Bài giảng môn Địa lí Lớp 10 - Bài 16. Sóng. Thuỷ triều. Dòng biển

BÀI 16 
SÓNG. THỦY TRIỀU. DÒNG BIỂN 
I. SOÙNG: 
1. Khaùi nieäm : 
Höôùng di cuyeån cuûa soùng 
	 laø hình thöùc dao ñoäng cuûa nöôùc bieån theo chieàu thaúng ñöùng . 
Sóng là gì ? 
2. Nguyeân nhaân : 
chuû yeáu laø do gioù , ngo ài ra còn do tác động của động đất , núi lửa phun ngầm , bão  
Taïi sao laïi coù soùng ??? 
Sóng bạc đầu 
3. S ó ng thần : 
 Là sóng coù chiều cao và tốc độ rất lớn . Do động đất , n úi lửa phun ng ầm gây ra . 
Một số hình ảnh về tác hại của sóng thần 
II. THUÛY TRIEÀU: 
Thuûy trieàu laø gì ? 
1. Khaùi nieäm : 
	 Laø hieän töôïng dao ñoäng thöôøng xuyeân , coù chu kyø cuûa caùc khoái nöôùc trong caùc bieån vaø ñaïi döông . 
Trieàu cöôøng 
Trieàu keùm 
Möïc nöôùc trieàu 
2. Nguyeân nhaân : Được hình thành chủ yếu do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời . 
Thuûy trieàu ñöôïc hình thaønh do nguyeân nhaân chuû yeáu naøo ? 
2. Nguyên nhân 
Mặt trời 
8 âm lịch 
1 âm lịch 
23 âm lịch 
15 âm lịch 
Hình 16.1: CHU KÌ CUÛA TUAÀN TRAÊNG 
3. Ñaëc ñieåm : 
Trieàu cöôøng : Khi Maët Trôøi , Maët Traêng vaø Traùi Ñaát cuøng naèm treân 1 ñöôøng thaúng . 
1 AÂm lòch 
15 AÂm lòch 
 8 AÂm lòch 
23 AÂm lòch 
Trieàu keùm :Khi Maët Trôøi , Maët Traêng vaø Traùi Ñaát ôû vò trí vuoâng goùc . 
NGƯ DÂN NEO THUYỀN CHỜ THUỶ TRIỀU LÊN ĐỂ RA KHƠI 
CỬA DẪN NƯỚC CỦA NHÀ MÁY SẢN XUẤT ĐIỆN THUỶ TRIỀU 
CAÙC TUYEÁN ÑÖÔØNG ÔÛ TP.HOÀ CHÍ MINH BÒ NGAÄP NAËNG DO TRIEÀU CÖÔØNG 
III. DOØNG BIEÅN: 
Caùc doøng bieån treân Theá giôùi ñöôïc chia thaønh maáy loaïi ? 
Caùc doøng bieån noùng ôû Baéc baùn caàu . 
Ghine 
Dòng theo gió mùa 
 Xuaát phaùt töø xích ñaïo vaø chaûy veà höôùng Taây , khi gaëp luïc ñòa thì chuyeån höôùng veà Cöïc Baéc 
40 0 B 
0 0 
40 0 N 
Gônxtrim 
Curoshio 
Curoshio 
Brazil 
Đông Úc 
0 0 
40 0 B 
Nam xích ñaïo 
Mozambique 
Nam xích ñaïo 
Caùc doøng bieån noùng ôû Nam baùn caàu . 
 Xuaát phaùt töø xích ñaïo roài chaûy veà höôùng Taây , gaëp luïc ñòa thì chuyeån höôùng veà Cöïc Nam 
40 0 N 
Ñaïi döông 
Baùn caàu 
Teân 
Nôi xuaát phaùt 
Höôùng chaûy 
Ñaïi Taây Döông 
Baéc 
Baéc ÑTD 
Gônxtrim 
Nam 
Braxin 
AÁn Ñoä Döông 
Baéc 
Doøng gioù muøa 
Nam 
Moâzambich 
Thaùi Bình Döông 
Baéc 
Cöroâshioâ 
Nam 
Ñoâng UÙc 
DOØNG BIEÅN NOÙNG 
Hai beân xích ñaïo 
Chaûy veà höôùng taây , gaëp luïc ñòa , chuyeån höôùng veà 2 cöïc 
California 
Grơnlen 
Labrado 
Canary 
40 0 N 
0 0 
 Xuaát phaùt töø cöïc vaø khoaûng vó tuyeán 30 – 40 0 B roài chaûy veà xích ñaïo 
40 0 B 
Caùc doøng bieån laïnh ôû Baéc baùn caàu . 
Oiasivo 
Dòng theo gió Tây 
Peru 
Tây Úc 
Dòng theo gió Đông 
0 0 
Benghela 
Dòng theo gió Tây 
Caùc doøng bieån laïnh ôû Nam baùn caàu . 
 Xuaát phaùt töø cöïc vaø khoaûng vó tuyeán 30 – 40 0 N roài chaûy veà xích ñaïo 
40 0 N 
40 0 B 
Ñaïi döông 
Baùn caàu 
Teân 
Nôi xuaát phaùt 
Höôùng chaûy 
Ñaïi Taây Döông 
Baéc 
Labrado 
Grônlen 
Canary 
Nam 
Benghela 
AÁn Ñoä Döông 
Baéc 
Taây UÙc 
Thaùi Bình Döông 
Baéc 
California 
Nam 
Peâru 
TOÅNG HÔÏP CAÙC DOØNG BIEÅN LAÏNH 
- Cöïc 
Chaûy veà xích ñaïo 
- Vó tuyeán 30-40 0 
CAÙC DOØNG BIEÅN TREÂN THEÁ GIÔÙI 
 Caùc doøng bieån noùng vaø laïnh hôïp laïi taïo thaønh hoaøn löu cuûa caùc ñaïi döông ôû töøng baùn caàu 
Caùc doøng bieån noùng vaø laïnh ñoái xöùng 
vôùi nhau qua bôø caùc ñaïi döông 
 Caùc doøng bieån noùng vaø laïnh ñoái xöùng vôùi nhau qua bôø caùc ñaïi döông . 
III. DOØNG BIEÅN: 
Chảy về xích đạo 
Vó ñoä 
30 - 40 0 
Men theo bờ Taây caùc đại dương chảy về phía xích đạo 
Cöïc 
Laïnh 
Chảy về hướng Taây , khi gặp lục địa thì chảy về phía cực 
Xích ñaïo 
Noùng 
Höôùng chaûy 
Nôi xuaát phaùt 
Phaân loaïi doøng bieån 
 Caùc doøng bieån noùng vaø laïnh hôïp laïi taïo thaønh hoaøn löu cuûa caùc ñaïi döông ôû töøng baùn caàu . 
40 0 B 
0 0 
Baûn ñoà caùc doøng bieån treân theá giôùi 
40 0 N 
Doøng bieån laïnh 
Doøng bieån noùng 
G ônxtrim 
Bắc TBD 
Nam xích ñaïo 
Brazil 
Mozambique 
Curoshio 
Đông Úc 
California 
Labrado 
Oiasivo 
Peru 
Benghela 
Dòng theo gió Tây 
Dòng theo gió Đông 
Tây Úc 
Canary 
Dòng theo gió mùa 
Baûn ñoà caùc doøng bieån treân theá giôùi 
Hoang maïc California 
Sa maïc Lôùn 
Sa maïc Xahara 
CUÛNG COÁ 
Caâu 1: Döïa vaøo hình 16.2 vaø 16.3, haõy nhaän xeùt vò trí cuûa Maët Traêng so vôùi Traùi Ñaát vaø Maët Trôøi khi trieàu cöôøng vaø khi trieàu keùm . 
Hình 16.2 
Hình 16.3 
Bắc ĐTD 
Ghine 
California 
Grơnlen 
Labrado 
Canariat 
Oiasivo 
Brazil 
Mozambique 
Đông Úc 
Dòng theo gió Tây 
Peru 
Tây Úc 
Dòng theo gió Đông 
CT B 
CT N 
0 0 
Baûn ñoà caùc doøng bieån treân theá giôùi 
Benghela 
Alaska 
Dòng theo gió Tây 
Curoshio 
Caâu 2: ÔÛ vuøng chí tuyeán , bôø naøo cuûa luïc ñòa coù khí haäu aåm , möa nhieàu , bôø naøo cuûa luïc ñòa coù khí haäu khoâ ? Taïi sao ? 
HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: 
Làm bài tập 2,3 (SGK/62)