Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Tiết 21, Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - Lê Ngọc Huynh

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CƠ VỀ DỰ TIẾT HỌC HƠM NAY 
LỊCH SỬ 7 
Giáo viên: Lê Ngọc Huynh 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Quan sát mợt sơ ́ hình ảnh sau đây , em hãy nhận xét vê ̀ nghê ̣ thuật thời Lý? 
Tượng Phật Adiđa ̀ 
Chùa Mợt Cợt 
Văn miếu 
Văn miếu 
Hình rờng 
Hình rờng 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
Em hãy nêu vài nét vắn tắt về nhà lý ? 
Triều Lý được thành lập từ năm 1009 trải qua 9 đời vua , tồn tại trong 215 năm : 
	- Lý Thái Tổ (1009-1028): Lý C«ng UÈn 19 năm 
	- Lý Thái Tơng (1028-1054): Lý PhËt M· 27 năm 
	- Lý Thánh Tơng (1054-1072) : Lý NhËt T«n 17 năm 
	- Lý Nhân Tơng (1072-1127) : Lý Cµn Đ øc 56 năm 
	- Lý Thần Tơng (1128-1138): Lý D­¬ng Ho¸n 10 năm 
	- Lý Anh Tơng (1138-1175) : Lý Thiªn Té 37 năm 
	- Lý Cao Tơng (1176-1210) : Lý Long Tr¸t 35 năm 
	- Lý Huệ Tơng (1211-1224): Lý H¹o S¶m 14 năm 
	- Lý Chiêu Hồng (1224-1225): Lý PhËt Kim 1 năm 
HuƯ T«ng cuèi ®êi say kh­ít ngđ c¶ ngµy, kh«ng quan t©m ®Õn triỊu chÝnh, vua kh«ng cã con trai cã hai c« c«ng chĩa. ChÞ lµ ThuËn Thiªn c«ng chĩa g¶ cho TrÇn LiƠu. Em lµ: Chiªu Th¸nh T«ng c«ng chĩa lªn 7 tuỉi ®­ỵc lËp th¸i tư, sau ®ã 10/1224 Lý HuƯ T«ng ®i tu ë chïa ch©n Giao. Lỵi dơng t ì nh h ì nh Êy quan l¹i nỉi dËy tranh chÊp quyỊn hµnh, bãc lét nh©n d©n... 
Nh ­ vËy nh µ Lý thµnh lËp tõ 1009 vµ tån t¹i 215 n ă m , tr¶i qua 8 ® êi vua , nh­ng ® Õn ® êi vua thø 9 th ì nh µ Lý ngµy cµng suy yÕu trÇm träng . 
Long Thµnh thêi Lý 
“ Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc khơng ngừng , nghe nĩi ngồi kinh thành cĩ giặc cướp , cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi , chỉ ham thích của cải . Các bầy tơi ( quan lại ) đều bắt chước , tranh nhau bán quan buơn ngục , ngồi ra khơng cịn nghỉ đến việc gì ”. 
( Khâm định Việc sử thơng giám cương mục ) 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
a. Nguyên nhân : 
Nguyên nhân nào dẫn đến nhà Lý suy yếu ? 
- Cuối thế kỉ XII quan lại ăn chơi sa đọa , không chăm lo đến đời sống nhân dân . 
- Hạn hán , lụt lội xẩy ra liên miên , nhân dân khổ cực , nhiều nơi đã nổi dậy đấu tranh . 
Trước tình hình đó nhà Lý đã làm gì ? 
b. Kết quả : 
Nhà lý đã dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn -> 12/1226 Nhà Trần thành lập . 
Việc làm trên của vua quan nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì ? 
Em có suy nghĩ gì về việc nhà Trần lên thay nhà Lý ? 
Hợp quy luật của lịch sử 
 TriỊu Lý tån t¹i sau 215, tr¶i qua 9 ® êi vua th ì tan r·. ViƯc nh µ TrÇn thay nh µ Lý cã thĨ nãi lµ mét sù kiƯn lÞch sư ® Ỉc biƯt . Trong lÞch sư , viƯc thay thÕ mét triỊu ®¹i ® Ịu ph¶i qua c¸c cuéc ® Êu tranh . Nh­ng ë thêi TrÇn , viƯc thay ® ỉi triỊu ®¹i kh«ng x¶y ra ®ỉ m¸u . Mäi viƯc ® Ịu diƠn ra d­íi sù s¾p ® Ỉt kh«n khÐo cđa TrÇn Thđ Đ é nªn rÊt ªm thÊm , nhĐ nhµng , hỵp lý . Đi Ịu ® ã chøng tá TrÇn Thđ Đ é lµ mét nh µ chÝnh trÞ s¸ng suèt , tµi ba vµ kh«n ngoan . 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
a. Nguyên nhân : 
- Cuối thế kỉ XII quan lại ăn chơi sa đọa , không chăm lo đến đời sống nhân dân . 
- Hạn hán , lụt lội xẩy ra liên miên , nhân dân khổ cực , nhiều nơi đã nổi dậy đấu tranh . 
b. Kết quả : 
Nhà lý đã dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn -> 12/1226 Nhà Trần thành lập . 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
Sau khi lên nắm chính quyền Nhà Trần đã làm gì ? 
Xây dựng bộ máy nhà nước . 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
a. Nguyên nhân : 
- Cuối thế kỉ XII quan lại ăn chơi sa đọa , không chăm lo đến đời sống nhân dân . 
- Hạn hán , lụt lội xẩy ra liên miên , nhân dân khổ cực , nhiều nơi đã nổi dậy đấu tranh . 
b. Kết quả : 
Nhà lý đã dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn -> 12/1226 Nhà Trần thành lập . 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
Bộ máy nhà nước thời trần được tổ chức như thế nào ? 
Xây dựng bộ máy nhà nước . 
Được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gốm 3 cấp : 
+ Cấp triều đình 
+ Cấp trung gian 
+ Cấp cơ sở 
S¥ Đ å Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇN 
CÊp triỊu ® ì nh 
C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh trung gian 
C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh C¬ së 
Vua 
Th¸i Th­ỵng Hoµng 
Quan văn 
( Hä TrÇn ) 
Quan vâ 
( Hä TrÇn ) 
C¸c c¬ quan 
Quèc 
Sư viƯn 
Th¸i 
Y 
 viƯn 
T«n 
nh©n 
phđ 
C¸c ch ứ c quan 
Hµ 
®ª 
sø 
KhyÕn n«ng 
sø 
® ån 
® iỊn 
Sø 
12 lé 
( Ch¸nh , phã An phđ sø ) 
Phđ 
( Tri phđ ) 
Ch©u , huyƯn 
( Tri ch©u , tri huyƯn )) 
X· 
( X· quan ) 
- Đứng đầu triều đình là vua , các vua thường nhường ngơi sớm cho con và xưng là Thái Thượng Hồng.( chế độ hai vua ) 
- Các chức đại thần văn võ do người họ Trần nắm giữ . 
- Cả nước chia làm 12 l ộ , đứng đầu các lộ cĩ các chức chánh phĩ An p hủ sứ . Dưới lộ là phủ do chức tri phủ cai quản , châu Huyện là do các chức tri châu , tri huyện cùng coi . Dưới cùng là x ã , người đứng đầu xã là do nhân đân bầu ra . 
? Tại sao các chức đại thần văn võ lại do người họ Trần nắm giữ ? 
Tăng thêm độ tin tưởng đối với nhà Trần , 
và làm tăng khả năng bảo vệ Tổ Quốc . 
Vua 
( Th¸i Th­ỵng Hoµng ) 
Qua n văn 
( Hä TrÇn ) 
Quan vâ 
( Hä TrÇn ) 
C¸c c¬ quan 
C¸c chøc quan 
Quèc sư 
viªn 
Th¸i 
y 
viªn 
T«n nh©n phđ 
Hµ ®ª 
sø 
KhuyÕn n«ng sø 
Đ ån ® iỊn sø 
12 lé 
( Ch¸nh , phã an phđ sø ) 
Phđ 
(Tri phđ ) 
Ch©u , huyƯn 
(Tri chËu tri huyƯn ) 
X· 
(X· quan ) 
Vua 
Quan v ă n 
Quan vâ 
24 lé , phđ 
(Tri phđ , tri ch©u ) 
HuyƯn 
H­¬ng , X· 
S¥ Đ å Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇN 
S¥ Đ å Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI lý 
? So với bộ máy nhà nước thời Lý , thời Trần cĩ gì giống và khác ? Nhận xét ? 
Nh Ën xÐt 
 	 * Nội dung: 
 + Giống : Bộ máy quan lại . 
 + Khác : 
	- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hồng . 
	- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ . 
 - Đặt thêm các cơ quan , chức quan để trơng coi sản xuất . 
	- Cả nước chia làm 12 lộ . 
 	 * Nhận xét : Bộ máy nhà Trần hồn chỉnh , chặt chẽ hơn nhà Lý . Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều mặt của đất nước . Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao . 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
a. Nguyên nhân : 
- Cuối thế kỉ XII quan lại ăn chơi sa đọa , không chăm lo đến đời sống nhân dân . 
- Hạn hán , lụt lội xẩy ra liên miên , nhân dân khổ cực , nhiều nơi đã nổi dậy đấu tranh . 
b. Kết quả : 
Nhà lý đã dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn -> 12/1226 Nhà Trần thành lập . 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
Xây dựng bộ máy nhà nước . 
Được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gốm 3 cấp : 
+ Cấp triều đình 
+ Cấp trung gian 
+ Cấp cơ sở 
=> Bộ máy nhà nước được tổ chức quy củ và chặt chẽ hơn . 
3. Pháp luật thời Trần . 
Pháp luật thời Trần có đặc điểm gì đáng lưu ý ? 
- Ban hành bộ luật mới : Quốc triều hình luật 
- Đặt cơ quan thẩm hình viện để xét xử , kiện cáo . 
Pháp luật thời Trần và thời Lý có điểm gì giống và khác nhau 
Chu«ng ë thỊm Đ iƯn Long Tr ì - B¾c Ninh 
 Vua ®i th ă m  c¸c ® Þa ph­¬ng 
Việc làm này thể hiện điều gì ? 
1. Nhà Trần được thành lập như thế nào 
Việc nhà Lý dựa vào họ Trần để chống lại các cuộc nổi loạn đã tạo điều kiện và thời cơ cho họ Trần . 
Qua cuộc hơn nhân giữa Trần Cảnh và Lý Chiêu Hồng . 
Dựa vào sự ủng hộ của nhân dân . 
LUYỆN TẬP 
2. M ột chế độ đặc biệt chỉ có ở triều nhà Trần : 
a. Chế độ lập Thái tử sớm . 
b. Chế độ Thái thượng hoàng . 
c. Chế độ lập nhiều hoàng hậu . 
3. Điền vào chỗ trống : 
Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta là . được viết dưới thời  
Đến thời Trần , ban hành bộ luật mới gọi là  
.. 
So với pháp luật thời Lý , pháp luật thời Trần  
.. 
Bộ hình thư 
Lý 
Quốc triều 
cường và hoàn thiện hơn . 
hình luật 
Được tăng 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỈ XIII- XIV)  
BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Tiết 21 I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
a. Nguyên nhân : 
- Cuối thế kỉ XII quan lại ăn chơi sa đọa , không chăm lo đến đời sống nhân dân . 
- Hạn hán , lụt lội xẩy ra liên miên , nhân dân khổ cực , nhiều nơi đã nổi dậy đấu tranh . 
b. Kết quả : 
Nhà lý đã dựa vào thế lực họ Trần để dẹp loạn -> 12/1226 Nhà Trần thành lập . 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
Xây dựng bộ máy nhà nước . 
Được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gốm 3 cấp : 
+ Cấp triều đình 
+ Cấp trung gian 
+ Cấp cơ sở 
=> Bộ máy nhà nước được tổ chức quy củ và chặt chẽ hơn . 
3. Pháp luật thời Trần . 
- Ban hành bộ luật mới : Quốc triều hình luật 
- Đặt cơ quan thẩm hình viện để xét xử , kiện cáo . 
Dặn dị: 
Học bài cũ , làm bài tập sgk . 
Chuẩn bị phần còn lại của bài 13