Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam

 trích “ Tức nước vỡ bờ” (Ngô Tất Tố) KIEÅM TRA BAỉI CUếTôi đi học Thanh Tịnh Em thử đoán xem hình ảnh sau đây minh hoạ cho truyện kí Việt Nam nào đã học từ đầu năm? Tác giả là ai ?Trong lòng mẹNguyên HồngTức nước vỡ bờ Ngô Tất TốLão hạcNam CaoTiết 38:Truyện kí việt namôn tập Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt chínhNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Trong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Tức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:.Tôi đi học Thanh TịnhTên văn bản - Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt Nội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự kết hợp miêu tả và biểu cảmKỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.Giọng văn đậm chất thơ, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc.302928272625242322212019181716151413121110987654321Hết giờTiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:Em hãy giới thiệu những nét cơ bản về nhà văn Thanh Tịnh và truyện ngắn “Tôi đi học”?Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạtNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTrong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Hồi kí (Trích)Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảmNỗi của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú bé đối với bất hạnh. đau khổ người mẹtrữ tìnhVăn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất .thiết tha. Em hãy điền những cụm từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh những thông tin về văn bản “Trong lòng mẹ” ?30292827262524232221201918171615141312111098765432Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt Nội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Tiểu thuyết (Trích)Tự sự Số phận bi thảm và phẩm chất cao đẹp của họ của nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà văn với người nông dân. Khắc hoạ, miêu tả nhân vật và hiện thực một cách chân thực, sinh động. Truyện ngắn Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm Vạch trần bộ mặt tàn ác, bấnhân của xã hội thực dân phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ.Nghệ thuật kể chuyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, giọng văn mang màu sắc triết lí. Em hãy điền các thông tin trong mỗi cột để có được bảng hệ thống về hai tác phẩm truyện kí hiện đại Việt Nam ?Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:Trong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Hồi kí (Trích)Nỗi đau khổ của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú bé đối với người mẹ bất hạnh. Văn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất trữ tình thiết tha.Tức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Tiểu thuyết (Trích)Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ.Khắc hoạ, miêu tả nhân vật và hiện thực một cách chân thực sinh động.Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Truyện ngắn Số phận bi thảm và phẩm chất cao đẹp của họ của nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà văn với người nông dân.Nghệ thuật kể chuyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, giọng văn mang màu sắc triết lí.Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt chínhNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự Kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.Giọng văn đậm chất thơ, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc.Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học: 1.Thời gian, hoàn cảnh xã hội: - Trong giai đoạn 1930 - 1945, dưới chế độ thực dân phong kiến.2.Phương thức biểu đạt chính: tự sự3.Nội dung:- Giá trị hiện thực: Phản ánh hiện thực xã hội và cuộc sống, số phận cũng như phẩm chất của người dân lao động nghèo khổ. Giá trị nhân đạo: +Lên án xã hội thực dân phong kiến tàn nhẫn, bất nhân.+ Ngợi ca, đề cao những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam.+ Sự đồng cảm sâu sắc, thái độ bênh vực của nhà văn với những con người nghèo khổ, bất hạnh.4.Nghệ thuật: lối viết chân thực , sinh động, gần gũi (bút pháp hiện thực).Giống nhauTiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:Hãy nêu những điểm giống và khác nhau chủ yếu về nội dung và nghệ thuật của ba văn bản Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc.II. So sánh điểm giống và khác nhau của các tác phẩm 2.3.4Tên văn bảnThể loạiPhương thức biểu đạtNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTrong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Hồi kíTự sự kết hợp miêu tả và biểu cảmNỗi đau khổ của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú đối với người mẹ bất hạnh. Văn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất trữ tình thiết tha.Tức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Tiểu thuyếtTự sự kết hợp miêu tảVạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ.Khắc hoạ, miêu tả nhân vật và hiện thực một cách chân thực, sinh động.Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Truyện ngắnTự sự kết hợp miêu tả, biểu cảmSố phận bi thảm và phẩm chất cao đẹp của họ của nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà văn với người nông dân.Kể chuyện độc đáo, miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, giọng văn mang màu sắc triết lí.Khác nhauTiết 38: Ôn tập truyện kí Việt NamI. Các văn bản truyện kí Việt Nam đã học:II. So sánh điểm giống và khác nhau của các tác phẩm 2.3.43. Kết luận :	* Truyện kí Việt Nam đều là các văn bản thuộc thể loại văn xuôi nghệ thuật hiện đạ,i phát triển mạnh vào thời kì 1930 -1945. Đây là các văn bản viết bằng chữ quốc ngữ với cách viết mới mẻ, rất khác so với các truyện kí Trung đại đã học ở lớp 6 ( về đề tài, thể loại, nghệ thuật, kiểu chữ viết ) * Những đặc điểm giống nhau của ba văn bản trên đều là những đặc điểm chung nhất của dòng văn xuôi hiện thực nước ta trước cách mạng tháng Tám 1945. truyện kí việt nam ( 1930 - 1945)Nội dungPhản ánh hiện thực xã hội, cuộc sống, số phận và phẩm chất của con người Việt Nam trước cách mạng tháng Tám.Vai tròCó giá trị tinh thần quan trọng, tạo cơ sở cho sự phát triển của truyện kí hiện đại Việt Nam trong các giai đoạn tiếp theo.Truyện kí hiện đại Việt Nam ( 1930 - 1945)Nghệ thuậtĐa dạng, phong phú, mới mẻ về thể loại; bút pháp hiện thực sinh động, hấp dẫn, tinh tế.1. Bài tâp trắc nghiệm:Chọn đáp án đúng nhấtCâu 1: Truyện kí là thể loại văn xuôi nghệ thuật gồm truyện (truyện ngắn, tiểu thuyết ...) và kí (hồi kí, phóng sự, tuỳ bút ...)Đúng Câu 2: Các tác phẩm Tôi đi học, Những ngày thơ ấu, Tắt 	đèn, Lão Hạc được sáng tác trong thời kỳ nào?B. SaiA. 1900 - 1930B. 1930 - 1945C. 1945 - 1954D. 1955 - 1975Câu 3: Nối nội dung ở cột A với nội dung thích hợp ở cột B để được những nhận định chính xác về chủ đề của các văn bản truyện kí đã học?AB1. Tôi đi họca. Nói lên tình cảnh đáng thương của một em bé mồ côi cha và tỉnh cảm sâu sắc của em dành cho người mẹ bất hạnh2. Trong lòng mẹb. Nói về một người nông dân cùng khổ bị trà đạp và đè nén thái quá đã uất ức vùng lên.3. Tức nước vỡ bờc. Nói về một ông lão nông dân đã tự tử bằng bả chó.để bảo toàn nhân cách của mình.4. Lão Hạcd. Nói về tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ nảy nở trong lòng một em nhỏ ở ngày đầu tiên đến trường.1 +.. 2 +. 3 +..... 4 +.2. Bài tập cảm thụQuan sát đoạn phim và suy nghĩ về mấy điểm sau : Đoạn phim được xây dựng từ sự việc nào? Những cử chỉ, lời nói, biểu hiện trên khuôn mặt của nhân vật lão Hạc? Tâm trạng của nhân vật lão Hạc? Nhân vật đã gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?2. Bài tập cảm thụ:Qua những truyện kí vừa học, em hãy viết đoạn văn từ 6 đến 8 câu trình bày ấn tượng của em về một tác phẩm hoặc một nhân vật mà em thích.Gợi ý: Đề A- Giới thiệu nhân vật em thích ở tác phẩm nào? Của ai?- Nhân vật đó để lại cho em ấn tượng gì về hành động, cử chỉ, phẩm chất ...- Cảm nghĩ của em về nhân vật (yêu mến, cảm phục, kính trọng...)Đề B- Giới thiệu tác phẩm em thích? Của ai? Tác phẩm có nét đặc sắc gì về nội dung và nghệ thuật. Tác phẩm ấy gợi cho em những suy nghĩ gì?“ Sức mạnh kì lạ của chị Dậu do đâu mà có? Đó là do sức mạnh của lòng căm hờn sục sôi, của sự uất ức cao độ khi bị dồn đẩy đến cùng đường, không thể chịu đựng được nữa. Nhưng đó còn là sức mạnh của tình thương yêu chồng con vô bờ bến. Thương chồng, lo cho chồng, chị đã cố van xin, hạ mình mà không được. Để bảo vệ chồng trong phút giây khẩn cấp, chị đã vùng lên chống trả quyết liệt và chị đã chiến thắng vẻ vang. Diễn biến thái độ dẫn đến hành động ấy của chị Dậu bất ngờ thì có bất ngờ nhưng hoàn toàn hợp tình hợp lí, hợp quy luật. Từ hình ảnh chị Dậu trong chương truyện này, càng khẳng định tính đúng đắn của quy luật xã hội: Có áp bức sẽ có đấu tranh, có tức nước ắt sẽ có vỡ bờ. Câu nói mộc mạc đầy phẫn uất của chị Dậu sau hai cuộc chiến chính là lời tuyên ngôn hùng hồn cho quy luật ấy: - Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu được!” ( Theo sách Kiến thức cơ bản Văn tiếng Việt _ Tg: Nguyễn Xuân Lạc ) Bổ trợ văn họcôn tập truyện kí việt namTrong lòng mẹLão Hạc Em thử đoán xem các hình ảnh sau đây minh hoạ cho các truyện kí Việt Nam nào đã học từ đầu năm ?Tức nước vỡ bờ Bài 1: Truyện kớ là thể loại văn xuụi nghệ thuật gồm truyện( truyện ngắn, tiểu thuyết) và kớ( hồi ký,phóng sự, tuỳ bút ) đỳng hay sai? A. ĐỳngB. Sai Bài 2: Trong văn bản sau, văn bản nào khụng thuộc thể loại truyện kớ?Trong lũng mẹ ( Trớch Những ngày thơ ấu – Nguyờn HồngB. Tức nước vỡ bờ (Trớch Tắt đốn –Ngụ Tất Tố)C. Ca Huế trờn sụng Hương ( Hà Ánh Minh)D. Lóo Hạc (Nam Cao)Củng cố, dăn dò:1. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về một tác phẩm ( đoạn trích) truyện kí đã học mà em thích nhất.2. Sưu tầm những tác phẩm truyện của Nam Cao, Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng3. Soạn bài Thông tin về ngày trái đất năm 2000Hướng dẫn về nhà