Bài giảng môn Địa lí Lớp 10 - Bài 13: Sự ngưng động nước trong khí quyển. Mưa (Bản đẹp)

 NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
BÀI 13 
I. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển : 
Ngưng đọng hơi nước là gì ? 
Điều kiện nào để hơi nước ngưng đọng ? 
Nhiệt độ không khí ( o C ) 
Lượng ẩm tối đa (g/m 3 ) 
0 
2 
10 
5 
20 
17 
30 
30 
I. Ngưng đọng hơi nước 
1. Ngưng đọng hơi nước : 
 1. Ngưng đọng hơi nước : 
KN: Là hiện tượng hơi nước trong không khí đọng lại thành hạt nước 
Điều kiện ngưng đọng hơi nước : 
Không khí chứa hơi nước đã bão hòa mà vẫn cung cấp thêm hơi nước 
Không khí gặp lạnh . 
- Phải có hạt nhân ngưng tụ như : khói , bụi , muối , . 
2. Sương mù : 
KN: Là hiện tượng hơi nước ngưng tụ ở lớp không khí gần mặt đất 
Hãy cho biết điều kiện để hình thành sương mù ? 
 ♥ Độ ẩm tương đối cao . 
 ♥ Khí quyển ổn định theo chiều thẳng đứng . 
 ♥ Có gió nhẹ . 
Điều kiện hình thành sương mù 
Sương mù ở Đà Lạt 
Mây và sương mù ở Sa Pa 
Tác hại của sương mù 
Tác hại của sương mù 
3. Mây và mưa : 
- Mây : 
KN: Mây là hiện tượng hơi nước tụ lại thành từng đám nhỏ và nhẹ ở trên cao 
Điều kiện hình thành mây : 
- Hơi nước gặp lạnh 
- Không khí chứa hơi nước đã bão hòa mà vẫn được cung cấp thêm hơi nước 
Quan sát quá trình hình thành mây và mưa 
Mưa : 
 - KN 
Khi các hạt nước trong mây đủ lớn 
rơi được xuống mặt đất  mưa 
Điều kiện hình thành mưa 
 Hạt nước này kết hợp với hạt nước khác 
 Hơi nước trong không khí được ngưng đọng thêm 
Điều kiện có tuyết rơi : 
Xảy ra khi nước rơi gặp nhiệt độ 0 độ C 
 Trong điều kiện không khí yên tĩnh 
Tuyết rơi 
Tuyết rơi 
MƯA ĐÁ 
*	 Sự hình thành mưa đá 
*	 Sự hình thành mưa đá 
* Sự hình thành mưa đá 
*	 Sự hình thành mưa đá 
- Mưa đá : 
Xảy ra trong mùa hạ khi thời tiết nóng. 
- Các luồng không khí đối lưu bốc lên mạnh , làm các hạt nước bị đẩy lên xuống nhiều lần , gặp lạnh thành băng. Các hạt băng lớn dần qua mỗi lần bị đẩy lên xuống , cuối cùng rơi xuống thành mưa đá . 
Mưa đá 
Mưa đá và gió lớn ở Quảng Ninh ngày 
 21 – 11 -2006. 
Mưa đá và gió lớn ở Quảng Ninh ngày 
21 – 11 – 2006. 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA:  Có mấy nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa ?  
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
4. Dòng biển 
5. Địa hình 
Frông 
Khí áp 
Gió 
Dòng biển 
Địa hình 
Mưa ít 
Mưa nhiều 
Điền thêm nội dung vào sơ đồ để thấy ảnh hưởng của các nhân tố đến lượng mưa 
Thấp 
Cao 
Nơi Frông đi qua 
Gió mùa 
Tây Ôn đới 
Mậu dịch 
Nóng 
Lạnh 
Càng lên cao 
Thấp 
Sườn đón gió 
Sườn khuất gió 
Vĩ độ 
Lượng mưa 
Giải thích 
Xích đạo 
CT. Bắc 
CT. Nam 
Ôn đới 
Cực Bắc 
Cực Nam 
III.SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA  1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ : 
Nhiều 
Ít 
Ít 
Nhiều 
Nhiệt độ cao , độ ẩm lớn 
Nhiệt độ cao,không khí khô 
Nhận nhiều gió , độ ẩm lớn 
Nhiệt độ thấp , không khí khô 
Khu vực xích đạo mưa nhiều nhất . 
Hai khu vực chí tuyến mưa ít . 
Hai khu vực ôn đới mưa nhiều . 
Hai khu vực ở cực mưa ít nhất . 
Giải thích 
Lượng mưa 
Vị trí 
Gần hay xa biển 
Bờ Đông hay bờ Tây 
Gần 
Xa 
Bờ Đông 
Bờ Tây 
Nhiều 
Độ ẩm lớn 
Ít 
Độ ẩm ít 
Nhiều 
Dòng biển nóng 
Ít 
Dòng biển lạnh 
2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương : 
Mưa nhiều hay ít còn phụ thuộc vào vị trí gần hay xa đại dương và dòng biển nóng hay dòng biển lạnh chảy ven bờ 
1. Vùng dễ sinh ra hoang mạc là vùng nằm dưới : 
Cao áp cận chí tuyến 
Hạ áp xích đạo 
Hạ áp ôn đới 
Áp cao địa cực 
Bài tập củng cố : 
2. Loại gió đem lại mưa nhiều : 
A. Gió mậu dịch 
B. Gió đông địa cực 
C. Gió tây ôn đới 
D. Gió mùa 
E. Câu C, D đúng 
3. Vùng ven biển gần các dòng biển lạnh sẽ chịu ảnh hưởng gây ra : 
Độ ẩm cao , mưa nhiều 
Khô hạn , ít mưa 
Mưa trung bình 
Kh ông mưa 
4. Theo vĩ độ , lượng mưa phân bố không đều , những vùng mưa ít là : 
A. Xích đạo 
B. Chí tuyến , cực 
C. Ôn đới 
5. Nơi có dải hội tụ nhiệt đới đi qua sẽ gây ra : 
A. Mưa trung bình 
B. Mưa ít 
C. Kh ông mưa 
D. Mưa nhiều 
Hoạt động nối tiếp 
Xem lại bài vừa học . Trả lời câu hỏi SGK. 
Xem trước bài thực hành .