Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Bài 22: Chiếu dời đô (Lí Thái Tổ)

Hoa Lư ra Đại La.-Thể loại chiếu là thể văn do vua dựng để ban bố mệnh lệnh.Nhà vua ban chiếuTUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch1/Tỏc giả:-Lớ Cụng Uẩn (974 -1028) – Lớ Thỏi Tổ, quờ ở tỉnh Bắc Ninh . -ễng là người thụng minh, nhõn ỏi và sỏng lập ra nhà Lớ. (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :2/Tỏc phẩm:- Ra đời năm 1010 nhằm bày tỏ ý định dời đụ từ Hoa Lư ra Đại La.-Thể loại chiếu là thể văn do vua dựng để ban bố mệnh lệnh.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.- Bố cục:- Thể loại : Chiếu.- Phương thức biểu đạt chính : Nghị luận.- Luận điểm chính : Việc dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.Phần1: Từ đầudời đổi.Phần2: Huống gì -> muôn đời.Phần3: Cũn lại.-> Những tiền đề lịch sử và thực tiễn việc dời đô.-> Nguyên nhân chọn thành Đại La.-> Quyết định dời đô.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử: -Nhà Thương năm lần dời đụ. -Nhà Chu ba lần dời đụ.Đất nước thịnh vượng.=>Theo ý trời, ý dõn- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh. * Thực tế nhà Đinh,Lờ : Nhà Đinh, Lờ khụng dời đụ Đất nước suy vong.=> Trỏi ý trời, ý dõnCâu văn : "Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi." nói lên điều gì ? Có tác dụng gì trong bài văn nghị luận ?- Hai triều đại Đinh, Lê không chịu dời đô khỏi đất Hoa Lư nên số vận ngắn ngủi, đất nước không phát triển, không mở mang được.- Lập luận chặt chẽ giữa lí và tình.=> Thể hiện quyết tâm dời đô của nhà vua đồng thời thể hiện tình cảm, tâm trạng của nhà vua trước hiện tình đất nước.Đường vào Hoa LưTUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:- Dời đô là việc làm có tiền lệ trong lịch sử, thuận theo ý trời, hợp với lòng dân khiến cho đất nước được phồn thịnh. * Thực tế nhà Đinh,Lờ :- Hai triều đại Đinh. Lê không chịu dời đô khỏi đất Hoa Lư nên số vận ngắn ngủi, đất nước không phát triển, không mở mang được.- Lập luận chặt chẽ giữa lí và tình. Bài tập( Hóy viết Đ em cho là đỳng, S em cho là sai với cõu sau . Sức mạnh của nhà Lớ bấy giờ tương đương với nhà Đinh, Lờ trước đõy đỳng hay sai?Đỏp ỏn : sTUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.-Về mặt địa lớ: + Trung tõm trời đất.+ Thế rồng cuộn hổ ngồi + Cú nỳi cú sụng; đất rộng, bằng, cao,thoỏng.-Về mặt lịch sử : Nơi xưa Cao Vương đúng đụ.-> Thế đất dẹp, quý hiếm .TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.-Về mặt địa lớ: + Trung tõm trời đất.+ Thế rồng cuộn hổ ngồi + Cú nỳi cú sụng; đất rộng, bằng, cao,thoỏng.-Về văn hoỏ chớnh trị: Là mảnh đất thịnh vượng, đầu mối giao lưu. Hội tụ đủ mọi mặt của đất nước (kinh đụ). -Về mặt lịch sử : Nơi xưa Cao Vương đúng đụ.-> Thế đất dẹp, quý hiếm .- Đại La xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch (Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước. Huống gì thành Đại La kinh đô cũ của Cao Vương : ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.Lối văn biền ngẫu, các vế đối nhau cân xứng, nhịp nhàng, dễ đi vào lòng người, thuyết phục người nghe.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch(Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :Đại La Về lịch sửCao Vương đúng đụVề địa lớ Trung tõm của trời đất Về văn hoỏ Mảnh đất thịnh vượng b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.Hội đủ điều kiện kinh đôc. Quyết định dời đô.- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch(Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử :* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.c. Quyết định dời đô.- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La. Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ?=> Cách kết thúc ấy làm cho bài chiếu mang tính mệnh lệnh nghiêm khắc, độc thoại trở thành đối thoại, có phần dân chủ, cởi mở, tạo ra sự đồng cảm ở mức độ nhất định giữa vua với bề tôi và nhân dân.í tưởngdời đụNêu tiền đề cơ sở việc dời đô.(Hoa Lư khụng phự hợp)N.N.chọn Đại La(Hội đủ mọi điều kiện)Nờu lịch sử(Dời đụ phỏt triển)Thực tế triều Đinh, Lờ(Khụng dời nờn suy vong)Lợi thế của Đại La(Lớ tưởng về mọi mặt)Quyết định dời đô(Hoa Lư -> Đại La)TUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch(Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.c. Quyết định dời đô.- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.3. ý nghĩa văn bản. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Vỡ sao núi “Chiếu dời đụ” ra đời phản ỏnh ý chớ độc lập tự cường và sự phỏt triển lớn mạnh của dõn tộc Đại Việt ? A/ Triều đỡnh nhà Lớ đủ lớn mạnh chấm dứt nạn phong kiến cỏt cứ. B/ Dõn tộc Đại Việt đủ sức sỏnh ngang hàng với phương Bắc. C/ Định đụ ở Thăng Long là nguyện vọng của nhõn dõn xõy dựng một đất nước độc lập, tự cường. D/ Cả ba ý trờn.DTUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch(Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử :* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.c. Quyết định dời đô.- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.3. ý nghĩa văn bản.Thảo luận nhóm :1. Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật của bài "Chiếu dời đô" ?2. Khái quát nội dung ý nghĩa của văn bản ?* Nghệ thuật : + Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắp xếp hợp lí kết hợp hài hoà giữa lí và tình => thuyết phục người nghe.+ Lối văn biền ngẫu.* Nội dung : + Nêu lí do và quyết định dời đô của vua Lí công Uẩn.+ Phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc ta ở thế kỉ XI.* Ghi nhớ (SGK).CễNG TRèNH KIẾN TRÚC THỜI LÍ Rồng thời LớChựa một cộtTUẦN 23 BÀI 22 TIẾT 90CHIẾU DỜI Đễ I/Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch(Thiờn đụ chiếu)- Lí Công UẩnVăn bản :II/Đọc và tìm hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản.2. Nội dung văn bảna. Các tiền đề cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô. * Nêu lịch sử:* Thực tế nhà Đinh,Lờ :b. Nguyên nhân chọn thành Đại La.- Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời vì nơi đây hội tụ mọi điều kiện tốt về lịch sử, địa lí, văn hoá, chính trị của một đất nước.c. Quyết định dời đô.- Lí Công Uẩn đã quyết định dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Binh) ra thành Đại La.3. ý nghĩa văn bản.* Nghệ thuật : + Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắp xếp hợp lí kết hợp hài hoà giữa lí và tình => thuyết phục người nghe.+ Lối văn biền ngẫu.* Nội dung : + Nêu lí do và quyết định dời đô của vua Lí công Uẩn.+ Phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc ta ở thế kỉ XI.Hướng dẫn về nhà : - Nắm chắc nội dung, nghệ thuật của văn bản và đặc điểm của thể chiếu để vận dụng vào làm văn nghị luận.- Học thuộc đoạn 2 của bài chiếu.- Chuẩn bị bài "Câu phủ định".* Ghi nhớ (SGK).CHÀO TẠM BIỆTXin chõn thành cảm ơn