Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 18: Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và phong trào khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV

Chào mừng thầy cô đến dự giờ 
1 
Chương IV: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (THẾ KỈ XV ĐẦU THẾ KỈ XVI) 
Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
2. Chính sách cai trị của nhà Minh 
3. Cuộc đấu tranh của quý tộc Trần 
Tiết 39.Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
Thành Tây Đô 
Có chu vi 4km xây bằng đá các khối đá nặng 10-16 tấn 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
Tiết 39. Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
Có phải quân Minh kéo vào xâm lược nước ta là do nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần không? Vì sao ? 
Vì sao nhà Minh xâm lược nước ta ? 
Quân Minh mượn cớ khôi phục lại nhà Trần 
Trước âm mưu xâm lược của nhà Minh nhà Hồ đã có thái độ như thế nào? 
- Nhà Minh mượn cớ khôi phục nhà Trần để xâm lược và đô hộ nước ta. 
Tây Đô 
Đông Đô 
Đa Bang 
Cuộc Kháng chiến của nhà Hồ (1406-1407) 
Quân giặc tấn công 
Nhà Hồ rút lui 
11/1406 
22/1/1407 
4/1407 
6/1407 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
 - Tháng 11/1406, 20 vạn quân Minh xâm lược nước ta 
- Nhà Hồ tổ chức kháng chiến  Thất bại . 
Đường lối kháng chiến chống giặc Mông – Nguyên của nhà Trần và của nhà Hồ trong kháng chiến chống giặc Minh có gì khác nhau? 
- Nhà Minh mượn cớ khôi phục nhà Trần để xâm lược và đô hộ nước ta. 
- Dựa vào dân, đoàn kết toàn dân, “ Lấy ít đánh nhiều, lấy yếu đánh mạnh”. 
- Vừa đánh cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, buộc giặc phải theo cách đánh của ta 
- Không biết dựa vào dân, không đoàn kết được toàn dân, chiến đấu đơn độc 
Em hãy cho biết cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại nhanh chóng là do nguyên nhân chủ yếu nào? 
“Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo.” 
 Hồ Nguyên Trừng 
2. Chính sách cai trị của nhà Minh 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
Về chính trị nhà Minh đã thi hành những chính sách cai trị như thế nào ? Mục đích ? 
Trên lĩnh vực kinh tế nhà Minh thi hành những chính sách như thế nào ? 
Về văn hóa nhà Minh có những thủ đoạn gì ? 
- Chính trị : xóa bỏ quốc hiệu nước ta ,sáp nhập vào Trung Quốc 
- Kinh tế : đặt ra nhiều thứ thuế ,vơ vét của cải 
- Văn hóa : thi hành chính sách đồng hóa ,ngu dân 
Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà Minh trên đất nước ta? Theo em chính sách nào là thâm độc nhất, vì sao ? 
Thi hành chính sách vô cùng thâm độc và tàn bạo chúng dân tộc ta phải lệ thuộc vào chúng 
Chính sách thâm độc nhất là chính sách đồng hóa ngu dân 
Chúng muốn hủy đi nền văn hóa của dân tộc ta ,biến dân tộc ta trở nên ngu dốt để dễ bề cai trị 
2. Chính sách cai trị của nhà Minh 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn 
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ 
Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế 
Gây binh kết oán trải 20 năm 
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời 
Nặng thuế khoá sạch không đầm núi 
“ Độc ác thay trúc Nam Sơn không ghi hết tội. 
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa hết mùi .” 
 ( Bình Ngô đại cáo) 
2. Chính sách cai trị của nhà Minh 
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ 
Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV 
3. Cuộc đấu tranh của quý tộc Trần 
Nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần ? 
- Chính sách cai trị vô cùng tàn bạo của nhà Minh. 
Biển Đông 
Lào 
. Nghệ An 
. Nam Định 
. Quảng Ninh 
.Phú Thọ 
Lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh 
Trung Quốc 
.Thái Nguyên 
. Thanh hóa 
TRẦN NGUYÊN KHANG 
TRẦN NGUYÊN THÔI 
PHẠM TẤT ĐẠI 
. Đông Triều 
.Bắc Giang 
PHẠM NGỌC 
Nơi diễn ra các cuộc khỡi nghĩa 
. Ninh Bình 
TRẦN NGỖI 
TRẦN QUÝ KHOÁNG 
Tiết 39. Bài 18: Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và phong trào khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỷ XV 
Hải Phòng 
TRẦN HỒ 
LÊ NGÃ 
CÂU HỎI THẢO LUẬN 
Hãy trình bày đặc điểm, nguyên nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử của những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần ? 
Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần 
Đặc điểm 
Nguyên nhân 
thất bại 
Ý nghĩa lịch sử 
Nổ ra sớm, liên tục, mạnh mẽ nhưng thiếu sự phối hợp 
Thiếu sự liên kết, chưa tạo nên một phong trào chung, nội bộ những người lãnh đạo có mâu thuẫn 
Là ngọn lửa nuôi dưỡng tinh thần yêu nước của nhân dân ta 
Biển Đông 
Lào 
.Lạng Sơn 
.Nghệ An 
Bô Cô (Nam Định 
Lai Châu. 
.Hà Tây 
Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi 
.Ninh Bình 
.Hải Phòng 
Sụng Đà 
Sụng Hồng 
Căn cứ nghĩa quân 
 Nơi ta phòng thủ 
 Quân giặc tấn công 
 Quân ta rút lui 
 Ta tấn công 
 Doanh trại giặc 
10-1407 
12-1408 
Biển Đông 
. Lạng Sơn 
 .Thanh Hóa 
.Nam Định 
Lai Châu . 
. Phú Thọ 
Lược đồ cuộc kkởi nghĩa của Trần Quý Khoáng 
Trung Quốc 
.Ninh Bình 
.Thuận Hóa 
.Hóa Châu 
Sụng Đà 
Sụng Hồng 
................ 
.............. 
 .......... 
 ........ 
 ....... 
 Nơi ta phòng thủ 
 Quân giặc tấn công 
 Quân ta rút lui 
 Doanh trại giặc 
1409 
? Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh là gì ? 
A. Do lực lượng của quân Minh rất mạnh 
B. Do đường lối kháng chiến sai lầm là không đoàn kết được dân, không biết dựa vào dân để đánh giặc. 
C. Do nhà Hồ chỉ thiên về xây dựng phòng tuyến phòng thủ và dựa vào quân chủ lực. 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
BÀI TẬP 1: 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
- Không biết dựa vào dân, không đoàn kết được toàn dân, chiến đấu đơn độc 
Cách đánh của nhà Trần chống giặc Mông -Nguyên 
Cách đánh của nhà Hồ chống giặc Minh 
- Dựa vào dân “ Lấy ít đánh nhiều, lấy yếu đánh mạnh” . 
- Vừa đánh cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, buộc giặc phải theo cách đánh của ta 
Đường lối kháng chiến chống giặc Mông – Nguyên của nhà Trần và của nhà Hồ trong kháng chiến chống giặc Minh có gì khác nhau? 
- Năm 1400 nhà trần sụp đổ,Hồ Quý ly lên ngôi,nhà Hồ được thành lập, đổi quốc hiệu là Đại Ngu. 
Hồ Quý Ly là cháu bốn đời của Hồ Liêm,dòng dõi Hồ Hưng Dật,người Chiết Giang,làm thái thú Diễn Châu vào đầu thế kỉ X.Hồ Liêm di cư ra Đại Lại-Thanh Hoá rồi xin làm con nuôi của tuyên uý Lê Huấn,từ đó mang họ Lê.Quý Ly có hai người cô đều là vợ Trần Minh Tông và là mẹ của ba vua Trần Hiến Tông,Trần NGhệ Tông và Trần Duệ Tông,nhờ đó rất dược Trần Nghệ Tông tin yêu. 
Th ành nhà Hồ 
Th ành nhà Hồ còn có tên gọi là thành An Tôn,thành Tây Giai hay thành Tây Đô là một công trình kiến trúc tiêu biểu thời Hồ(1407-1427),thành được xây dựng từ năm Đinh Sửu(1397), đời Trần Thuận Tông,khi Hồ Quý Ly đã lắm mọi quyền hành lớn nhất trong triều đình và có ý xây dựng cơ đồ riêng.Thành nhà Hồ được xây dựng trên địa thế tự nhiên,hiểm trở.Nhìn ra bốn phía thì có núi Thổ Tượng(Voi Đất), ở phía Bắc,núi Hắc Khuyển(chó đen) ở phía Đông;núi Ngưu Ngoạ(Trâu Nằm) ở phía tây và núi Đốn Sơn(còn gọi là núi Đún,núi Cung) ở phía Nam.Bốn dãy núi như bao bọc lấy toà thành ở giữa,làm bình phong che đỡ cho toàn thành. 
Thành nhà Hồ 
Th êm vào đó,khu vực ngoài thành lại có sông Mã từ phía Tây chảy về và sông Bưởi từ phía Đông chảy tới,hợp lưu ở phía Nam tạo nên tuyến hào thiên nhiên hiểm trở bao bọc thành. 
Thành nhà Hồ là một toà thành bằng đá,hình chữ nhật,có cạnh Nam Bắc dài hơn 900m;cạnh Đông- Tây dài hơn 700m.Tường thành là những luỹ đất dày,bên ngoài được bọc bằng lớp đất đá phiến lớn.Chân tường thành có hai lớp đá phiến ghép nối tiếp nhau theo hàng ngang ,mỗi lớp dày 1m.Những khối đá ghép tiếp bên trên hầu hết đều được đẽo gọt công phu.vuông vắn,kích thước trung bình dài 1,4m;cao 1m,dày 0,7m.Có những khối đá rất to,cao từ 1-1,5m,dài tới 7m và có thể nặng tới 16 tấn. 
 Thành nhà Hồ 
-Thành có 4 cổng ở 4 hướng Nam,Bắc, Đông,Tây,mỗi cổng đều mở ở đúng giữa mặt tường thành.Cổng được xây theo lối kiến trúc vòm cuốn.Hai cổng Đông –Tây của thành đều dày 13,4m,rộng 5,8m.Mặt trên cổng Bắc là một sân phẳng có kích thước 20 x 12,7m.Cổng Nam là cổng chính được xây dựng quy mô hơn cả với ba vòm cửa cuốn,trên nóc cũng là nền vọng lâu.Toàn bộ cửa Nam cao hơn 100m,kích thước 38 x 15,5m. 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ 
CHÚNG TA CÙNG NHAU GIẢI TRÍ : 
H 
K 
Ý 
U 
Q 
N 
R 
T 
Ệ 
I 
V 
I 
Ạ 
Đ 
G 
N 
N 
Ầ 
R 
T 
Ầ 
G 
N 
A 
B 
A 
Ỗ 
I 
Ô 
Đ 
G 
N 
Ô 
Đ 
Đ 
Ạ 
I 
N 
U 
G 
N 
U 
D 
G 
N 
Ặ 
Đ 
Đ 
G 
N 
Á 
T 
O 
G 
CÂU 1 
TỪ KHÓA 
CÂU 2 
CÂU 3 
CÂU 4 
CÂU 5 
CÂU 6 
8 
7 
6 
6 
13 
8 
6 
ĐÂY LÀ TÊN THẬT CỦA VỊ GIẢN ĐỊNH HOÀNG ĐẾ 
ÔNG LÀ CON TRAI CỦA ĐẶNG TẤT , HƯỞNG ỨNG 
CUỘC KHỞI NGHĨA TRẦN QUÝ KHOÁNG 
TÊN THẬT CỦA VỊ VUA LẤY HIỆU LÀ TRÙNG QUANG ĐẾ. 
THÀNH NHÀ HỒ ĐƯỢC XÂY DỰNG TẠI HÀ TÂY 
TÊN GỌI KHÁC CỦA THĂNG LONG THỜI NHÀ HỒ 
TÊN CỦA NƯỚC TA THỜI LÝ – TRẦN 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ