Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Tiết 30, Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỷ XIV -

Em hãy nêu những thành tựu về giáo dục và khoa học kĩ thuật của Đại Việt dưới thời Trần?Tại sao văn học , giáo dục khoa học kĩ thuật thời Trần phát triển ? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1 . Tình hình kinh tế 
 Vào nửa sau thế kỉ XIV, có 9 lần vỡ đê, lụt lớn . Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt , có hơn 10 nạn đ ói lớn . 
 Nguyễn Phi Khanh đỗ Thái học sinh thời Trần , đã mô tả tình cảnh của dân chúng lúc bấy giờ nh ư sau : 
 Ruộng lúa ngàn dặm đ ỏ nh ư cháy 
 Đ ồng qu ê than vãn trông vào đâu ? 
  Lưới chài quan lại còn vơ vét 
 Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi  
Đ ời sống của nhân dân đ ặc biệt là nông dân bấp bênh , cực khổ 
Qua đoạn tư liệu trên , em thấy đ ời sống của 
nhân dân ta cuối thế kỉ XIV nh ư thế nào ? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I- Tình hình kinh tế - xã hội 
1 . Tình hình kinh tế 
- Vua quan ăn chơi sa đoạ không quan tâm đ ến sản xuất và đ ời sống nhân dân . 
- Vương hầu , quý tộc , đ ịa chủ  chiếm nhiều ruộng đ ất , tăng cường bóc lột nhân dân . 
Theo em th ì nguyên nhân nào dẫn đ ến tình trạng đ ời sống nhân dân bấp bênh cực khổ nh ư vậy ? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
- Vua quan ăn chơi sa đoạ không quan tâm đ ến sản xuất và đ ời sống nhân dân . 
- Vương hầu , quý tộc , đ ịa chủ  chiếm nhiều ruộng đ ất , tăng cường bóc lột nhân dân . 
Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nước ta cuối thế kỉ XIV ? 
=> Kinh tế suy thoái nghiêm trọng 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
Qua đoạn thông tin trên,em thấy đ ời sống của vua quan , quý tộc nh à Trần cuối thế kỷ XIV nh ư thế nào ? 
Vua Trần ăn chơi vô độ, xa xỉ , không quan tâm đ ến nhân dân 
 Quan lại, vương hầu quý tộc cũng ăn chơi xa hoa , triều chính bị lũng đoạn 
“ Vua buông tuồng ăn chơi vô độ nghiện rượu , mê đàn hát , xa xỉ làm cung đ iện nguy nga , lãng phí tiền của , hoang dâm chơi bời : món gì Dụ Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nh à trần sao khỏi suy đư ợc ?” 
( Khâm đ ịnh việt sử thông giám cương mục ) 
 Trần Khánh Dư nói : “ Tướng là chim ư ng , dân là vịt , lấy vịt nuôi chim ư ng có gì là lạ” 
Ăn chơi xa đ ọa , lũng đoạn triều chính 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
Ăn chơi xa đ ọa , lũng đoạn triều chính 
Thầy giáo Chu Văn An đã có việc làm gì 
gây chấn đ ộng triều Trần lúc bấy giờ ? 
Dâng sớ lên vua đ òi chém 7 nịnh thần , nhưng Dụ Tông không nghe . Ô ng đã xin ‘’ treo mũ ’’ từ quan . 
Em có suy nghĩ gì về thái độ và việc làm của Thầy giáo Chu Văn An? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
Trần Dụ Tông(1336-1369) 
Ăn chơi xa đ ọa , lũng đoạn triều chính 
Tượng thờ Chu Văn An 
 Đ ền thờ thầy Chu Văn An 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : Ăn chơi sa đoạ,lũng đoạn triều chính 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
- Các tầng lớp nhân dân : ngày càng khổ cực 
 Trong đ iều kiện đ ó , đ ời sống của 
 nhân dân ta ra sao ? 
 Năm 1369 Trần Dụ Tông chết , Dương Nhật Lễ lên nắm quyền . Nh à Trần càng suy sụp hơn 
Em hãy cho biết sự kiện lịch sử năm 1369? 
Tại sao Dương Nhật Lễ lên ngôi nh à Trần càng suy sụp hơn ? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : ăn chơi sa đoạ, lũng đoạn triều chính 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
- Các tầng lớp nhân dân : ngày càng 
khổ cực 
b. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu 
- Khởi nghĩa của Ngô Bệ (1344- 1360) 
 Khởi nghĩa của Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ (1379) 
 Khởi nghĩa của Phạm Sư Ôn (1390) 
- Khởi nghĩa của Nguyễn Nh ữ Cái (1399-1400) 
 Năm 1369 Trần Dụ Tông chết , Dương Nhật Lễ lên nắm quyền . Nh à Trần càng suy sụp hơn 
Em hãy nêu tên các cuộc khởi nghĩa của nông dân cuối thế kỉ XIV? 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : ăn chơi sa đoạ. 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
- Các tầng lớp nhân dân : ngày càng khổ cực 
b . Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu 
 Tại sao trong thời kì này lại bùng nổ nhiều cuộc khởi nghĩa nh ư vậy ? 
- Do mâu thuẫn giữa nông dân , nô tì với giai cấp thống trị ngày càng sâu sắc 
- Khởi nghĩa của Ngô Bệ (1344- 1360) 
 Khởi nghĩa của Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ (1379) 
 Khởi nghĩa của Phạm Sư Ôn (1390) 
- Khởi nghĩa của Nguyễn Nh ữ Cái (1390-1400) 
 Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 
1344-1360 
Khởi nghĩa của Ngô Bệ 
1379 
Khởi nghĩa của nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ 
1390 
Khởi nghĩa của 
Phạm sư ôn 
1399-1340 
Khởi nghĩa của Nguyễn N HỮ cái 
v 
S ơ n tõy 
 Tuần 15; Tiết 30 
 Bài 16 
 Sự SUY sụp của nh à Trần cuối thế kỉ XIV 
 I. Tình hình kinh tế - xã hội 
1. Tình hình kinh tế 
2 . Tình hình xã hội 
- Vua quan , quý tộc nh à Trần : ăn chơi sa đoạ. 
a. Đ ời sống các tầng lớp 
- Các tầng lớp nhân dân : ngày càng khổ cực 
b. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu 
 * Hoạt đ ộng nhóm 
 S 
T 
T 
 Thời gian 
Người lãnh đạo 
 Đ ịa bàn hoạt đ ộng 
Kết qu ả 
Thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV theo mẫu sau : 
- Khởi nghĩa của Ngô Bệ (1344- 1360) 
 Khởi nghĩa của Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ (1379) 
 Khởi nghĩa của Phạm Sư Ôn (1390) 
- Khởi nghĩa của Nguyễn Nh ữ Cái (1390-1400) 
 STT 
 Thời gian 
Người lãnh đạo 
 Đ ịa bàn hoạt đ ộng 
Kết qu ả 
1 
1344- 1460 
Ngô Bệ 
Hải Dương 
Bị đàn áp 
2 
1379 
Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ 
Thanh Hoá 
Bị thất bại 
3 
1390 
Phạm Sư Ôn 
Hà Tây 
Bị đàn áp 
4 
1399-1400 
Nguyễn Nh ữ Cái 
Sơn Tây , 
Vĩnh Phúc , Tuyên Quang 
Bị thất bại 
Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 
 Lược đ ồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 
Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 
STT 
 Thời gian 
Người lãnh đạo 
 Đ ịa bàn hoạt đ ộng 
Kết qu ả 
1 
1344- 1460 
Ngô Bệ 
Hải Dương 
Bị đàn áp 
2 
1379 
Nguyễn Thanh , Nguyễn Kỵ 
Thanh Hoá 
Bị thất bại 
3 
1390 
Phạm Sư Ôn 
Hà Tây 
Bị đàn áp 
4 
1399-1400 
Nguyễn Nh ữ Cái 
Sơn Tây , 
Vĩnh Phúc , Tuyên Quang 
Bị thất bại 
Theo dõi lược đ ồ và bảng thống kê trên em có nhận xét gì về đ ịa bàn hoạt đ ộng , lực lượng tham gia , thời gian , kết qu ả của các cuộc khởi nghĩa trên ? 
Các cuộc khởi nghĩa nông dân diễn ra rộng khắp, thành phần chủ yếu là nông dân , nông nô và nô tì. Các cuộc khởi nghĩa đ ều nổ ra vào nửa cuối thế kỉ XIV. Tuy cuối cùng đ ều thất bại, nhưng cũng đã chứng tỏ nh à Trần đ ang lâm vào tình trạng mất ổn đ ịnh , nguy cơ sụp đổ là không thể tránh khỏi . 
 Bài tập 
Bài tập 1 : Đá nh dấu x vào ô trống ở đ ầu câu em cho là đ úng : 
Nguyên nhân nào từ nửa sau thế kỉ XIV, nền kinh tế nước ta suy thoái , đ ời sống nhân dân sa sút , xã hội rối loạn. 
 Nh à nước không quan tâm đ ến sản xuất nông nghiệp , không chăm lo bảo vệ đê đ iều . 
 Nông dân bị bóc lột nặng nề 
 Ruộng đ ất bị bỏ hoang ngày càng nhiều . 
 Chính sách thuế kho á hà khắc. 
 Vương hầu , quý tộc , nh à chùa  chiếm nhiều ruộng đ ất 
x 
 X 
x 
x 
Bài tập 2 : Chọn đáp án đ úng . 
Nguyên nhân cơ bản nhất làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa của nông dân cuối thế kỉ XIV là: 
 A Do Dương Nhật Lễ lên nắm quyền . 
 B Do thiên tai mất mùa . 
 C Do mâu thuẫn sâu sắc giữa nông dân , nô tì với giai cấp thống trị . 
 D Do tranh giành quyền lợi giữa các phe phái trong triều đì nh . 
 Học bài , nắm vững nội dung bài học 
 Đ ọc , sưu tầm tư liệu và tìm hiểu phần II của bài : 
 Nh à Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 
 + Nh à Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào ? 
 + Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly, ý 
 nghĩa và tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly