Bài giảng môn Ngữ Văn 8 - Bài 26: Tiết 108: Hội thoại (Tiết 2) - Hà Thị Ngát

Hội Thoại Nhiệt liệt chào mừng thầy cô đến dự lớp héi tho¹i Giáo Sinh : Hà Thị Ngát (Tiết 2)Trường T H C S Trần Hưng ĐạoTrường T H C S Trần Hưng ĐạoTrường T H C S Trần Hưng ĐạoTrường T H C S Trần Hưng ĐạoBài 26 - Tiết 108 GVHD: Vũ Thị NgọtKIỂM TRA BÀI CŨ câu 1, Em hãy cho biết có bao nhiêu vai lượt thoại? câu 2 ,Thuộc kiểu quan hệ nào trong xã hội ?Đang tung tăng đi trên đường bé An gặp bà nội của mình . An chạy nhanh ra chỗ bà đứng . Cháu chào bà ạ! Bà đi đâu đấy? Bà quay lại nhìn An một cách âu yếm bà bảo : Bà đi sang làng bên có việc Cháu đi đâu đấy ?Cháu đi sang bạn bà a !- Cháu có dỗi không! Đi cùng bà nhé!Cho đoạn văn hội thoại sau đây :Nhận xét :Vậy tình huống trên có 2 hai vai lượt thoại + người cháu là 3 lần nói 3 lần lượt thoại + nguời bà là 3 lần nói 3 lần lượt thoại Thuộc hiểu quan hệ trên dưới (người bà – người cháu )Thái độ của người cháu đối với bà : ngoan ngoãn, lễ phép A- lí thuyết1. Lượt lời trong hội thoại 1.1 Phân tích ngữ liệu Đọc lại đoạn trích miêu tả cuộc trò truyện giữa nhân vật chú bé Hồng với người cô (trang 92/94)Bài mới Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi: - Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?[...] Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô tôi kia, tôi cúi đầu không đáp. Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi [...]Tôi cũng cười đáp lại cô tôi: Không ! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt: Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu ! Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng: - Mày dại quá, cứ vào đi,tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ. [...] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi: Sao cô biết mợ con có con ?[.. .] Cô tôi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhìn vào mặt tôi, nghiêm nghị: - Vậy mày hỏi cô Thông – tên người đàn bà họ nội xa kia - chỗ ở của mợ mày... Trước sau cũng một lần xấu ,chả nhẽ bán xới mãi được sao ?Tỏ sự ngậm ngùi thương xót thầy tôi, cô tôi chập chừng nói tiếp: - Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng,người ta hỏi đến chứ ? (C«)- Hång! Mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng? (Hång) - Kh«ng! Ch¸u kh«ng muèn vµo. Cuèi năm thÕ nµo mî ch¸u còng vÒ. (C«)- Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh­ d¹o tr­íc ®©u! (C«)- - Mµy d¹i qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y cho tiÒn tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa cho vµ thăm em bÐ chø. (Hồng)- Sao c« biÕt mî con cã con ? (C«)- VËy mµy hái c« Th«ng- tªn ng­êi ®µn bµ hä néi xa kia - chç ë cña mî mµy, råi ®¸nh giÊy cho mî mµy, b¶o dï sao còng ph¶i vÒ .Tr­íc sau còng mét lÇn xÊu,ch¶ nhÏ b¸n xíi m·i ®­îc sao? (C«) - MÊy l¹i r»m th¸ng t¸m nµy lµ giç ®Çu cËu mµy, mî mµy vÒ dï sao còng ®ì tñi cho cËu mµy,vµ mµy còng cßn ph¶i cã hä cã hµng , ng­êi ta hái ®Õn chø ?Hồng có 2 lần nói -> có 2 lượt lờiBà cô có 5 lần nói -> có 5 lượt lời1.2 Nhận xétBao nhiêu lần lẽ ra Hồng được nói nhưng Hồng không nói ?  Bé Hồng im lặng 2 lần biểu thị thái độ bất bình với người cô với những lời lẽ thiếu thiện chí .Vì sao Hồng không cắt lời của bà cô?.Sự im lặng của Hồng thể hiện thái độ của Hồng đối với những lời nói của người cô như thế nào ? => 2 lần Hồng không nói 1.3 Ghi nhớ ( sgk/102 ) Trong hội thoại ai cũng được nói . Mỗi lần nói một người tham gia vào hội thoại và được gọi là một lượt lời . Để giữ lịch sự ,cần tôn trọng lượt lời của người khác ,tránh nói tranh lượt lời ,cắt lời hoặc chêm vào lời người khác . Nhiều khi im lặng khi đến lượt lời của mình là cách biểu thị thái độ B.LuyÖn TËp Anh DậuChị DậuCai lệNgười nhà lí trưởng bà hàng xómVideo miêu tả cuộc hội thoại giữa các nhân vật cai lệ, người nhà lí trưởng,chị Dậu, anh Dậu và bà hàng xóm trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” .Theo dâi ®o¹n Video Clip sau vµ cho biÕt:Mçi nh©n vËt trong ®o¹n Video Clip thùc hiÖn bao nhiªu l­ît?b. Qua c¸c l­ît lêi cña c¸c nh©n vËt, em thÊy tÝnh c¸ch cña mçi nh©n vËt ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo ?Bài tập 1( trang 102/103)Th¶o luËn nhãm Th¶o luËn nhãm Th¶o luËn nhãm 1- Tôi van ông,chồng tôi đang đau ốm, xin ông rủ lòng thương !2- Mày trói chồng bà đi xem nào! trói này! Bà đã van xin mày, mày vẫn không thatrói này!3- Bà đã van xin mày, mày vẫn không tha1- Trói nó lại.2- Ông bảo mày trói nó lại ! 3- Mày không dám trói hả ? Đưa đây ông ! Tiền sưu đâu hả ?4- Aa ! Con này giỏi thậtphen này mày chết với ông!5- Con này to gan thật!6- Mày dám đánh người nhà nước hả ?Anh DậuChị DậuCai lệNgười nhà lí trưởngBà lão hàng xóm- Im lặng.- Im lặng.1- Mẹ đĩ ơi ! Thế này thì chết mất thôi !=> Yếu đuối, bất lực=>nhẫn nhịn -> mạnh mẽ, quyết liệt=>hống hách, tàn nhẫn=> lo lắng, sợ hãi=> lưỡng lự, phụ thuộcBµi tËp 2: Đọc ®o¹n trÝch (Trang 103-106 SGK) vµ tr¶ lêi c©u hái: a. Sù chñ ®éng tham gia cña chÞ DËu víi c¸i TÝ ph¸t triÓn ng­îc chiÒu nhau nh­ thÕ nµo ? PhÇn ®ÇuPhÇn sauChÞ DËuNãi Ýt (3 l­ît lêi)Nãi nhiÒu (7 l­ît lêi)C¸i TÝNãi nhiÒu (12 l­ît lêi)Nãi Ýt (2 l­ît lêi)b. T¸c gi¶ miªu t¶ diÔn biÕn cuéc tho¹i nh­ vËy cã hîp víi t©m lÝ kh«ng ? vì sao ? ViÖc miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt trong cuéc tho¹i nh­ vËy rÊt phï hîp: + ë phÇn ®Çu c©u chuyÖn, c¸i TÝ rÊt v« t­ nã ch­a biÕt s¾p bÞ b¸n ®i, cßn chÞ DËu ®au lßng buéc ph¶i b¸n con nªn chØ im lÆng. + ë phÇn sau, c¸i TÝ biÕt lµ bÞ b¸n nªn sî h·i vµ ®au buån, Ýt nãi h¼n ®i, cßn chÞ DËu ph¶i nãi ®Ó thuyÕt phôc c¶ hai ®øa con nghe lêi mÑ.c. ViÖc t¸c gi¶ t« ®Ëm sù hån nhiªn vµ hiÕu th¶o cña c¸i TÝ qua phÇn ®Çu cuéc tho¹i lµm kÞch tÝnh cña c©u chuyÖn nh­ thÕ nµo ?- ViÖc t¸c gi¶ t« ®Ëm sù hån nhiªn vµ hiÕu th¶o cña c¸i TÝ qua phÇn ®Çu cuéc tho¹i cµng t« ®Ëm thªm nçi ®au ®ín cña chÞ DËu khi g¹t n­íc m¾t b¸n ®øa con ngoan hiÒn, t« ®Ëm nçi bÊt h¹nh ®ang gi¸ng xuèng ®Çu c¸i TÝ.Bài tập 3 ( sgk/ 107) Dựa vào những điều đã biết về truyện: “ Bức tranh của em gái tôi” Ngữ văn 6 tập 2. và đoạn trích dưới đây, hãy cho biết : - Chi tiết nào biểu hiện sự im lặng của nhân vật “Tôi”? 12LÝ do- Ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ. Xúc động trước tình cảm của em gái . Lần 1 : Tôi giật sững người .Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ tôi . Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ  Lần 2 : Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá - Sự im lặng đó biểu thị điều gì ?Bµi tËp 4 ( sgk trang 107 ) Tôc ngữ ph­¬ng T©y cã c©u: “Im lÆng lµ vµng” Nh­ng nhµ th¬ Tè Hữu l¹i viÕt:Khóc là nhục. Rên, hèn. Van , yếu đuối Và dại khờ là những lũ người câmTrên đường đi như những bóng âm thầm Nhận đau khổ mà gửi vào im lặng. (Liên hiệp lại )Im lặng là vàngKhóc là nhục.Rên, hèn.Van, yếu đuối...- Đúng trong trường hợp cần im lặng để giữ bí mật, để thể hiện sự tôn trọng người khác để đảm bảo sự tế nhị trong giao tiếpĐúng trong trường hợp cần lên tiếng trước những hành vi sai trái, trước áp bức bất công, trước sự xúc phạm nhân phẩm đối với mình hay đối với người lương thiện... Theo em, mỗi nhận xét trên đúng trong những trường hợp nào ?H­íng dÉn vÒ nhµHäc thuéc ghi nhí SGK.Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i vµo vë bµi tËp.ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn: + đäc tr­íc bµi míi. + LËp dµn ý cho ®Ò bµi : “Sù bæ Ých cña những chuyÕn tham quan, du lÞch ®èi víi häc sinh”.H­íng dÉn bµi tËp vÒ nhµ Học thuộc ghi nhớ trong sgk.Hoµn thµnh c¸c bµi tËp vµo trong vở.Chuẩn bị bài lựa chọn trật tự từ trong câu, đọc các ví dụ (sgk) và nghiên cứu nội dung của bài.Chúc quý thầy cô công tác tốt các em học sinh chăm ngoan học giỏixin chân thành cám ơn !