Bài giảng môn Lịch sử Khối 7 - Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần

Baøi 15 
SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ 
& VAÊN HOAÙ THÔØI TRAÀN 
I. SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ 
Tieát 27 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
Nông nghiệp: 
Câu hỏi thảo luận nhóm: 
 Hãy cho biết những chính sách của nhà Trần 
trong việc khôi phục,phát triển kinh tế và kết quả 
của những những chính sách ấy? 
	Nhóm 1: Nông nghiệp 
	Nhóm 2: Thủ công nghiệp 
	Nhóm 3: Thương nghiệp 
	“Nhà Trần ý thức được rằng muốn bảo vệ mùa màng, nhà cửa, tính mạng một cách ổn định lâu dài phải có quy hoạch đắp đê quy mô theo cả dòng sông. Vua Trần đặt cơ quan hà đê, có chánh sứ, phó sứ phụ trách việc đê điều ở các lộ, phủ. Đắp đê để giữ nước gọi là đê quai vạc, đắp suốt từ đầu nguồn cho tới bờ biển để ngăn nước lũ tràn ngập. Đắp đê quai vạc bắt đầu từ đó. Nhà nước trực tiếp tổ chức đắp đê trên các triền sông. Đắp đê ngăn nước mặn, công cuộc xây dựng thuỷ nông cũng được nhà Trần chú ý ” 
 ( Dẫn theo Đại cương lịch sử Việt Nam, Tập I ) 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh. 
Loaïi ruoäng ñaát 
 Sôû höõu 
Caùch söû duïng 
Quyeàn lôïi vaø nghóa vuï 
Ñaát coâng laøng xaõ 
Cuûa nhaø nöôùc. 
Chia cho daân caøy caáy. 
Ban caáp cho vöông haàu, quyù toäc  thaùi aáp. 
Ñoùng thueá vaø lao dòch cho nhaø nöôùc. 
Ñöôïc höôûng moät ñôøi. Ñöôïc quyeàn thu thueá cuûa daân vaø phaûi ñoùng thueá cho nhaø nöôùc. 
Ñaát tö höõu 
Cuûa vöông haàu, quyù toäc  ñieàn trang 
Cuûa ñòa chuû 
Cho taù ñieàn canh taùc. 
Thu ñòa toâ cuûa taù ñieàn, khoâng phaûi noäp thueá cho trieàu ñình. 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
Nông nghiệp: 
Khuyến khích sản xuất. 
Mở rộng diện tích trồng trọt. 
Khai khẩn đất hoang, thành lập làng, xã trong nhân dân được mở rộng. 
Đê điều được củng cố. 
-> Nền nông nghiệp được phục hồi và phát triển nhanh chóng. 
 - Ruộng đất tư hữu của địa chủ ngày càng nhiều. 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
b.Thủ công nghiêp: 
Nuôi tằm 
Khung cửi 
Một số ngành nghề thủ công truyền thống 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
b.Thủ công nghiêp: 
Thủ công nghiệp do nhà nước quản lý được mở rộng. 
Nhiều ngành nghề thủ công truyền thống phát triển. 
Lập thành làng nghề, phường nghề. 
-> Thủ công nghiệp phát triển, trình độ kỹ thuật được nâng cao. 
Cảng Vaân Ñoàn 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
b.Thương nghiêp: 
c) Thương nghiệp: 
Nội thương: 
Chợ mọc lên nhiều. 
Xuất hiện nhiều thương nhân. 
Kinh thành Thăng Long là trung tâm buôn bán sầm uất của cả nước. 
Ngoại thương: Buôn bán với người nước ngoài phát triển qua cảng Vân Đồn. 
1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh 
Câu hỏi thảo luận nhóm 
	 Tình hình kinh tế thời Lê s ơ có đ iểm nào giống và khác thời Lý - Trần? 
Kinh tế 
Thời Lý 
Thời Trần 
Giống 
Khác 
Câu hỏi thảo luận nhóm 
	 Tình hình kinh tế thời Lê s ơ có đ iểm nào giống và khác thời Lý - Trần? 
Kinh tế 
Thời Lý 
Thời Trần 
Giống 
- Nông nghiệp : Khai hoang, đắp đê phòng lụt, đào vét kênh mương. Cấm giết hại trâu bò. 
Thủ CN: Phát triển các nghề TC cổ truyền. 
Thương nghiệp: Lập thêm chợ. Buôn bán với nước ngoài. 
Khác 
 Cày ruộng tịch đ iền 
Thủ CN: Vua dạy cung nữ dệt gấm vóc 
Cho Vương hầu, quý tộc lập điền trang 
 Thủ công nghiệp: Lập thành các làng nghề, phường nghề với trình độ chuyên môn hóa cao, kỹ thuật điêu luyện, tinh xảo hơn. 
Noâ tì – Noâng noâ 
Thôï thuû coâng – Thöông nhaân 
Taàng lôùp thoáng trò 
Taàng lôùp 
bò 
trò 
Ñòa chuû 
Vua 
Vöông haàu – quyù toäc 
Noâng daân – Taù ñieàn 
 Nhaø nöôùc quaân chuû quyù toäc. 
2. Tình hình xaõ hoäi sau chieán tranh 
Xaõ hoäi phaân hoaù ngaøy caøng saâu saéc. 
Câu A, C đúng. 
 Thưc hiện nhiều chính sách khuyến khích sản xuất, 
mở rộng diện tích đất trồng. 
Chiêu tập dân nghèo thành lập điền trang. 
A 
D 
B 
C 
Quản lý ruộng đất công làng, xã. 
Chọn phương án đúng nhất trong các phương án sau: 
Bài tập trắc nghiệm 
1/ Nhà Trần đã làm gì để khôi phục và phát triển kinh tế nông nghiệp sau chiến tranh ? 
Vân Đồn. 
Cổ Loa. 
Thăng Long. 
A 
B 
C 
D 
Hoa Lư. 
 2/Thời Trần, trung tâm kinh tế sầm uất của cả nước là: 
Chọn phương án đúng nhất trong các phương án sau: 
Bài tập trắc nghiệm 
Thợ thủ công chiếm số lượng lớn trong xã hội. 
 Xã hội thời Trần ngày càng phân hoá sâu sắc. 
Vương hầu, quí tộc thuộc tầng lớp thống trị. 
A 
B 
D 
C 
Địa chủ ngày càng ít. 
Chọn phương án đúng nhất trong các phương án sau: 
Bài tập trắc nghiệm 
4/ Sự phân hoá các tầng lớp xã hội thời Trần có gì khác so với thời Lý? 
Bài tập trắc nghiệm 
Hoàn thành bảng thống kê các tầng lớp xã hội 
thời Trần vào bảng sau: 
Thành phần 
Tầng lớp 
Đặc điểm 
Thống trị 
Bị trị 
	 Con có suy nghĩ gì sau khi học xong bài Kinh tế - Xã hội thời Lê s ơ ? 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Học kỹ nội dung bài vừa học – Kết hợp đọc SGK. 
 1.Hãy cho biết tình hình kinh tế thời Trần sau chiến tranh? 
 2. Xã hội thời Trần gồm có những tầng lớp nào? 
1.Bài vừa học: 
2.Chuẩn bị bài sau: (Chia nhóm) 
- Nghiên cứu chuẩn bị nội dung II: “Sự phát triển văn hoá” 
 1. Biểu hiện về sinh hoạt văn hoá thời Trần? 
 2. Em có nhận xét gì về giáo dục dưới thời Trần? 
3. Những nét độc đáo của nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc? 
Dân ta phải biết sử ta 
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam