Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 27: Chế độ phong kiến nhà Nguyễn - Nguyễn Thị Kim Anh

 LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
a/ Hành chính: 
 Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Gia Long, chọn Phú Xuân (Huế) làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn; năm 1806, lên ngôi hoàng đế. 
- Chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc. 
Em có nhận xét gì về cách tổ chức đơn vị hành chính dưới triều Nguyễn? 
 Nước ta hiện nay có bao nhiêu tỉnh và thành phố? 
Thời nhà Nguyễn nước ta được chia thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc (Thừa Thiên Huế) - Năm 1976 nước ta được chia thành 38 tỉnh thành trong đó có 35 tỉnh và 3 thành phố trực thuộc (Hà Nội, Hải Phòng,TP Hồ Chí Minh).- Hiện nay nước ta có 64 tỉnh thành, trong đó có 59 tỉnh và 5 thành phố trực thuộc (Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh). 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền : 
a/ Hành chính: 
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Gia Long, chọn Phú Xuân (Huế) làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn; năm 1806, lên ngôi hoàng đế. 
- Chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc. 
b/ Luật pháp:  - Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương. - Năm 1815 , nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) 
 Về bộ luật Gia Long: Bộ luật được ban hành 1815, lấy tên là “ Hoàng triều luật lệ”, gồm 21 quyển. Nội dung bộ luật thể hiện rõ ý đồ bảo vệ quyền hành tuyệt đối của nhà vua và đề cao địa vị của quan lại và gia trưởng. Tuy nói tham khảo các luật đời trước, nhưng trong thực tế bộ luật Gia Long đã dựa hẳnvào bộ luật nhà Thanh; những chi tiết thay đổi và bổ sung trong một số điều luật chiếm một tỉ lệ không nhiều. 
Em có nhận xét gì về việc xây dựng luật pháp của triều Nguyễn? 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền : 
a/ Hành chính: 
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Gia Long, chọn Phú Xuân (Huế) làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn; năm 1806, lên ngôi hoàng đế. 
- Chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc. 
b/ Luật pháp:  - Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương. - Năm 1815 , nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) 
 c/ Quân đội: 
 Bao gồm nhiều binh chủng, xây dựng thành trì và thiết lập hệ thống trạm ngựa dọc theo chiều dài đất nước. 
 Em có nhận xét gì về việc xây dựng quân đội của triều Nguyễn? 
Trạm ngựa triều Nguyễn 
 Vai trò cai quản và điều hành quốc gia của vương triều Nguyễn có một nét tiến bộ hơn các triều đại trước, đó là thiết lập hệ thống trạm ngựa khắp toàn quốc chuyên lưu chuyển công văn phục vụ việc quản lý của triều đình và địa phương, tổ chức chặt chẽ hoạt động bưu chính trên một đất nước rộng lớn . Đây là một thành tựu đáng ghi nhận của văn minh dân tộc thế kỷ XIX. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền : 
a/ Hành chính: 
 - Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Gia Long, chọn Phú Xuân (Huế) làm kinh đô, lập ra triều Nguyễn; năm 1806, lên ngôi hoàng đế. 
 - Chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc. 
b/ Luật pháp:  - Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương. - Năm 1815, nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) 
c/ Quân đội: 
 Bao gồm nhiều binh chủng, xây dựng thành trì và thiết lập hệ thống trạm ngựa dọc theo chiều dài đất nước. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền : 
2. Kinh tế dưới thời Nguyễn : 
 Tại sao việc sửa, đắp đê ở thời Nguyễn lại gặp nhiều khó khăn? 
 Tại sao diện tích đất canh tác tăng mà dân lưu vong vẫn còn nhiều? 
 Công cuộc khai hoang ở thời nhà Nguyễn có tác dụng thế nào? 
a. Nông nghiệp: 
 Nhà Nguyễn đã có những biện pháp gì để phát triển nông nghiệp? 
- Chú ý việc khai hoang , lập ấp , lập đồn điền . 
- Đặt lại chế độ quân điền . 
 - Đê điều không được quan tâm tu sửa , nạn tham nhũng phổ biến . 
 Nông nghiệp ngày càng sa sút . 
 Thời Tự Đức, có nơi như phủ Khoái Châu ( Hưng Yên ) vỡ đê 18 năm liền. 
hnnhnhgffgg 
Những tiềm năng phát triển 
Những hạn chế 
b. Thủ công nghiệp: 
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn 
- Thợ giỏi bị bắt vào xưởng nhà nước, mai một tài năng.- Cách khai thác còn lạc hậu, hoạt động thất thường.- Thợ thủ công phải nộp thuế sản phẩm nặng nề. 
- Nhà nước lập nhiều xưởng đúc tiền, đúc súng, đóng tàu...	- Ngành khai thác mỏ được mở rộng. - Các nghề thủ công ở nông thôn và thành thị vẫn không ngừng phát triển... 
Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị phân tán. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn 
b. Thủ công nghiệp: 
 Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị phân tán. 
- Nhà nước lập nhiều xưởng đúc tiền, đúc súng, đóng tàu...- Ngành khai mỏ được mở rộng, nhưng kĩ thuật còn lạc hậu, hoạt động thất thường.- Các nghề thủ công vẫn phát triển, thợ thủ công nộp thuế sản phẩm nặng nề. 
 Một người Mĩ đến nước ta năm 1820 nhận xét: 
 “Người Việt Nam là những thợ đóng tàu thành thạo. 
 Họ hoàn thành công trình với kĩ thuật hết sức chính xác”. 
 Nhận xét trên đây của một người nước ngoài gợi cho em có suy nghĩ gì về tài năng của thợ thủ công nước ta đầu thế kỉ XIX? 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
c. Thương nghiệp: 
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
Thương cảng Hội An 
 Cảnh chợ Mỹ tho 
 Chợ Sa Đéc 
 Chợ Sa Đéc 
 Cảnh chợ Mỹ tho 
Thương cảng Hội An 
Em có nhận xét gì về hoạt động buôn bán trong nước? 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
c. Thương nghiệp: 
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn 
Vì sao việc buôn bán trong nước lại phát triển? 
- Buôn bán trong nước có nhiều thuận lợi. 
- Xuất hiện thêm nhiều thị tứ mới. 
Việc buôn bán với nước ngoài diễn ra như thế nào? 
- Hạn chế buôn bán với nước ngoài. 
 Tư liệu tham khảo 
 - Hiện nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 171 quốc gia thuộc tất cả các châu lục (Châu Á - Thái Bình Dương: 33, Châu Âu: 46, Châu Mĩ: 28, Châu Phi: 47, Trung Đông: 16), bao gồm tất cả các nước và trung tâm chính trị lớn của thế giới. Việt Nam cũng là thành viên của 63 tổ chức quốc tế và có quan hệ với hơn 500 tổ chức phi chính phủ. Đồng thời, Việt Nam đã có quan hệ thương mại với 165 nước và vùng lãnh thổ. 
 - Chủ trương thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa dạng hóa , đa phương hóa quan hệ quốc tế , chủ động hội nhập quốc tế với phương châm "Việt Nam sẵn sàng là bạn và là đối tác tin cậy của tất cả các nước trong cộng đồng thế giới phấn đấu vì hòa bình , độc lập và phát triển ". 
 Điền những thông tin còn thiếu vào chỗ (...) để hoàn chỉnh các ý sau: 
a. Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, đặt niên hiệu là...................., chọn Phú Xuân (Huế) làm..................., lập ra triều Nguyễn. 
b. Năm................, nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) 
c. Nhà Nguyễn c hia nước thành.................. và............................. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
 Bài tập 1 
Gia Long 
kinh đô 
1815 
30 tỉnh 
1 phủ trực thuộc. 
 Trong các nhận định sau, những nhận định nào là đúng khi đánh giá về kinh tế dưới triều Nguyễn? 
a. Nông nghiệp ngày càng sa sút. 
b. Các vua Nguyễn không quan tâm khai hoang. 
c. Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị phân tán. 
d. Buôn bán trong nước có nhiều thuận lợi. 
e. Mở rộng buôn bán với nước ngoài. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
 Bài tập 2 
 Đáp án: Nhận định đúng là ý a, c, d. 
 Bài 27: NHÀ NGUYỄN LẬP LẠI CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ 
1.Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền: 
a/ Hành chính: 
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, 
đặt niên hiệu là Gia Long, chọn Phú 
Xuân (Huế) làm kinh đô, lập ra triều 
Nguyễn; năm 1806, lên ngôi hoàng đế. 
 - Chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ 
trực thuộc. 
b/ Luật pháp: 
 - Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ 
trung ương đến địa phương. 
- Năm 1815 , nhà Nguyễn ban hành bộ 
Hoàng triều luật lệ (Luật Gia Long) 
c/ Quân đội: 
- Bao gồm nhiều binh chủng, xây 
dựng thành trì và thiết lập hệ thống 
trạm ngựa dọc theo chiều dài đất 
nước. 
2. Kinh tế dưới thời Nguyễn: 
a. Nông nghiệp:  - Chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đồn điền. 
- Đặt lại chế độ quân điền. 
- Đê điều không được quan tâm tu sửa, nạn tham nhũng phổ biến. 
-> Nông nghiệp ngày càng sa sút. 
b. Thủ công nghiệp: 
- Nhà nước lập nhiều xưởng đúc tiền, đúc súng, đóng tàu...- Ngành khai mỏ được mở rộng, nhưng kĩ thuật còn lạc hậu, hoạt động thất thường.- Các nghề thủ công vẫn phát triển, thợ thủ công nộp thuế sản phẩm nặng nề. 
->Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị phân tán 
c. Thương nghiệp: 
- Buôn bán trong nước có nhiều thuận lợi. 
- Xuất hiện thêm nhiều thị tứ mới. 
- Hạn chế buôn bán với nước ngoài. 
Dặn dò: 
Học bài cũ . 
Tìm hiểu thêm về triều Nguyễn. 
Xem trước phần II: CÁC CUỘC NỔI DẬY CỦA NHÂN DÂN. 
Ch©n thµnh c¶m ¬n 
 C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh ®· tham dù tiÕt häc 
Hiệu kỳ nhà Nguyễn(1802-1885) 
Vua Gia Long( 1802- 1820) 
 Vua Minh Mạng(1820-1840) 
Vua Thiệu Trị (1841-1847) 
Vua Tự Đức (1847 - 1883) 
Vua Hiệp Hòa (1883) 
Vua Kiến Phúc (1883 -1884) 
Vua Hàm Nghi (1884-1885) 
Vua Ðồng Khánh (1885-1889) 
Vua Thành Thái (1889-1907) 
Vua Duy Tân (1907 - 1916 ) 
Vua Khải Ðịnh (1916-1925) 
Vua Bảo Đại 
( 1926 - 1945 ) 
Dặn dò: 
Học bài cũ . 
Tìm hiểu thêm về triều Nguyễn. 
Xem trước phần II: CÁC CUỘC NỔI DẬY CỦA NHÂN DÂN.