Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - Nguyễn Thị Vụ

bất lực - nguy cơ ngoại xâm 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
a. Nguyên nhân sụp đổ của nh à Lý : 
 b. Nh à Trần thành lập : 
- Tháng 12 n ă m 1226 Lý Chiêu Hoàng 
 nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh . 
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần cảnh , ẹ iện tiền chỉ huy sứ Trần Thủ ẹ ộ nhấn mạnh: “ Hiện nay, giặc cướp đ ều nổi , hoạ loạn mỗi ngày một taờng  nh à Lý suy yếu , thế nước nghiêng đổ, nguy ngập . N ửừ chúa Chiêu Hoàng không thể gánh vác nổi mới uỷ thác cho chồng ” 
=> Việc Nh à Lý suy yếu phải dựa vào thế lực họ Trần đã tạo đ iều kiện và thời cơ Họ Trần buộc Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
a. Nguyên nhân sụp đổ của nh à Lý : 
 b. Nh à Trần thành lập : 
- Tháng 12 n ă m 1226 Lý Chiêu Hoàng 
 nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh . 
?Em có suy nghĩ g ỡ về việc nhà Trần lên thay nhà Lý? 
- Hợp quy luật lịch sử 
 Triều Lý tồn tại sau 215, trải qua 9 đ ời vua th ỡ tan rã. Việc nh à Trần thay nh à Lý có thể nói là một sự kiện lịch sử đ ặc biệt . Trong lịch sử , việc thay thế một triều đại đ ều phải qua các cuộc đ ấu tranh . Nhưng ở thời Trần , việc thay đ ổi triều đại không xảy ra đổ máu . Mọi việc đ ều diễn ra dưới sự sắp đ ặt khôn khéo của Trần Thủ ẹ ộ nên rất êm thấm , nhẹ nhàng , hợp lý . ẹi ều đ ó chứng tỏ Trần Thủ ẹ ộ là một nh à chính trị sáng suốt , tài ba và khôn ngoan . 
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII 
ẹ ền thờ vua Trần 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
? Sau khi lên nắm chính quyền , Nh à Trần đã làm g ỡ ? 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nh à nước 
 Các VUA H ù NG dựng nước , đ óng đô ở Phong Châu. 
ẹ ền Hùng 
Triều NGÔ ( 939- 967), đ óng đô ở Cổ Loa . 
 Cổ Loa 
 Triều ẹI NH,Tiền LÊ ( 968 - 1009), đ óng đô ở Hoa Lư. 
Hoa Lư 
T haờ ng Long 
 Triều Lý (1010 - 1225), đ óng đô ở Th aờ ng Long. 
 Triều TR ầ N ( 1225- 1400 ), đ óng đô ở Th aờ ng Long. 
T haờng Long 
 --- 
Thời ẹinh ,Tiền Lê 
ẹ èo ngang 
 --- 
Thời Lý 
 ẹaỷo cồn cỏ 
 ------- 
 Thời Trần 
ẹeứo Hải Vân 
Ngày nay 
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nh à nước 
? Bộ máy nhaứ nửụực thời Trần đư ợc tổ chức nh ư thế nào ? 
- Bộ máy đư ợc tổ chức theo chế độ quân chủ trung ươ ng tập quyền gồm 3 cấp : 
+ Cấp triều đ ỡ nh . 
+ Cấp trung gian . 
+ Cấp cơ sở . 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN 
Cấp triều ủỡ nh 
Các đơn vị hành chính trung gian 
Các đơn vị hành chính Cơ sở 
) 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN 
Cấp triều đ ỡ nh 
Các đơn vị hành chính trung gian 
Các đơn vị hành chính Cơ sở 
Vua 
Thái Thượng Hoàng 
Quan vaờn 
( Họ Trần ) 
Quan võ 
( Họ Trần ) 
Các cơ quan 
Quốc 
Sử viện 
Thái 
Y 
 viện 
Tôn 
nhân 
phủ 
Các ch ửự c quan 
Hà 
đê 
sứ 
Khyến nông 
sứ 
đ ồn 
đ iền 
Sứ 
12 lộ 
( Chánh , phó An phủ sứ ) 
Phủ 
( Tri phủ ) 
Châu , huyện 
( Tri châu , tri huyện )) 
Xã 
( Xã quan ) 
- Đứng đầu triều đỡnh là vua , cỏc vua thường nhường ngụi sớm cho con và xưng là Thỏi Thượng Hoàng.( cheỏ ủoọ hai vua ) 
- Cỏc chức đại thần văn vừ do người họ Trần nắm giữ . 
- Cả nước chia làm 12 l oọ , đứng đầu cỏc lộ cú cỏc chức chỏnh phú An p huỷ sửự . Dưới lộ là phủ do chức tri phủ cai quản , chõu Huyện là do cỏc chức tri chõu , tri huyện cựng coi . Dưới cựng là x aừ , người đứng đầu xó là do nhõn đõn bầu ra . 
? Taùi sao caực chửực ủaùi thaàn vaờn voừ laùi do ngửụứi hoù Traàn naộm giửừ ? 
Taờng theõm ủoọ tin tửụỷng ủoỏi vụựi nhaứ Traàn , 
vaứ laứm taờng khaỷ naờng baỷo veọ Toồ Quoỏc . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nh à nước 
- Bộ máy đư ợc tổ chức theo chế độ quân chủ trung ươ ng tập quyền gồm 3 cấp : 
+ Cấp triều đ ỡ nh . 
+ Cấp trung gian . 
+ Cấp cơ sở . 
? Em có nhận xét g ỡ về bộ máy nh à nước thời Trần ? 
- C ú quy cuỷ vaứ chaởt cheừ h ụ n . 
 - Nhà Trần cũng đặt th eõ m một số c ụ quan nh ử : Quoỏc sửỷ viện , Th ỏ i y viện và một số ch ửực quan nh ử : Hà ủeõ s ửự , khuyến noõng s ửự , ủoàn điền sứ .... 
Vua 
( Thái Thượng Hoàng ) 
Qua n vaờn 
( Họ Trần ) 
Quan võ 
( Họ Trần ) 
Các cơ quan 
Các chức quan 
Quốc sử 
viên 
Thái 
y 
viên 
Tôn nhân phủ 
Hà đê 
sứ 
Khuyến nông sứ 
ẹ ồn đ iền sứ 
12 lộ 
( Chánh , phó an phủ sứ ) 
Phủ 
(Tri phủ ) 
Châu , huyện 
(Tri chậu tri huyện ) 
Xã 
(Xã quan ) 
Vua 
Quan v aờ n 
Quan võ 
24 lộ , phủ 
(Tri phủ , tri châu ) 
Huyện 
Hương , Xã 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý 
? So với bộ mỏy nhà nước thời Lý , thời Trần cú gỡ giống và khỏc ? Nhận xột ? 
Nh ận xét 
 	 * Nội dung: 
 + Giống : Bộ mỏy quan lại . 
 + Khỏc : 
	- Nhà Trần thực hiện chế độ Thỏi Thượng Hoàng . 
	- Cỏc quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ . 
 - Đặt thờm cỏc cơ quan , chức quan để trụng coi sản xuất . 
	- Cả nước chia làm 12 lộ . 
 	 * Nhận xột : Bộ mỏy nhà Trần hoàn chỉnh , chặt chẽ hơn nhà Lý . Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tõm tới nhiều mặt của đất nước . Năng lực quản lý của nhà Trần được nõng cao . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nh à nước 
- Bộ máy đư ợc tổ chức theo chế độ quân chủ trung ươ ng tập quyền gồm 3 cấp : 
+ Cấp triều đ ỡ nh . 
+ Cấp trung gian . 
+ Cấp cơ sở . 
=> Bộ máy nh à nước đư ợc tổ chức quy củ và chặt chẽ hơn . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
3. Pháp luật thời Trần 
? Pháp luật thời Trần có đ ặc đ iểm g ỡ đá ng lưu ý? 
- Ban hành Quốc Triều H ỡ nh Luật 
 Quốc triều hỡnh luật . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
3. Pháp luật thời Trần 
- Ban hành Quốc Triều H ỡ nh Luật 
? Ngoài việc ban hành quốc triều h ỡ nh 
 luật còn g ỡ đá ng lưu ý? 
? Pháp Luật thời Trần và thời Lý có gỡ giống và khác nhau? 
- Ban hành quốc triều h ỡ nh luật. 
+ Xác định lại nh ửừ ng điều luật thời Lý. 
+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. 
+ Xác định lại nh ửừ ng điều luật thời Lý. 
+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. 
- ẹ ặt sơ quan thẩm h ỡ nh viện để xử kiện. 
- ẹ ặt chuông lớn xin vua xét xử. 
- ẹ ặt cơ quan thẩm h ỡ nh viện để xử kiện. 
- ẹ ặt chuông lớn xin vua xét xử. 
- Nhửừn g lúc vua đi th aờ m các đ ịa phương nhân dân có thể đ ón rước , xin vua đ ứng lại để xét xử một vụ kiện oan . 
=> Mối quan hệ g iửừ a vua và nhân dân tuy có cách biệt song chưa sâu sắc. 
? Vieọc laứm ủoự chửựng toỷ ủieàu gỡ ? 
=> Kế thừa, phát triển cao hơn phaựp luaọt thụứi Lyự . 
Chuông ở thềm ẹ iện Long Tr ỡ - Bắc Ninh 
 Vua đi th aờ m  các đ ịa phương 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nh à Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nh à Lý sụp đổ: 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
3. Pháp luật thời Trần 
- Ban hành Quốc Triều H ỡ nh Luật 
+ Xác định lại nh ửừ ng điều luật thời Lý. 
+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. 
- ẹ ặt cơ quan thẩm h ỡ nh viện để xử kiện. 
- ẹ ặt chuông lớn xin vua xét xử. 
=> Mối quan hệ g iửừ a vua và nhân dân tuy có cách biệt song chưa sâu sắc. 
? Phaựp luaọt thụứi Traàn coự vai troứ gỡ ủoỏi vụựi xaừ hoọi ? 
=> Phaựp luaọt thụứi Traàn ủaừ goựp phaàn 
Tớch cửùc , coự hieọu quaỷ vaứo vieọc cuỷng coỏ vửụng trieàu Traàn , oồn ủũnh xaừ hoọi vaứ phaựt trieồn kinh teỏ . 
 BÀI 13: 
Tiết : 21 
I. Nh à Trần thành lập 
1. Nh à Lý sụp đổ 
3. Pháp luật thời Trần 
- Ban hành Quốc Triều Hinh Luật 
- ẹ ặt cơ quan Thẩm hỡnh viện để xử kiện . 
a. Nguyên nhân sụp đổ của nh à Lý 
- Cuối thế kỉ XII, quan lại nh à Lý không ch aờm lo đến đ ời sống của nhân dân . Hạn hán lụt lội sảy Ra liên miên , nhân dân cực khổ .=> Nông dân nổi dậy ở nhiều nơi 
b. Nh à Trần thành lập 
Tháng 12 n aờ m 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh . Nhaứ Traàn thaứnh laọp 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần ( Thế Kỉ XIII- XIV) 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
2. Nh à Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
- Nh à Lý phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các cuộc nổi loạn. 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng bộ máy nh à nước 
- Bộ máy đư ợc tổ chức theo chế độ quân chủ trung ươ ng tập quyền gồm 3 cấp : 
1 . Em có nhận xét g ỡ khi nh à Trần thay thế nh à Lý ? 
 a. Không nhất thiết phải thay thế triều đại nh à Lý . 
 b. Chuyện b ỡ nh thường trong lịch sử các triều đại phong kiến . 
 c. ẹ ó là hành đ ộng đá ng lên án. 
 d. Phù hợp với t ỡ nh h ỡ nh thực tế lúc bấy giờ . 
d . 
Bài tập củng cố 
1 . Ai là người có công trong việc thành lập nh à Trần ? 
Trần Quốc Tuấn 
 Trần Thủ ộ 
 Trần Cảnh 
 Trần Quốc Toản 
Chùa Phổ Minh 
B 
Bài tập củng cố 
 Học bài cũ . 
 Laứm baứi taọp trong saựch baứi taọp . 
- Chuẩn bị phần II bài 13: Nh à Trần xây dựng quân đ ội và phát triển kinh tế . 
Hướng dẫn học và làm bài tập ở nh à: