Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết 5,6: Đọc văn bản Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng)

ONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc *Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹTâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà cô Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn, là người đại diện cho những định kiến hẹp hòi, tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũToan trả lờicúi đầu không đápNước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa ở cằm và ở cổCười dài trong tiếng khócCổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng-Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của côNhững rắp tâm tanh bẩn Những cổ tụcTIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc *Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹTâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà cô Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn, là người đại diện cho những định kiến hẹp hòi, tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũ2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:2. Tình cảm của bé Hồng với mẹa. Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:- Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến Tình yêu thương và sự kiên định trong suy nghĩ về mẹ- Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì sợ hãi những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em tôi, để sinh nở một cách dấu giếm Sự trưởng thành trong suy nghĩ- Giá những cổ tục..vồ lấy, mà cắn, mà nhai, mà nghiến  Tình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹCảm nhận của em về câu văn “Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôiCâu văn dài kết hợp nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc: So sánh “ những cổ tục là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ”, điệp từ “Mà” cùng các động từ mạnh:vồ, cắn, nhai, nghiến cùng nằm trong cùng một trường nghĩa đặc tả tâm trạng uất ức căm giận của nhân vật về những định kiến hẹp hòi tàn nhẫn của xã hội cũ đối với người phụ nữ là người mẹ mà chú bé Hồng hết mực yêu thươngTIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc *Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹTâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà cô Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn, là người đại diện cho những định kiến hẹp hòi, tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũ2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:kiên định trong suy nghĩ về mẹ, trưởng thành trong suy nghĩ của mìnhTình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹb. Khi gặp mẹ:b. Khi gặp mẹ:- Tôi chợt thấy thoáng một bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ tôi. Tôi liền đuổi theo, gọi bối rối -Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi!...=>Tiếng gọi tha thiết khát khao tình mẹ- “ cái lầm đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc”=>Đây là một giả thiết mà cậu bé tự đặt ra – giả định là một hình ảnh so sánh độc đáo => hi vọng tột cùng- thất vọng- tuyệt vọng tột cùng- Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân..òa khóc nức nở=> Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nởTIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc *Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹTâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà côHiểu rõ bản chất của người cô2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:kiên định trong suy nghĩ về mẹ, trưởng thành trong suy nghĩ của mìnhTình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹb. Khi gặp mẹ:Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nởc. Khi nằm trong lòng mẹ:Trong lòng mẹ:Được nhìn thấy mẹ: Gương mặt mẹtươi sáng, đôi mắt trong và nước da mịn, màu hồng của hai gò máĐược ngồi trong lòng mẹ: đùi áp đùi mẹ, đầu ngả vào cánh tay mẹ, cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt.hơi thở thơm thoCảm nhận về tình mẹ: Người mẹ có một êm dịu vô cùng=> Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tửTIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc *Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹTâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà côHiểu rõ bản chất của người cô2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:kiên định trong suy nghĩ về mẹ, trưởng thành trong suy nghĩ của mìnhTình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹb. Khi gặp mẹ:Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nởc. Khi nằm trong lòng mẹ: Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tử  Bằng lời văn chân thực giàu cảm xúc, đoạn trích cho ta thấy bé Hồng là chú bé số phận cay đắng đau khổ nhưng có lòng yêu thương, sự kính trọng và niềm tin mãnh liệt về người mẹ của mình. Đoạn trích là bài ca về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệtIII.Tổng kết: 1.Nghệ thuật: Văn bản thể hiện phong cách viết văn của Nguyên Hồng trong thể loại hồi kí: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm 2. Nội dung: Đoạn trích cho ta hiểu được tình cảnh đáng thương, nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng. Đồng thời cảm nhận được nỗi khát khao sự ấm áp của tình mẹ thiêng liêng cao đẹp của bé HồngTIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc*Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹ Tâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà côHiểu rõ bản chất của người cô2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:kiên định trong suy nghĩ về mẹ, trưởng thành trong suy nghĩ của mìnhTình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹb. Khi gặp mẹ:Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nởc. Khi nằm trong lòng mẹ:Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tửIII. Tổng kết:1. Nghệ thuật:2. Nội dung:IV. Luyện tập:LUYỆN TẬPCó nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu như thế nào về nhận định đó? Qua đoạn trích “trong lòng mẹ” , em hãy chứng minh nhận định đó.Trả lời Là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng bởi những sáng tác của ông thường viết về số phận tủi nhục bị xã hội lợi dụng hay hắt hủi của những người phụ nữ và những em nhỏ - những con người đang cần nhận được sự quan tâm giúp đỡ của tất cả mọi người. Đó là cuộc đời của Bé Hồng, mẹ bé Hồng (Những ngày thơ ấu), là Tám Bính (Bỉ vỏ). Trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” Người đọc tìm được ở Nguyên Hồng niềm cảm thông, nỗi xót xa khi đứng trước nỗi đau nỗi tủi nhục của bé Hồng và mẹ của em. TIẾT 5 – 6 TRONG LÒNG MẸ(Trích “Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng )I. Đọc – Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Tác giả - Tác phẩm:3. Bố cục: 2 phần.4. Phương thức biểu đạt:Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô*Hoàn cảnh của bé Hồng:->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ* Thái độ của người cô Giả dối, mỉa mai, cay độc*Thái độ của bé Hồng khi nghe câu chuyện của bà cô về mẹ Tâm trạng đau đớn tủi cực*Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà côHiểu rõ bản chất của người cô2. Tình cảm của bé Hồng với mẹ:Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:kiên định trong suy nghĩ về mẹ, trưởng thành trong suy nghĩ của mìnhTình yêu thương và lòng căm phẫn ,mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹb. Khi gặp mẹ:Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nởc. Khi nằm trong lòng mẹ:Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tửIII. Tổng kết:1. Nghệ thuật:2. Nội dung:IV. Luyện tập:chóc c¸c em häc giái !