Bài giảng môn Lịch sử Lớp 8 - Bài 10: Trung Quốc cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX - Trường THCS Quang Cường

TRƯỜNG THCS LÊ QUANG CƯỜNG 
MÔN: LỊCH SỬ 8 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu 1: Trình bày chính sách cai trị của thực dân Anh trên đất nước Ấn Độ? Hậu quả của chính sách trên? 
+Kinh tế: Bóc lột, kìm hãm nền kinh tế, bóc lột nhân dân Ấn Độ thậm tệ 
+Chính trị:Chia để trị, gây thù hằn dân tộc, chia rẽ tôn giáo 
+Văn hóa: Thi hành chính sách “ngu dân” 
=> Nhân dân bị bần cùng hóa, nạn đói thường xuyên xảy ra, kinh tế phụ thuộc vào Anh 
Câu 2: Trình bày diễn biến, ý nghĩa cuộc khởi nghĩa Xipay? 
-Binh lính cùng nhân dân nổi dậy khởi nghĩa sau đó lan rộng khắp miền Bắc – trung quân Anh thiệt hại nặng nề 
-1859 Anh tăng viện, đàn áp cuộc khởi nghĩa  khởi nghĩa bị thất bại 
-Ý nghĩa: Tiêu biểu cho tinh thần bất khuất của nhân dân Ấn Độ, mở đường cho phong trào giải phóng sau này 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Tiết 16 – Bài 10 
TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
Trung Quốc bị các nước chia xẻ 
I 
TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
I.TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC CHIA XẺ 
Vì sao các nước đế quốc xâm lược Trung Quốc? 
-Giàu tài nguyên, chế độ phong kiến Mãn Thanh suy yếu  Là miếng mồi ngon cho các nước đế quốc xâm lược 
I.TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC CHIA XẺ 
Sự kiện nào mở đầu cho sự xâm lược Trung Quốc của các nước Đế quốc 
-Cuộc chiến tranh thuốc phiện 1840 – 1842 giữa Anh và Trung Quốc 
-Thực dân Anh đòi Trung Quốc mở cửa tự do buôn bán thuốc phiện  Nhân dân Trung Quốc phản đối ngăn chặn, đứng đầu là Lâm Tắc Từ. 
-Triều đình phong kiến: Cấu kết với Anh để buôn bán thuốc phiện – kí hiệp ước Nam Kinh. 
I.TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC CHIA XẺ 
Cuộc chiến tranh thuốc phiện đã dẫn đến hậu quả gì? 
Cuối thế kỉ XIX các nước đế xâm chiếm, xâu xé các vùng đất của Trung Quốc 
+Đức: Sơn Đông 
+Anh: châu thổ sông Dương Tử 
+Pháp: Vân Nam 
+Nga, Nhật: Đông Bắc 
=> Trung Quốc trở thành nước thuộc địa, nửa phong kiến. 
MAÕN CHAÂU 
TRIEÀU TIEÂN 
S 
DÖÔNG 
TÖÛ 
QUAÛNG ÑOÂNG 
QUAÛNG TAÂY 
VAÂN NAM 
TAÂY AN 
BAÉC KINH 
SÔN ÑOÂNG 
PHUÙC KIEÁN 
M OÂ N G C OÅ 
CAÙP NHÓ TAÂN 
LÖÕ THUAÄN 
T H AÙ I B Ì N H D Ö Ô N G 
ÑAÛO ÑAØI LOAN 
ÑAÛO HAÛI NAM 
CAÙC NÖÔÙC ÑEÁ QUOÁC 
XAÂU XEÙ TRUNG QUOÁC 
CUOÁI THEÁ KYÛ XIX 
ÑAÀU THEÁ KYÛ XX 
CHUÙ GIAÛI 
KHU VÖÏC AÛNH HÖÔÛNG 
CUÛA ÑEÁ QUOÁC 
NHAÄT 
PHAÙP 
ÑÖÙC 
NGA -NHAÄT 
ANH 
Bieân giôùi quoác 
 gia ngaøy nay 
Sơn đông 
Đông bắc 
Vân Nam 
Vì sao không phải một nước mà nhiều nước xâm lược Trung Quốc ? 
Đất rộng, người đông, nền văn hóa lâu đời. 
Các nước đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt” Trung Quốc 
Trung Quốc bị các nước chia xẻ 
I 
Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX 
II 
TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
II.PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
1.Cuộc vận động Duy Tân 1898 
Thành phần 
Mục đích 
Kết quả 
Các nho sĩ tiến bộ 
Cải cách chính trị 
Thất bại 
Lãnh đạo 
II.PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
2. Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn 
+Bùng nổ ở Sơn Đông  lan rộng nhiều nơi trong toàn quốc  thất bại 
Ù 
SÔN ÑOÂNG 
SÔN TAÂY 
BAÉC KINH 
LÖÕ THUAÄN 
THAÅM DÖÔNG 
THANH ÑAÛO 
NAM KINH 
THÖÔÏNG HAÛI 
VUÕ XÖÔNG 
 LÖÔÏC ÑOÀ PHONG TRAØO 
NGHÓA HOAØ ÑOAØN 
CHUÙ GIAÛI 
NÔI XUAÁT PHAÙT 
CUÛA PHONG TRAØO 
PHAÏM VI HOAÏT ÑOÄNG 
TÖØ 1899 -5 -1900 
PHAÏM VI HOAÏT ÑOÄNG 
TÖØ5 -1900-3-1901 
HÖÔÙNG CAÙC ÑEÁ QUOÁC 
 TAÁN COÂNG ÑAØN AÙP 
PHAÏM VI CAØN QUEÙT 
 CUÛA QUAÂN XAÂM LÖÔÏC 
THAÙI 
BÌNH 
DÖÔNG 
MAÕN CHAÂU 
N oâ i m o ân g 
N g o aï i M oâ n g 
* 
* 
NÔI PHONG TRAØO 
 LAN ROÄNG 
TÖØ HI THAÙI HAÄU 
Trung Quốc bị các nước chia xẻ 
I 
Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX 
II 
TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
III 
Cách mạng Tân Hợi 1911 
1.Tôn Trung Sơn 
-8.1905 Tôn Trung Sơn thành lập TQ đồng minh hội và đề ra học thuyết Tam dân 
-Mục đích: Đánh đổ Mãn thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất 
2.Diễn biến 
-10.10.1911, khởi nghĩa nổ ra ở Vũ Xương, giành được thắng lợi. 
- Ngày 29. 12. 1911, chính phủ lâm thời Trung Hoa dân quốc thành lập. Tôn Trung Sơn được bầu làm tổng thống lâm thời. Triều đình Mãn Thanh phản ứng, bọn đế quốc can thiệp, đưa Viên Thế Khải lên thay. CM kết thúc. 
Nơi cách mạng bùng nổ 
THANH ÑAÛO 
NAM KINH 
THÖÔÏNG HAÛI 
VUÕ XÖÔNG 
BAÉC KINH 
 PHAÏM VI CAÙCH 
 MAÏNG LAN ROÄNG 
NÔI CHÍNH QUYEÀN NHAØ 
THANH COØN TOÀN TAÏI 
10 -10 /1911 
QUAÛNG ÑOÂNG 
QUAÛNG TAÂY 
VAÂN NAM 
TAÂY AN 
29 – 12 / 1911 
Lược đồ cách mạng Tân Hợi (1911) 
NÔI CAÙCH 
 MAÏNG LAN ROÄNG 
Noäi Moâng 
Các tỉnh tuyên bố độc lập 
3.Ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi 
-Cách mạng Tân Hợi là cuộc cách mạng tư sản, lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hoà, tạo điều kiện thắng lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc. 
-Ảnh hưởng to lớn đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước Châu Á , trong đó có Việt Nam 
4.Tính chất 
Là cuộc cách mạng tư sản không triệt để. 
+Chưa thủ tiêu được sở hữu ruộng đất phong kiến. 
+Chưa xoá bỏ ách đô hộ của tư bản nước ngoài. 
+Chưa đem lại quyền lợi cơ bản cho nhân dân lao động ( ruộng đất) 
Bài 10 : TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX 
I.TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC CHIA XẺ 
-Cuối thế kỉ XIX các nước đế xâm chiếm, xâu xé các vùng đất của Trung Quốc 
+Đức: Sơn Đông 
+Anh: châu thổ sông Dương Tử 
+Pháp: Vân Nam 
+Nga, Nhật: Đông Bắc 
=> Trung Quốc trở thành nước thuộc địa, nửa phong kiến. 
II.PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
1.Phong trào Duy tân 1989 : Do Lương Khải Siêu và Khang Hữu Vi khởi xướng 
+Mục tiêu: Cải cách chính trị, đổi mới canh tân đất nước  Thất bại 
2.Phong trào Nghĩa hòa đoàn thế kỉ XIX : 
+Bùng nổ ở Sơn Đông  lan rộng nhiều nơi trong toàn quốc  thất bại 
1.Tôn Trung Sơn 
-8.1905 Tôn Trung Sơn thành lập Trung Quốc đồng minh hội và đề ra học thuyết Tam dân 
-Mục đích: Đánh đổ Mãn thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất 
III.CÁCH MẠNG TÂN HỢI 1911 
2.Diễn biến 
- Ngày 10/10/1911, khởi nghĩa nổ ra ở Vũ Xương, giành được thắng lợi. 
- Ngày 29/12/1911, chính phủ lâm thời Trung Hoa dân quốc thành lập. Tôn Trung Sơn được bầu làm tổng thống lâm thời. Triều đình Mãn Thanh phản ứng, bọn đế quốc can thiệp, đưa Viên Thế Khải lên thay. Cách mạng kết thúc. 
3.Ý nghĩa. 
-Cách mạng Tân Hợi là cuộc cách mạng tư sản, lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hoà, tạo điều kiện thắng lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc. 
-Ảnh hưởng to lớn đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước Châu Á , trong đó có Việt Nam. 
4.Tính chất: 
Đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để, vì: 
+Chưa thủ tiêu được sở hữu ruộng đất phong kiến. 
+Chưa xoá bỏ ách đô hộ của tư bản nước ngoài. 
+Chưa đem lại quyền lợi cơ bản cho nhân dân lao động (ruộng đất) 
THAÛO LUAÄN 
- Trieàu ñình Maõn Thanh suy yeáu, caâu keát vôùi ñeá quoác 
 - Thieáu vuõ khí 
 - Chöa coù söï laõnh ñaïo cuûa 1 toå chöùc chính trò vöõng maïnh 
 - Thöïc löïc vaø theá löïc cuûa giai caáp Tö saûn coøn quaù yeáu 
NGUYEÂN NHAÂN THAÁT BAÏI 
 - Caùc nöôùc ñeá quoác ñang phaùt trieån maïnh 
Coù yù kieán cho raèng: “ Vieäc trieàu ñình Maõn Thanh suy yeáu, 
 caâu keát vôùi ñe áquoác laø lyù do duy nhaát daãn ñeán thaát baïi cuûa 
phong traøo ñaáu tranh cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX cuûa 
nhaân daân Trung Quoác”. Em coù ñoàng yù khoâng ? Taïi sao ? 
Em haõy tìm nhöõng ñieåm khaùc bieät giöõa cuoäc 
 vaän ñoâng Duy Taân vaø Caùch maïng Taân Hôïi . 
 Caùc noäi dung 
 so saùnh 
 Cuoäc vaän ñoäng 
 Duy Taân 
 Caùch maïng 
Taân Hôïi 
Thaønh phaàn 
 tham gia 
Muïc ñích 
Phöông thöùc 
 tieán haønh 
Keát quaû 
Vua Quang Töï 
Toân Trung Sôn 
Caûi caùch chính trò 
-Ñaùnh ñoå Maõn Thanh 
-Laäp cheá ñoä coäng hoaø 
Vaän ñoäng caûi caùch 
Khôûi nghóa vuõ trang 
Thaát baïi 
Đaùnh ñoå phong kiến,laäp 
 cheá ñoä coäng hoaø 
Phaùi Duy Taân 
Löïc löôïng 
 laõnh ñaïo 
Tö saûn ,tieåu tö 
 saûn ,noâng daân 
BÀI TẬP SO SÁNH 
BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM 
Noái oâ ôû coät beân traùi (nöôùc ñeá quoác) vôùi oâ ôû coät 
 beân phaûi (Vuøng bò chieám) ñeå coù keát quaû ñuùng 
Ñöùc 
Phaùp 
Nhaät 
Nga 
Anh 
Ñoâng baéc 
Sôn Ñoâng 
Ñoâng baéc 
Vaân Nam 
Chaâu thoå soâng döông Töû 
+ Vì sao caùc phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân 
 Trung Quoác giai ñoaïn naøy ñeàu laàn löôït thaát baïi 
+ Döïa vaøo löôïc ñoà H.43 vaø 45 SGK trình baøy ñoâi neùt veà dieãn bieán cuûa phong traøo Nghóa Hoaø Ñoaøn, Caùch maïng Taân Hôïi 
+ Chuẩn bị bài 11 (Các nước Đông Nam Á) 
-Taïi sao Ñoâng Nam AÙ laïi bò caùc nöôùc ñeá quoác xaâm löôïc 
- Phong traøo ñaáu tranh ôû Ñoâng Nam AÙ coù 
 gioáng ôû AÁn Ñoä vaø Trung Quoác khoâng? 
DẶN DÒ