Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (Bản hay)

BÀI 20 : 
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ 
(1428-1527) 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, QUÂN SỰ, PHÁP LUẬT 
1 . Tổ chức bộ máy chính quyền 
Sau khi đánh bại quân Minh , Lê Lợi lên ngôi hòang đế , đặt tên nước là Đại Việt . 
Bộ máy nhà nước : 
* Trung ương 
* Địa phương : 
- Cả nước chia thành 5 -> 13 đạo thừa tuyên , mỗi đạo có 3 ti ( Đô ti , Thừa ti , Hiến ti ) . 
Dưới đạo là : phủ , huyện , châu , xã . 
 Dưới thời nhà Lê bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế cao độ và hòan chỉnh . 
2. Tổ chức quân đội 
Tổ chức theo chế độ “ ngụ binh u nông ” 
Quân đội gồm hai bộ phận : quân triều đình và quân địa phương . 
Quân đội được luyện tập võ nghệ thường xuyên . 
3. Luật pháp 
Các vua triều Lê sơ quan tâm đến việc biên sọan pháp luật . 
Vua Lê Thánh Tông ban hành : “ Quốc triều hình luật ” hay gọi là Luật Hồng Đức . 
Nội dung : bảo vệ quyền lợi của vua , hòang tộc , quan lại và giai cấp thống trị . 
Bộ luật có những điều luật : bảo vệ chủ quyền quốc gia , khuyến khích phát triển kinh tế ., bảo vệ quyền lợi phụ nữ . 
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ -XÃ HỘI 
Kinh tế 
Nông nghiệp 
Sau chiến tranh vua Lê Thái Tổ cho quân lính và kêu gọi nhân dân phiêu tán về quê làm ruộng . 
Đặt ra nhiều chức quan chuyên lo về nông nghiệp như : Khuyến nông sứ , Hà đê sứ , đồn điền sứ . 
Quy định lại chế độ quân điền . 
b. Công thương nghiệp 
* Nhân dân 
Các nghề thủ công truyền thống : kéo tơ , dệt lụa , đúc đồng , làm sắt , làm gốm vv ngày càng phát triển . 
Nhiều làng nghề hình thành như : Bát Tràng , Đại Bái , Vân Chàng . 
* Nhà nước : 
- Sản xuất đồ dùng cho nhà vua , đóng thuyền , chế tạo vũ khí . 
Các công xưởng do nhà nước quản lý gọi là Cục Bách Tác . 
c. Thương nghiệp 
 * Nội thương : 
Nhà vua khuyến khích lập chợ , ban hành quy định việc thành lập chợ . 
* Ngoại thương 
Buôn bán với người nước ngòai được duy trì . 
Thuyền bè qua lại tấp nập ở : Vân Đồn , Hội Thống , Lạng Sơn , Tuyên Quang . 
2. Xã hội 
Nông dân là giai cấp nghèo khổ , là giai cấp bị bóc lột . 
Thương nhân và thợ thủ công ngày càng đông nhưng không được xã hội coi trọng . 
Nô tỳ là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội . 
Pháp luật cấm bán mình hoặc bức dân tự do làm nô tỳ . 
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA , GIÁO DỤC 
Tình hình giáo dục và khoa cử 
a. Giáo dục 
Mở trường học ở các lộ , mở khoa thi đều đặn , cho phép người học được dự thi . 
ở các đạo , lộ , phủ có trường công . 
Nội dung hoc tập thi cử là sách của đạo Nho . 
Nhà Lê cho dựng bia tiến sĩ , đặt lệ “ vinh quy bái tổ ”. 
Thời Lê sơ tổ chức được 26 khoa thi , lấy đỗ 989 tiến sĩ , 20 trạng nguyên . 
b. Tôn giáo 
Nho giáo chiếm bị trí độc tôn 
Phật giáo và đạo giáo bị hạn chế . 
2. Văn hóa , khoa học , nghệ thuật 
a. Văn học 
Văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưu thế : Quân trung từ mệnh tập , Bình Ngô đại cáo , 
Văn thơ chữ Nôm chiếm vị trí quan trọng : Quốc âm thi tập , Hồng Đức quốc âm thi tập . 
=> Thể hiện lòng yêu nước , tự hào dân tộc . 
b. Khoa học 
Sử : Đại Việt sử ký , Đại Việt sử ký tòan thư , Lam Sơn thực lục , Hòang triều quan chế . 
Địa lý : Hồng Đức bản đồ , Dư địa chí , 
Y học : bản thảo thực vật học . 
Tóan học : đại thành tóan pháp , lập thành Tóan pháp . 
c. Nghệ thuật 
- Sân khấu ca nhạc : ca hát , múa rối , tuồng chèo .. Nhanh chóng phát triển . 
 Hát chèo 
 Múa rối nước 
Nghệ thuật kiến trúc : đặc sắc ở các công trình lăng tẩm ( Lam Kinh ) 
Phong cách khối đồ sộ , kỹ thuật điêu luyện . 
Lễ xứng danh người đỗ trạng nguyên 
Trạng nguyên nhận áo mũ về quê 
Nguyễn Trãi