Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 24: Khởi nghĩa nông dân đàng Ngoài thế kỉ XVIII

 Kiểm tra bài cũ   Cõu 1: lựa chọn chữ cỏi đầu cõu mà em cho là đỳng ? Thế kỉ XVII giỏo sĩ phương Tõy dựng chữ cỏi La Tinh để ghi õm Tiếng Việt nhằm :  
B. Nhằm mục đớch truyền đạo 
C. Tạo ra một chữ viết dễ đọc , dễ viết , dễ phổ biến . 
D. Thờm một kiểu chữ mới 
Cõu 2: Em cú nhận xột đỏnh giỏ về tỡnh hỡnh văn học thời kỡ này ? 
 A. nhằm xúa bỏ chữ Hỏn và chữ Nụm 
Hai tranh trên vẽ cảnh gì? 
* Triều đì nh vua Lê 
* Phủ chúa Trịnh 
1 
2 
Tranh vẽ thế kỉ XVIII 
1.Tình hình chính trị : 
a. Chính quyền phong kiến 
- Vua : 
Chúa : 
- Quan lại, binh lính : 
Là cái bóng mờ trong cung cấm . 
Sa đoạ, phung phí tiền của . 
Hoành hành , đ ục khoét nhân dân. 
Bài 24: Khởi nghĩa nông dân đàng ngoài 
 thế kỷ xviii 
Sử liệu tham khảo : 
1 . Phàm những việc to nhỏ vua Lê đ ều phải thông qua ý chúa . 
 ( Lịch triều hiến chương loại chí 
2.“ Mỗi thỏng ba , bốn lần Chỳa ngự chơi cung Thỳy Liờn trờn bờ hồ Tõy,binh lớnh dàn hầu vũng quanh bốn mặt bờ hồ , cỏc kẻ nội thần dều bịt khăn,mặc ỏo đàn bà , dàn bày bỏch húa chung quanh bờ hồ để bỏn . 
 ( Vũ trung tựy bỳt - Phạm Đỡnh Hổ ) 
3. Năm 1730, chớnh quyền họ Trịnh quy định , trong cỏc kỡ thi hương ai nộp ba quan tiền thỡ được miễn khảo hạch , coi như đó đỗ sinh đồ . Nhõn dõn mỉa mai gọi những người mua bằng cấp đú là “ sinh đồ ba quan ”. ( Việt sử thụng giỏm cương mục - chớnh biờn ) 
4. Trong khoảng từ năm 1736- 1740, họ Trịnh bốn lần ban hành thể lể bỏn chức tước , cho phộp nộp tiền để thăng chức hoặc bổ làm quan 
( Việt sử thụng giỏm cương mục - chớnh biờn ) 
Bài 24: Khởi nghĩa nông dân đà ng ngoài thế kỷ XVIII 
1.Tình hình chính trị : 
Chính quyền phong kiến : 
 => Mục nát , suy sụp cực độ. 
b. Hậu qu ả: 
 - Kinh tế : Sa sỳt 
+ N ụng nghiệp : Sản xuất đ ỡnh đốn 
+ Cụng thương nghiệp : Ngày càng sa sỳt,phố , chợ điờu tàn 
- Xã hội : 
+ Đời sống nhõn dõn : Vụ cựng cơ cực , thờ thảm 
Sử liệu tham khảo 
Nạn đ ói khủng khiếp 1740-1741 ở đ à ng Ngoài. Dõn bỏ cả cày cấy . Dõn lưu vong bồng bế dắt dớu nhau đi kiếm ăn đầy đường . Giỏ gạo cao vọt , 100 đồng tiền khụng đổi được bữa ăn . Dõn phần nhiều sống bằng rau cỏ , đến ăn cả chuột , rắn.Người chết đúi ngổn ngang , người sống sút khụng cũn một phần mười.Làng nào cú tiếng là trự mật cũng chỉ cũn dăm ba hộ mà thụi ” 
 ( Khâm đ ịnh việt sử thụng giỏm cương mục ). 
Thúc gạo khan hiếm một mẫu ruộng chỉ đổi được một bỏnh đa nướng , cú người cũn vàng bạc trong tay mà phải chết đúi 
 ( Khâm đ ịnh việt sử thông giám cương mục ) 
? Nguyên nhân nào dẫn đ ến những hậu qu ả về kinh tế , đ ời sống nhân dân ta nh ư trên ? Chọn những ý kiến đ úng ? 
Chính quyền phong kiến suy sụp , mục nát cực độ. 
Quan lại đ ịa chủ chiếm đoạt ruộng đ ất . 
Chính sách thuế kho á qu á ngặt nghèo . 
Nhân dân chưa tích cực , không tham gia lao đ ộng sản xuất . 
? Từ nguyên nhân trên cho biết xã hội Đà ng Ngoài tồn tại những mâu thuẫn nào ? 
Bài 24: Khởi nghĩa nông dân đàng ngoài 
 thế kỷ xviii 
1.Tình hình chính trị : 
1.Tình hình chính trị : 
Chính quyền phong kiến : 
 => Mục nát , suy sụp cực độ 
b. Hậu qu ả: 
Kinh tế : Sa sỳt 
Đ ời sống nhân dân : cực khổ , th ê thảm 
Mâu thuẫn xã hội : 
+ Nụng dõn >< địa chủ 
+ Nhõn dõn >< chớnh quyền phong kiến 
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn . 
Bài 24: Khởi nghĩa nông dân đàng ngoài 
 thế kỷ xviii 
 ? Hóy chỉ và kể tờn cỏc cuộc khởi nghĩa trờn lược đồ ? 
2. Nh ữ ng cuộc khởi nghĩa lớn : 
a, Khái quát chung : 
? Dựa vào sách giáo khoa , hoàn thành bảng tóm tắt các cuộc khởi nghĩa nông dân Đà ng Ngoài thế kỉ XVIII? 
Thời gian 
Người lãnh đạo 
Địa bàn hoạt đ ộng 
Kết qu ả 
Nguyễn Danh Phương 
1737 
1738 -1770 
1740 -1751 
1741 – 1751 
1739 - 1769 
Nguyễn Dương Hưng 
Lê Duy Mật 
 Nguyễn Hữu C ầu 
Hoàng Công Chất 
Sơn Tây 
Thanh Hoá,Nghệ An 
Tam Đảo, Sơn Tây , 
Tuyên Quang . 
Đồ Sơn , Kinh Bắc, Sơn Nam, Nghệ An, Thanh Hoá 
Sơn Nam, Tây Bắc. 
Thất bại 
Thất bại 
Thất bại 
Thất bại 
Thất bại 
Nhận xét về phong trào nông dân Đà ng Ngoài thế kỉ XVIII ? 
Nguyên nhân : 
 Mục đ ích : 
 Thời gian : 
 Lực lượng : 
 Phạm vi: 
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn : 
a, Khái quát chung : 
- Nguyên nhân : Chính quyền suy yếu , bóc lột nhân dân . 
- Mục đ ích : Chống lại chính quyền phong kiến . 
 Thời gian : 30 năm giữa thế kỉ XVIII . 
 Lực lượng : Chủ yếu là nông dân . 
 Phạm vi: Khắp các chấn đ ồng bằng và vùng Thanh , Nghệ . 
b, Những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu : 
- Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu : 1741- 1751 
- Khởi nghĩa Hoàng Công Chất : 1739- 1769 
Vài nột về Nguyễn Hữu Cầu 
Quờ : Xó Lụi Động , huyện Thanh Hà , Hải Dương . 
Mồ cụi cha từ nhỏ , sống với mẹ , nhà nghốo,cú sức khỏe , giỏi vừ , thụng minh . 
Là người cảm thụng sõu sắc nỗi thống khổ của nhõn dõn quờ mỡnh . 
Những năm 1739-1740 ụng tham gia nghĩa quõn Nguyễn Tuyển , Nguyễn Cừ , sau khi cuộc khởi nghĩa này thất bại , ụng tập hợp lực lượng rỳt ra Đồ Sơn ( Hải Phũng ) lập căn cứ . 
Lược đ ồ cuộc khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741 -1751) 
Hải phòng 
Kinh bắc 
Sơn nam 
Thanh hoá 
Hải phòng 
 Vài nột về Hoàng Cụng Chất 
- Hoàng Cụng Chất tờn thật là Hoàng Cụng Thư.Nguyờn quỏn thụn Hoàng Xỏ,xó Nguyờn Xỏ,huyện Thư Trỡ (nay là Vũ Thư,Thỏi Bỡnh ) 
Từ căn cứ Sơn Nam ụng chuyển lờn Điện Biờn lập căn cứ chớnh,và làm chỳa của chớn Mường 
Năm 1768 ụng mất . 
 Bản phủ là nơi thờ ụng và 6 vị tướng tại Mường Thanh,Điện Biờn 
Bản phủ Hoàng Công Chất 
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất . 
“ Đõy , dưới xuụi cú vua , 
 Trờn này cú chỳa 
 Chỳa thật lũng yờu dõn , 
 Chỳa xõy dựng bản mường 
 Mọi người mới được yờn ổn làm ăn . 
 Nghe chăng tiếng hỏt của quõn Keo Chất trong phủ . 
 Ngõn vang khắp cỏnh đồng Mường Thanh bao la”. 
 ( Bài hỏt của dõn tộc Thỏi ở Tõy Bắc 
Với khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu : 
Hoạt động trờn phạm vi rộng lớn từ Đồ Sơn ( Hải Phũng ) đến Thanh Húa Và Nghệ An. 
Huy động hàng chục vạn nụng dõn Đàng Ngoài đấu tranh quyết liệt . 
Ghi lại những chiến cụng oanh liệt . 
Với khởi nghĩa Hoàng Cụng Chất 
Nghĩa quõn kiểm soỏt cả vựng Tõy Bắc . 
Khụng chỉ đấu tranh chống Phong kiến mà cũn làm nhiệm vụ bảo vệ vựng biờn cương phớa tõy của Tổ quốc . 
Cuộc khởi nghĩa tồn tại trong vũng 30 năm . 
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn 
a, Khái quát chung : 
- Nguyên nhân : Chính quyền suy yếu , bóc lột nhân dân . 
- Mục đ ích : Chống lại chính quyền phong kiến . 
 Thời gian : 30 năm giữa thế kỉ XVIII . 
 Lực lượng : Chủ yếu là nông dân . 
 Phạm vi: Khắp các chấn đ ồng bằng và vùng Thanh , Nghệ . 
 b, Những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu 
Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu : 1741-1751 
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất : 1739- 1769 
c, Kết quả : 
Cỏc cuộc khởi nghĩa thất bại 
d,í nghĩa : 
Với nụng dõn : 
Khẳng định sức mạnh đoàn kết,tinh thần chống ỏp bức . 
 Với chớnh quyền phong kiến : 
 Làm sụp đổ từng mảng trật tự phong kiến,làm nghiờng ngả hệ thống chớnh quyền vua Lờ,chỳa Trịnh . 
Bài tập 1 : Chọn những kiến thức đ úng với tình hình 
 Đà ng Ngoài thế kỉ XVIII? 
a, Chính quyền phong kiến mục nát cực độ. 
b, Kinh tế sa sút , đ ời sống nhân dân cực khổ , mâu 
 thuẫn xã hội gay gắt. 
c, Phong trào nông dân khởi nghĩa bùng nổ khắp 
 đà ng ngoài . 
d, Các cuộc khởi nghĩa nông dân thế kỉ XVIII tiêu 
 biểu cho tinh thần anh dũng chống giặc ngoại xâm 
 của nhân dân ta . 
Hướng d Ẫ n về nh à: 
- Hoàn thành các bài tập trong vở bài tập . 
- Tr ả lời lại các câu hỏi cuối bài sách giáo khoa . 
-Tim hiểu thêm về Hoàng Công Chất và cuộc khởi 
 nghĩa của ô ng 
- Xem trước bài 25.Sưu tầm tư liệu về cuộc khởi 
nghĩa Tây Sơn , danh tướng Nguyễn Huệ .