Bài giảng môn học Lịch sử Lớp 7 - Bài 22: Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền

1. Văn hóa, giáo dục, khoa học nghệ thuật thời Lê Sơ đã đạt những thành tựu gì? 
KIỂM TRA BÀI CŨ: 
Bài 22: SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN( THẾ KỶ XVI – XVIII) 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI 
CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII 
Em có nhận xét gì về triều Lê Sơ ở thế kỷ XV? 
Triều đình phong kiến vững mạnh, kinh tế phát triển => cực thịnh. 
Bài 22: SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN( THẾ KỶ XVI – XVIII) 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI 
Sang đến thế kỷ XVI tình hình nhà Lê như thế nào? 
- Tầng lớp phong kiến thống trị đã thoái hoá 
- Đầu thế kỷ XVI chính quyền phong kiến nhà Lê suy yếu   
Bài 22 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
- Vua quan ăn chơi xa xỉ. 
-Đầu thế kỷ XVI chính quyền phong kiến nhà Lê bắt đầu suy yếu, thoái hóa. 
 Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy yếu đó ? 
Vua quan nhà Lê đầu thế kỷ XVI phần lớn xuất thân từ mua quan bán tước thiếu về năng lực nhân cách , chỉ lo ăn chơi xa xỉ, phung phí tiền của, nội bộ giai cấp thống trị mâu thuẩn ,tranh giành quyền lực làm cho chính quyền nhà Lê suy yếu . 
Lê Uy Mục ở ngôi từ năm 1505 đến năm 1509,  là vị vua thứ 8 của nhà Hậu Lê. Ông được xem là một vị Hoàng đế tàn bạo và hoang dâm, chủ trương giết hại các tôn thất. 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
Lê Uy Mục 
Đêm nào cũng cùng cung phi vui đùa uống rượu quá độ, khi rượu say thì giết cung phi... 
 Dưới thời Lê Uy Mục ai là người nắm hết quyền bính? 
Là quý tộc ngoại. Còn giết hại công thần tôn thất nhà Lê. Sau đó Lê Uy Mục bị giết, Lê Tương Dực lên thay. 
“Nhưng Lê Tương Dực cũng tỏ ra hung ác không kém Lê Uy Mục. Bây giờ, nạn đói trầm trọng đang lan tràn nhiều nơi, Tương Dực vẫn huy động dân phu xây dựng nhiều cung điện tốn kém, phá đi làm lại nhiều lần. Quân lính, dân phu khổ sở vì lao dịch và bệnh tật, chết rất nhiều” 
 Ông bắt nhân dân xây Đại Điện và Cửu Trùng Đài to lớn, mãi mê ăn chơi trụy lạc “ Tướng hiếu dâm như tướng lợn” => Vua Lợn. 
Vậy ai là người làm loạn dưới triều Lê Tương Dực? 
tướng Trịnh Duy Sản. 
“Dưới triều Lê Tương Dực mọi quyền hành nằm trong tay Trịnh Duy Sản. Năm 1516 Duy Sản giết Lê Tương Dực lập Quang Trị mới 8 tuổi lên làm vua nhưng 3 ngày cũng bị Duy Sản giết chết. Sự chuyên quyền của Trịnh Duy Sản đã gây ra những phe phái mới do các tướng võ cầm đầu, tranh giành, đánh giết liên miên suốt hơn 10 năm”. 
Em có nhận xét gì về các vua Lê đầu TK XVI so với vua Lê Thánh Tông? 
Kém về năng lực và nhân cách  đẩy dân vào đời sống khổ cực – nhà Lê vào suy vong. 
Làm cho đất nước suy vong , đời sống nhân dân khổ cực, nhân dân câm hận chính quyền phong kiến .Từ đó nảy sinh nhiều mâu thuẫn trong xã hội , làm bùng nổ phong trào khởi nghĩa nông dân . 
Sự suy yếu của nhà Lê để lại những hậu quả gì ? 
Bài 22 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
 2 . PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐẦU THẾ KỶ XVI: 
 a . Nguyên nhân : 
 - Quan lại bóc lột nhân dân . 
 - Đời sống nhân dân khổ cực . 
- Mâu thuẫn giai cấp ngày càng gay gắt => dẫn đến bùng nổ các cuộc khởi nghĩa . 
Nguyên nhân bùng nổ phong trào khởi nghĩa nông dân đầu thế kỉ XVI? 
Quan lại ở địa phương thì như thế nào? 
”cậy quyền thế ức hiếp dân, vật dụng trong dân gian cướp lấy đến hết”,”dùng của như bùn đất..., coi dân như cỏ rác”. 
Nông dân >< địa chủ 
Nhân dân >< nhà nước phong kiến 
Bài 22 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
 2 . PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐẦU THẾ KỶ XVI: 
 a . Nguyên nhân : 
 b . Diễn biến: 
Kể tên các cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỷ XVI ? 
Đọc SGK kết hợp quan sát lược đồ phong trào khởi nghĩa nông dân đầu thế kỷ XVI . 
Hưng Hoá 
Thanh Hoá 
Nghệ An 
Tân Bình 
Thuận Hoá 
Tam Đảo 
Đông Triều 
Hải Dương 
Thăng Long 
Kinh Bắc 
Sơn Tây 
-Năm 1511 khởi nghĩa Trần Tuân ở Sơn Tây (Hà Tây) 
-Năm 1512 Khởi nghĩa Lê Hy, Trịnh Hưng ở Nghệ An phát triển ra Thanh Hoá 
-Năm 1515 Khởi nghĩa Phùng Chương ở vùng núi Tam Đảo 
-Năm 1516 tiêu biểu là khởi nghĩa Trần Cảo ở Đông Triều 
Địa bàn hoạt động của nghĩa quân Trần Cảo ở Đông Triều (Quảng Ninh). Nghĩa quân cạo trọc đầu, chỉ để ba chỏm tóc nên gọi  quân ba chỏm ”. Trần Cảo tự xưng là Đế Thích giáng sinh, mặc áo đen lấy niên hiệu là Thiên Ứng. 
Nghĩa quân ba lần tấn công vào kinh thành Thăng Long. 
Tháng 5.1516, nghĩa quân vượt sông Hồng chiếm Thăng Long, vua Lê Chiêu Tông phải chạy vào Thanh Hoá. Sau đó, nghĩa quân rút khỏi Thăng Long, nhưng lại mở rộng hoạt động ở các xứ Hải Dương, Kinh Bắc, Lạng Sơn, kéo dài gần 5 năm. Trần Cảo nhường ngôi cho con là Trần Cung. Năm 1521, cuộc khởi nghĩa bị dặp tắt. 
 CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỶ XVI-XVIII 
TIÊT 46 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
 2 . PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐẦU THẾ KỶ XVI: 
 a . Nguyên nhân : 
 b . Diễn biến: 
-Năm 1511 khởi nghĩa Trần Tuân ở Sơn Tây (Hà Tây) 
-Năm 1512 Khởi nghĩa Lê Hy, Trịnh Hưng ở Nghệ An phát triển ra Thanh Hoá 
-Năm 1515 Khởi nghĩa Phùng Chương ở vùng núi Tam Đảo 
-Năm 1516 tiêu biểu nhất là khởi nghĩa Trần Cảo ở Đông Triều 
 CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỶ XVI-XVIII 
TIÊT 46 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
 2 . PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐẦU THẾ KỶ XVI: 
 a . Nguyên nhân : 
 b . Các cuộc khởi nghĩa nông dân : 
c.Kết quả : 
- Các cuộc trước sau đều bị dập tắt. 
Các cuộc khởi nghĩa có kết quả như thế nào? 
Nguyên nhân nào dẫn đến sự thất bại của các cuộc khởi nghĩa đó? Tuy thất bại nhưng các phong trào đã đem lại ý nghĩa gì? 
3 NHÓM THẢO LUẬN: 
* Nguyên nhân thất bại: 
Các cuộc khởi nghĩa nổ ra lẻ tẻ, rời rạc, chưa có sự liên kết với nhau. 
Không có người lãnh đạo chung các cuộc khởi nghĩa. 
* Ý nghĩa: 
- Tuy thất bại nhưng phong trào đã tấn công mạnh mẽ vào chính quyền nhà Lê đang mục nát. Góp phần làm cho triều đình nhà Lê càng mau chóng sụp đổ. 
Từ những cuộc đấu tranh nổ ra lẻ tẻ như thế này các em rút ra được bài học gì? 
Từ những cuộc đấu tranh nổ ra lẻ tẻ như thế này các em rút ra được bài học gì? 
Phải có tinh thần đoàn kết, liên kết chặc chẽ lại với nhau mới có thể tạo ra sức mạnh lớn nhất được. 
 CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỶ XVI-XVIII 
TIÊT 46 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI-XVIII ) 
I . TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ -XÃ HỘI : 
 1 . TRIỀU ĐÌNH NHÀ LÊ : 
 2 . PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐẦU THẾ KỶ XVI: 
 a . Nguyên nhân : 
 b . Các cuộc khởi nghĩa nông dân : 
c.Kết quả : 
d. Ý nghĩa: 
- Thể hiện tinh thần đấu tranh chống áp bức bóc lột. 
- Giáng đòn mạnh vào chính quyền nhà Lê đẩy triều Lê mau chóng sụp đổ. 
Hưng Hoá 
Thanh Hoá 
Nghệ An 
Tân Bình 
Thuận Hoá 
Tam Đảo 
Đông Triều 
Hải Dương 
Thăng Long 
Kinh Bắc 
Sơn Tây 
Prôtêin 
Trò chơi ô chữ: 
Có 6 ô chữ hàng ngang, 
mỗi HS tham gia trả lời 1 lần tùy chọn 
 trong khoảng thời gian là 5 giây. 
Nếu sai, HS khác trả lời tiếp. 
Sau khi trả lời được 3 câu có  quyền trả lời từ chìa khóa 
T 
R 
 
N 
Q 
U 
Ô 
C 
T 
O 
A 
N 
L 
Ê 
L 
Ơ 
I 
S 
Ô 
N 
G 
B 
A 
C 
H 
Đ 
Ă 
N 
G 
N 
H 
Ư 
N 
G 
U 
Y 
Ê 
T 
N 
G 
Ô 
Q 
U 
Y 
Ê 
N 
Y 
Ê 
T 
K 
I 
Ê 
U 
N 
H 
À 
L 
Ê 
S 
U 
Y 
Y 
Ế 
U 
1 
3 
2 
4 
5 
6 
Prôtêin 
 CÂU 1: Ô chữ gồm 12 chữ cái 
Ai người bóp nát quả cam 
Hờn vua đã chẳng cho bàn việc quân 
Phá cường địch báo hoàng ân 
Dựng nên cờ nghĩa xả thân diệt thù 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 CÂU 2: Ô chữ gồm 5 chữ cái 
Ai người! Khởi nghĩa Lam Sơn 
Nằm gai n é m mật không sờn quyết tâm 
Kiên cường chống giặc mười năm 
Nước nhà thoát ách ngoại xâm hung tàn 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 CÂU 3: Ô chữ gồm 12 chữ cái 
 Sông nào nổi sóng bạc đầu 
Ba phen cọc gỗ đâm tàu giặc Tây 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 CÂU 4: Ô chữ gồm 9 chữ cái 
 Đây là tên của một con sông đã diễn ra trận chiến thắng lớn của quân dân ta chống quân xâm lược Tống? 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 CÂU 5: Ô chữ gồm 8 chữ cái 
 Ai là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta thắng lợi kết thúc 1000 năm bị phong kiến phương Bắc đô hộ? 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 CÂU 6: Ô chữ gồm 7 chữ cái 
Ai người bơi giỏi lặn tài 
Khoan ngầm thuyền giặc đánh bài đặc công 
Đáng đời lũ giặc Nguyên- Mông 
Xuống chầu hà bá đáy sông nộp mình 
1 
2 
3 
4 
5 
Prôtêin 
 Ô CHÌA KHOÁ : Ô chữ gồm 11 chữ cái 
T ình hình Nhà Lê đầu thế kỉ XVI? 
1 
2 
3 
4 
5 
Chọn câu trả lời đúng nhất: 
 Nguyên nhân bùng nổ phong trào khởi nghĩa nông dân đầu thế kỉ XVI? 
a/ Quan lại bóc lột nhân dân 
b/ Đời sống nhân dân khổ cực 
c/ Mâu thuẩn xã hội ngày càng gay gắt 
d/ Cả a, b, c đều đúng 
O 
Prôtêin 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: 
Các cuộc chiến tranh Nam -Bắc triều và Trịnh – Nguyễn 
+ Nguyên nhân hình thành Nam -Bắc triều? 
 +Hậu quả của chiến tranh Nam- Bắc triều và 
Chiến tranh Trịnh -Nguyễn?