại sao lại thúc giục nhiều đến thế , khi mà các phương pháp cũ của trẫm đã rất đủ để điều khiển quốc gia rồi ” 
- Lí do: 
+ Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước . 
+ Do nhà Nguyễn bảo thủ 
 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM 
 NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX 
II. Kết cục của các đề nghị cải cách 
- Kết cục : 
 + Nhà Nguyễn không chấp nhận những 
 đề nghị cải cách của các sĩ phu 
+ Lí do: 
Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ cơ sở trong nước . 
+ Do Nhà Nguyễn bảo thủ 
Tuy không được chấp nhận nhưng 
những đề nghị cải cách đó có 
nghĩa như thế nào ? 
? 
- Ý nghĩa : 
+ Tấn công vào tư tưởng bảo thủ của nhà Nguyễn . 
 + Thể hiện trình độ nhận thức mới của người Việt nam . 
 + Chuẩn bị cho trào lưu duy tân mới , ra đời đầu thế kỉ 20. 
V ì sao những cải cách cuối thế kỉ 19 
không thực hiện được , mà những 
 đổi mới của nước ta hiện nay lại 
đang thành công ? 
? 
 Đổi mới của ta xuất phát từ cơ sở trong nước 
Xã hội ổn định , có nền chính trị vững vàng 
 Được nhân dân ủng hộ . 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
* Lý do c¬ b¶n nµo khiÕn c¸c ®Ò nghÞ c¶i c¸ch kh«ng thÓ trë thµnh hiÖn thùc : 
a . Ch­a hîp thêi thÕ 
b. DËp khu«n hoÆc m« pháng n­íc ngoµi 
c. § iÒu kiÖn n­íc ta cã nh÷ng ® iÓm kh¸c biÖt . 
d. TriÒu ®× nh b¶o thñ cù tuyÖt ® èi lËp víi mäi sù thay ® æi 
Luyeän taäp 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Gôïi yù 
Khoaù 
V 
I 
EÄ 
N 
T 
H 
Ö 
Ô 
N 
G 
B 
AÏ 
C 
Q 
U 
AÛ 
N 
G 
Y 
EÂ 
N 
H 
O 
AØ 
N 
G 
H 
O 
A 
T 
H 
AÙ 
M 
N 
G 
U 
Y 
EÃ 
N 
L 
OÄ 
T 
R 
AÏ 
C 
H 
T 
R 
AÀ 
N 
Ñ 
Ì 
N 
H 
T 
UÙ 
C 
K 
H 
UÛ 
N 
G 
H 
O 
AÛ 
N 
G 
Cô quan naøy ñaõ xin môû 3 cöûa bieån 
Nôi noå ra cuoäc baïo loaïn cuûa Taï Vaên Phuïng 
Laõnh ñaïo cuoäc khôûi nghóa Yeân Theá giai ñoaïn töø 1892 -1913 laø ai ? 
Ngöôøi ñaõ daâng 2 baûn thôøi vuï saùch 
Ngöôøi xin môû cöûa bieån Traø Lí (Nam Ñònh ) 
Tình hình Vieät Nam nöûa cuoái theá kæ XIX, rôi vaøo tình theá naøo ? 
Thaùi ñoä naøy cuûa nhaø Nguyeãn tröôùc caùc ñeà nghò caûi caùch vaøo nöûa cuoái theá kæ XIX. 
B 
AÛ 
O 
T 
H 
UÛ 
B 
AÛ 
O 
T 
H 
UÛ 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
TROØ CHÔI GIAÛI OÂ CHÖÕ 
- Hoïc thuoäc baøi theo noäi dung SGK vaø vôû ghi 
HÖÔÙNG DAÃN TÖÏ HOÏC 
* Baøi vöøa hoïc : 
- Noäi dung caùc ñeà nghò caûi caùch cuûa caùc só phu 
- Keát cuïc cuûa caùc caûi caùch 
- Naém vöõng hoaøn caûnh lòch söû daãn ñeán söï ra ñôøi caùc traøo löu caûi caùch 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
Höôùng daãn töï hoïc 
* Baøi vöøa hoïc : 
* Baøi saép hoïc : 
Veõ sô ñoà boä maùy nhaø nöôùc Vieät Nam do Phaùp döïng leân vaø nhaän xeùt . 
Baøi 29 . Chính saùch khai thaùc thuoäc ñòa cuûa thöïc daân Phaùp vaø nhöõng chuyeån bieán veà kinh teá , xaõ hoäi Vieät Nam ( phaàn I) 
 Baøi 28 TRAØO LÖU CAÛI CAÙCH DUY TAÂN ÔÛ VIEÄT NAM NÖÛA CUOÁI THEÁ KÆ XIX 
Tieát 45 
TiÕt häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc! 
C¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em häc sinh!