Bài giảng môn Ngữ văn 9 tiết 140: Ôn tập phần Tiếng Việt

LỚP 9ANhiệt liệt chào mừng cỏc thầy cụ giỏo về dự giờGIÁO VIấN: NGUYỄN THỊ THỦY Bài tập 2: Giới thiệu về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là một bài thơ nổi tiếng của Thanh Hải(1). Bài thơ được sáng tác vào năm 1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời (2). Về nội dung, bài thơ thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống với đất nước và ước nguyện chân thành của tác giả góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc(3). Về nghệ thuật, bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, có âm hưởng nhẹ nhàng, tha thiết, giàu chất nhạc, có nhiều hình ảnh đẹp, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ thật sáng tạo(4). Và Chắc chắn rằng, bài thơ sẽ có sức sống mãnh liệt trong lòng của bạn đọc bởi lẽ sống cao đẹp được gữi gắm trong bài thơ.(5) - Chắc chắn: Tình thái - Về nội dung , về nghệ thuật: Khởi ngữ b. Liên kết hình thức:- Bài thơ - bài thơ: phép lặp từ ngữ.Nhà thơ - Thanh Hải : Phép thế.- Và: Phép nối a. Liờn kết nội dung:* Liên kết chủ đề: -Câu 1: Giới thiệu về tác giả của bài thơ.-Câu 2: Giới thiệu về hoàn cảnh ra đời của bài thơ.-Câu 3: Giới thiệu nội dung của bài thơ-Câu 4: Giới thiệu giá trị nghệ thuật của bài thơ-Câu 5: Nâng cao giá trị chung của bài thơ Tất cả các câu đều hướng về để giới thiệu về bài thơ* Liên kết lô - gíc: Trình tự sắp xếp các câu hợp lý Cho tình huống sau: Một người bạn mời emđến dụ sinh nhật vào tối nay nhưng em lại không muốn đi. Em hãy từ chối lời mời của bạn bằng 2 cách: Cách 1: Dùng câu nói có nghĩa tường minhCách 2: Dùng câu nói có sử dụng hàm ý- Cách 1: Tối nay tớ không đi được đâu. - Cách 2: Tối nay tớ phải ở nhà để học bài, mai có bài kiểm tra môn Sử rồi. Nghĩa tường minh Là phần thụng bỏo được diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong cõu Hàm ý Là phần thụng bỏo tuy khụng được diễn đạt bằng những từ ngữ trong cõu nhưng cú thể suy ra từ những từ ngữ ấyChiếm hết chỗ Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho, lại còn mắng: - Bước ngay! Rõ trông như người ở dưới địa ngục mới lên ấy! Người ăn mày nghe nói, vội trả lời: - Phải, tôi ở dưới địa ngục mới lên đấy! Người nhà giàu nói: - Đã xuống địa ngục, sao không ở hẳn dưới ấy, còn lên đây làm gì cho bẩn mắt? Người ăn mày đáp: - Thế không ở được nên mới phải lên. ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi! (Theo Trương Chính-Phong Châu, Tiếng cười dân gian Việt Nam)Hàm ý của câu “ ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi!” là: Địa ngục mới chính là nơi dành cho các ông ( nhà giàu).Bài tập 2: Tìm hàm ý của các câu được in màu vàng dưới đây. Cho biết trong mỗi trường hợp, hàm ý đã được tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phương châm hội thoại nào.a, Tuấn hỏi Nam : - Câụ thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?Nam bảo: - Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.b, Lan hỏi Huệ : - Huệ báo cho Nam, Tuấn và Chi sáng mai đến trường chưa? - Tớ báo cho Chi rồi.- Huệ đáp.Trả lời: Hàm ý của câu: “Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp” là: Đội bóng huyện chơi không hay. Hoặc: Tớ không muốn bình luận về việc này. Người núi cố ý vi phạm phương chõm quan hệ . a, Tuấn hỏi Nam : - Câụ thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?Nam bảo: - Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.Trả lời:Hàm ý của câu: “Tớ báo cho Chi rồi” là: Tớ chưa báo cho Nam và Tuấn Người nói cố ý vi phạm phương châm về lượng b, Lan hỏi Huệ : - Huệ báo cho Nam, Tuấn và Chi sáng mai đến trường chưa? - Tớ báo cho Chi rồi. - Huệ đáp.Cõu ca dao: “Đạo vợ chồng trăm năm ghi tạc. Bởi quõn thự nờn ộn lạc, nhạn bay”.(?) Hàm ý cõu ca dao trờn thể hiện ở cụm từ nào?(12 chữ cỏi)Hàm ý thể hiện ở cụm từ:ẫNLẠCNHẠNBAYCụm từ trờn muốn thể hiện hàm ý:VỢCHỒNGLYTÁN