Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Tiết 29, Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần (Bản đẹp)

Bài 15 
Sự phát triển kinh tế 
và văn hoá thời Trần (2 tiết) 
Tiết 29 
Sự phát triển văn hoá 
Mục tiêu bài học 
1. Kiến thức : 
- Biểu hiện và nguyên nhân phát triển của văn hoá, giáo dục , khoa học - kĩ thuật và nghệ thuật của thời Trần sau chiến tranh . 
- Thấy đư ợc nét mới của sự phát triển . 
2. Thái độ: 
- Lòng yêu qu ê hương đ ất nước , niềm tự hào dân tộc , biết ơn tổ tiên . 
3. Kĩ năng : 
 So sánh đ ối chiếu các sự kiện lịch sử . 
 Quan sát , phân tích sử liệu . 
Câu 1 ( phiếu học tập ): Em hãy nhận xét về sinh hoạt văn hoá đ ời Trần . 
Nhận xét về sinh hoạt văn hoá đ ời Trần : 
- Có đ iểm khác thời Lý nh ư: Phật giáo tuy vẫn thịnh hành nhưng không phát triển bằng thời Lý . 
	 Tín ngưỡng cổ truyền và nho giáo phát triển hơn thời Lý . 
- Hình thức sinh hoạt văn hoá trong nhân dân phong phú , đa dạng. 
- Tập quán sống giản dị chứa đ ựng tinh thần thượng võ , yêu nước , trọng nhân nghĩa . 
 Đ ời sống văn hoá phong phú và phát triển . 
Câu 2 ( phiếu bài tập ): Nối cho nhanh và đ úng ! 
 Tác gi ả 
Trần Quốc Tuấn 
Trần Quang Khải 
Trương Hán Siêu 
 Tác phẩm 
Phú sông Bạch Đằ ng 
Hịch tướng sĩ 
Phò gi á về kinh 
 Một số tác phẩm văn học tiêu biểu thời Trần 
Văn học thời Trần phát triển mạnh và mang đ ậm lòng yêu nước , niềm tự hào dân tộc vì: 
- Nhân dân thời đ ó có tập quán sống tốt đ ẹp . 
 Ba cuộc kháng chiến chống quân Nguyên gian lao nhưng thắng lợi vẻ vang đã khơi dậy lòng yêu nước , niềm tự hào , ý thức tự cường dân tộc của các nho sĩ , nh à văn , nh à th ơ, ... 
Câu 3 ( phiếu học tập ): Tại sao văn học thời Trần lại phát triển mạnh mẽ và mang đ ậm lòng yêu nước , niềm tự hào dân tộc . 
 ... 
	" Phép thi thời Trần 7 năm một khoa , đ ặt ra tam khôi , đ iều lệ mỗi ngày một nghiêm ngặt , ân đ iển mỗi ngày một long trọng , công danh do đ ó mà ra , nhân tài đ ầy rẫy , so với triều Lý th ì thịnh hơn nhiều " 
( Khoa mục chí - trong Lịch triều hiến chương loại chí ) 
1246: Nh à Trần đ ịnh lệ thi thái học sinh ( tiến sĩ ), 7 năm 1 lần thi . 
- 1247: Quy đ ịnh chọn Tam Khôi (trạng nguyên , bảng nhãn , thám hoa ) trong kì thi Đì nh . 
 Giáo dục phát triển ( nhiều hình thức trường lớp , các kì thi đư ợc tổ chức đ ều đ ặn , chặt chẽ ). 
Chu Văn An là một thầy giáo tiêu biểu thời Trần . ô ng sinh ngày 25 tháng 8 năm Nhâm Thìn (1292), người làng Thanh Tr ì, Hà Nội . Ô ng đ ậu tiến sĩ , ở nh à dạy học , từng gi ữ chức Tư nghiệp Quốc Tử Giám . Ô ng là người chính trực . Sau khi qua đ ời , ô ng đư ợc thờ ở Văn Miếu . 
 Khoa học kĩ thuật đ ời Trần rất phát triển , có nhiều thành tựu . 
Đ iền vào chỗ trống cho đ úng : Tình hình khoa học – kĩ thuật đ ời Trần 
- Sử học : + Quốc Sử Viện là ........................................ 
 + Năm 1272, Lê Văn Hưu biên soạn cuốn .................................................. 
Quân sự : + Binh th ư yếu lược của .......................... 
 + Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công giỏi đã tạo đư ợc .......................................................... 
- Y học : Thầy Tuệ Tĩnh nổi tiếng về .................... 
- Thiên văn học : Đ ặng Lộ và ............................... 
Câu 4 ( phiếu học tập ): Ai nhanh hơn 
cơ quan chuyên viết sử 
“Đại Việt sử kí ” gồm 30 quyển . 
Trần Hưng Đạo 
thuốc nam 
Trần Nguyên Đán 
súng thần cơ và thuyền đi biển lớn . 
Tổng kết bài 15 
Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần 
Tiết 28: 
I/ Sự phát triển kinh tế . 
Tình hình kinh tế sau chiến tranh . 
 Tình hình xã hội sau chiến tranh . 
	  Khôi phục và phát triển nhanh chóng . 
Tiết 29: 
II/ Sự phát triển văn hoá. 
 1. Đ ời sống văn hoá. 
 2. Văn học . 
 3. Giáo dục , khoa học - kĩ thuật . 
 4. Nghệ thuật kiến trúc và đ iêu khắc 
	  Đạt nhiều thành tựu rực rỡ . Nước Đại Việt ngày càng cường thịnh . 
Luyện tập 
1. Tại sao văn học , khoa học , giáo dục thời Trần phát triển . 
Tr ả lời : 
 Nh à nước có chính sách , biện pháp phù hợp . 
 Kinh tế phát triển , xã hội ổn đ ịnh . 
 ý thức dân tộc đư ợc củng cố , nâng cao sau chiến thắng chống ngoại xâm . 
 Nhân dân cần cù , thông minh . 
 ... 
Luyện tập 
Tr ả lời : 
 Thăng Long cùng nhân dân Đại Việt ba lần đá nh thắng giặc Nguyên - Mông . 
 Sau chiến thắng Thăng Long đư ợc phục hồi và phát triển nhanh chóng : là trung tâm kinh tế sầm uất của cả nước , có nhiều phường thủ công (61 phường ), nhiều chợ lớn thu hút người buôn bán khắp nơi ; cung đ iện Hoàng Thành đư ợc tu sửa lại; Quốc Tử Giám mở rộng đào tạo con em quý tộc ; nhiều trí thức nho sĩ tiêu biểu nh ư Chu Văn An, ... 
2. Hình dung bộ mặt Thăng Long thời Trần ( gợi ý: về đá nh ngoại xâm , về kinh tế , về văn hoá, giáo dục , nghệ thuật , ...). 
Bài tập về nh à 
- Học bài . 
- Tr ả lời câu hỏi 1, 2 SGK (73) vào vở . 
- Chuẩn bị bài 16.