Bài giảng môn Lịch sử Lớp 8 - Bài 10: Trung Quốc cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX (Bản hay)

TIẾT 16 - BÀI 10 
TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
1.Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ 
Trung Quốc là một quốc gia rộng lớn , dân số đông , giàu có về tài nguyên thiên nhiên , chế độ phong kiến tồn tại lâu đời ... 
 Vì sao cuối thế kỉ XIX, các nước đế quốc lại tranh nhau xâu xé xâm chiếm Trung Quốc ? 
Lược đồ Trung Quốc 
Sự kiện nào mở đầu cho sự xâm lược Trung Quốc ? Sau đó Trung Quốc bị những nước đế quốc nào xâm lược ? 
Chiến tranh thuốc phiện 1840 
Nga,Nhật : Chiếm vùng Đông Bắc 
Đức : chiếm tỉnh Sơn Đông . 
Anh : Chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử . 
Pháp:Chiếm vùng Vân Nam. 
ANH 
PHÁP 
NGA- NHẬT 
NHẬT 
ĐỨC 
-Theo em vì sao không phải là một nước mà là nhiều nước đế quốc cùng nhau xâu xé Trung Quốc ? 
+ Trung Quốc là một đất nước rộng lớn , đông dân cư và có lịch sử lâu đời => Một nước đế quốc khó có thể xâm chiếm được Trung Quốc . 
CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA NHAU “CÁI BÁNH” TRUNG QUỐC 
 * Từ trái qua phải : 
- Nữ hoàng 
 Vichtoria ( Anh ) 
- Hoàng đế Vinhem II ( Đức ) 
-Sa hoàng Nicôlai II ( Nga ) 
-Mariana( Pháp ) 
-Samurai ( Nhật Bản ) 
 CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA NHAU “CÁI BÁNH NGỌT” TRUNG QUỐC 
Em hiểu như thế nào là chế độ nữa thuộc địa , nữa phong kiến ? 
Chế độ nửa thuộc địa , nửa phong kiến : Là chế độ xã hội còn tồn tại chế độ phong kiến , nhưng thực tế chịu ảnh hưởng chi phối về kinh tế , chính trị của một hay nhiều nước đế quốc . 
II.Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX 
* Nguyên nhân nào đã dẫn đến phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX? 
+ Sự xâu xé , xâm lược của các nước đế quốc . 
+ Sự hèn nhát khuất phục của triều đình Mãn Thanh trước quân xâm lược . 
Dân tộc Trung Quốc >< Đế quốc xâm lược . 
 Nhân dân >< Triều đình phong kiến 
=> Phong trào đấu tranh bùng nổ . 
* Em hãy kể tên các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX ? 
1.Cuộc kháng chiến chống Anh xâm lược 
 (1840-1842). 
Lâm Tắc Từ 
2.Phong trào Thái BìnhThiên Quốc ( 1851- 1864) 
-1/1/1851 k/n bùng nổ ở Kim Điền do Hồng Tú Toàn lãnh đạo 
Xây dưng chính quyền ở Thiên Kinh , Thi hành nhiều chính sách tiến bộ 
19/7/1864 K/N thất bại 
Kim Điền 
 Hồng Tú Toàn 
 Triện của chính quyền Thái Bình Thiên Quốc 
Mô hình Thiên Kinh-Kinh đô của Thái Bình Thiên quốc 
3. Cuộc vận động Duy Tân (1898) 
* Em hãy trình bày những nét chính về cuộc vận động Duy Tân ? 
Lương Khải Siêu 
Vua Quang Tự 
TÖØ HI THAÙI HAÄU 
4.Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn (1899-1901) 
Dựa vào lược đồ , hãy trình bày những nét chính về diễn biến của phong trào Nghĩa Hòa Đoàn 
Ù 
SÔN ÑOÂNG 
SƠN TÂY 
Bắc Kinh 
Lữ Thuận 
Thẩm Dương 
NAM KINH 
THƯỢNG HẢI 
VŨ XƯƠNG 
LƯỢC ĐỒ NGHĨA HÒA ĐOÀN 
CHÚ GIẢI 
- Nơi xuất phát của phong trào 
- Phạm vi hoạt động từ 1899 đến 5/1990 
- Phạm vi hoạt động từ 5/1900-đến1901 
- Hướng các đế quốc tấn công đàn áp 
- Phạm vi càn quét của quân xâm lược 
THÁI 
BÌNH 
DƯONG 
Mãn Châu 
Nội Mông 
Ngoại Mông 
* 
* 
- Nơi phong trào 
 lan rộng 
QUÂN NGHĨA HÒA ĐOÀN 
Tất cả các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX đều thất bại nhưng nó có ý nghĩa gì ? 
Thể hiện tinh thần yêu nước , cổ vũ , thúc đẩy nhân dân tiếp tục cuộc đấu tranh chống đế quốc 
III. Cách mạng Tân Hợi (1911) 
Nêu những hiểu biết của em về Tôn Trung Sơn ? Ông có vai trò gì đối với sự ra đời của Trung Quốc Đồng Minh Hội ? 
Nêu nội dung cơ bản về học thuyết Tam dân của Tôn Trung Sơn ? 
 Tôn Trung Sơn ( 1866-1925) 
Tôn Trung Sơn (1866-1925) xuất thân trong một gia đình nông dân ở tỉnh Quảng Đông ( Trung Quốc ). Năm 1892 ông đỗ Bác sĩ Y khoa ở Hồng Kông , Ông có điều kiện đi nhiều nước trên thế giới , tiếp thu tư tưởng dân chủ tư sản tiến bộ lúc bấy giờ 
Tháng 8/1905, Ông thành lập Trung Quốc Đồng Minh Hội ( là chính đảng đại diện cho giai cấp tư sản Trung Quốc ) và đề ra học thuyết Tam dân : 
+ Dân tộc độc lập . 
+ Dân quyền tự do. 
+ Dân sinh hạnh phúc .... 
* Trình bày những nét chính về diễn biến của cách mạng Tân Hợi ? 
Nơi cách mạng bùng nổ 
THANH ĐẢO 
NAM KINH 
THƯỢNG HẢI 
VŨ XƯƠNG 
BẮC KINH 
 PHẠM VI CÁCH 
 MẠNG LAN RỘNG 
NƠI CHÍNH QUYỀN NHÀ 
THANH CÒN TỒN TẠI 
10 -10 /1911 
QUẢNG ĐÔNG 
QUẢNG TÂY 
VÂN NAM 
TÂY AN 
29 – 12 / 1911 
NƠI CÁCH 
 MẠNG LAN RỘNG 
Nội Mông 
Các tỉnh tuyên bố độc lập 
Lược đồ cách mạng Tân Hợi (1911) 
- 10.10.1911, khởi nghĩa Vũ Xương thắng lợi . 
- Ngày 29. 12. 1911, chính phủ lâm thời Trung Hoa dân quốc thành lập . Tôn Trung Sơn được bầu làm tổng thống lâm thời . 
- 2/1911. CM Tân Hợi kết thúc 
2.Diễn biến 
Viên Thế Khải 
 * Cách mạng Tân Hợi có những hạn chế gì ? Nêu tính chất , ý nghĩa lịch sử của cách mạng Tân Hợi (1911)? 
* Tính chất : 
Là cuộc CMTS không triệt để : 
+ Chưa thủ tiêu được sở hữu ruộng đất phong kiến . 
+ Chưa xoá bỏ ách đô hộ của TB nước ngoài . 
+ Chưa đem lại quyền lợi cơ bản cho nhân dân lao động ( ruộng đất ) 
Ý nghĩa : 
- Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Trung Quốc . 
 - Ảnh hưởng đối với phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á ( tiêu biểu là việt nam ) 
Em hãy nhận xét tính chất , quy mô của các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc từ giữa thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX? 
* Tính chất : Chống đế quốc , chống phong kiến . 
* Quy mô : 
Liên tục và rộng khắp từ cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX 
Lập bảng niên biểu tóm tắt phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống đế quốc phong kiến từ năm 1840 đến năm 1911: 
Tên cuộc khởi nghĩa 
Thời gian 
Địa điểm 
Lãnh đạo 
- Khởi nghĩa chống quân Anh 
- Thái Bình Thiên Quốc 
- Duy tân 
- Nghĩa Hoà Đoàn 
- Cách mạng Tân Hợi 
1840-1842 
1851-1864 
Quảng Tây 
Lâm Tắc Từ ( phong kiến ) 
Miền Nam 
Hồng Tú Toàn ( Nông dân ) 
1898 
Cả nước 
Khang Hữu Vi,Lương Khải Siêu , Quang Tự . 
1899-1900 
Bắc Kinh 
Nghĩa Hoà đoàn 
( Nông dân ) 
1911 
Cả nước 
Tôn Trung Sơn 
( Tư sản ) 
Hướng dẫn về nhà 
Bài cũ : Trả lời các câu hỏi SGK trang 62 
Bài mới 
Xem bài 11 : Các nước Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX 
+ Tại sao Đông Nam Á trở thành mục tiêu xâm lược của các nước tư bản phương Tây ? 
+ Cho biết đặc điểm chung nổi bật trong chính sách thuộc địa của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á là gì ? 
+ Các phong trào giải phóng dân tộc tiêu biểu ở Đông Nam Á đã diễn ra như thế nào ? Những nét chung nổi bật của các phong trào là gì ? 
BÀI GIẢNG KẾT THÚC 
Xin cám ơn !