Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Đọc hiểu văn bản Tiết 81: Tức cảnh Pác Bó - Hoàng Quý Hương

nhiệt liệt chào mừng các thầy côđến dự giờ ngữ văn – lớp 8a3trường thcs trung hoàHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội- Hồ Chí Minh -Tức cảnh Pác bóTiết 81:Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội1. Tác giả: I. đọc – tìm hiểu chung: 2. Tác phẩm:a. Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác vào tháng 2- 1941 tại Pác Bó.b. Đọc- Chú thích:c. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. (1890 – 1969)Năm 1941 Bác trở về Pác Bó Là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại của dân tộc. Là nhà văn, nhà thơ lớn.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiII. đọc – hiểu văn bản 1. Cuộc sống của Bác:Sáng ra bờ suối, tối vào hangCháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàngBàn đá chông chênh dịch sử ĐảngHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiGiửụứng nguỷ cuỷa BaựcHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBác Hồ đang bẻ bắpHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiMăng tre, trúcHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBàn đá- nơi Bác ngồi làm việc bên bờ suối LêninHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiHoàn cảng sống, sinh hoạt của Bác khi ở Pác Bó hết sức thiếu thốn, gian khổ.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội2. Tinh thần của Bác:* 3 câu thơ đầu:Sáng ra bờ suối, tối vào hangCháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàngBàn đá chông chênh dịch sử ĐảngHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội+ Thời gian: Sáng – tối+ Hoạt động: Ra – vàoCâu thứ nhất:+ Câu thơ ngắt nhịp 4/3 tạo thành hai vế sóng đôi.=> Bác sống thật ung dung, hoà điệu với nhịp sống núi rừng.Sáng ra bờ suối, tối vào hangHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiCháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng. Có ý kiến cho rằng câu thơ: Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng có hai cách hiểu:A. Cháo bẹ, rau măng lúc nào cũng đầy đủ, có sẵn.B. Dù ăn cháo bẹ, rau măng rất khổ nhưng tinh thần vẫn sẵn sàng. ? Theo em, hiểu như thế nào phù hợp với tinh thần của bài thơ hơn?Aở cách hiểu thứ nhất, sự sẵn sàng của con người vẫn hiện diện nhưng ẩn đằng sau cách nói đùa vui, hóm hỉnh rất Hồ Chí Minh.Câu thứ hai:Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBàn đá chông chênh dịch sử Đảng + Nói về điều kiện làm việc: Sử dụng 2 thanh bằng+ Nói về công việc của Bác: Sử dụng 3 thanh trắc + Tầm vóc lớn lao, tư thế uy nghi của người chiến sĩ: toàn tâm toàn ý trong cuộc đấu tranh vì độc lập tự do của dân tộc.Câu thứ ba:Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiNiềm vui thích, sảng khoái của Bác khi được hoà mình với thiên nhiên, được thưởng thức món ăn bình dị của quê hương, xứ sở và được làm việc vì dân, vì nước.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiCuộc đời cách mạng thật là sang. Có ý kiến cho rằng: Chữ “sang” kết thúc bài thơ có thể coi là “chữ thần” là “nhãn tự ”, đã kêt tinh toả sáng tinh thần toàn bài? Em hiểu như thế nào về ý kiến đó?Thảo luận nhóm	+ Hình thức: Nhóm 4 HS + Thời gian: 2 phút* Câu thơ thứ tư:bác hồ ngồi làm việc trong hang pác bóHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội Chữ “sang” ở cuối bài đã khẳng định:Niềm vui, niềm tự hào thực hiện lí tưởng của Bác.Phong thái ung dung, chủ động, lạc quan, tin tưởng ở cuộc đời cách mạng của Người.=> Đó là nhãn tự của câu, của bài, cũng là của cả đời thơ Bác.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiiII. tổng kết * Ghi nhớ (SGK trang 30)Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiLuyện tậpHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBT1: Thống kê những hình ảnh của thiên nhiên và nêu rõ mối quan hệ của các hình ảnh thiên nhiên này với nhân vật trữ tình trong bài thơ?Thiên nhiên: + Là không gian sinh hoạt: hang, suối + Là lương thực, thực phẩm: cháo bẹ, rau măng. + Là vật dụng sinh hoạt: bàn đá.-> Thiên nhiên bao bọc, có mặt trong mọi sinh hoạt của con người.- Con người: xem thiên nhiên như ngôi nhà thân thuộc của mình, hoà nhịp, giao hoà với thiên nhiên.=> Giữa thiên nhiên và con người có mối quan hệ gắn bó, thân thiết.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội Người xưa: Lánh đời, thưởng ngoạn thiên nhiên.=> ẩn sĩ Bác: Thưởng thức thiên nhiên, làm cách mạng.=> Chiến sĩ- “Thú lâm tuyền” của Bác và người xưa:Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBài tập 2: Bài thơ “Tức Cảnh Pác Bó” có sự kết hợp hài hoà giữa cổ điển và hiện đại. Em hãy lựa chọn đáp án vào từng cột cho hợp lí.Cụm từCổ điểnHiện đại Đề tàiCông việc cách mạngThi liệu: Suối, hang, đá.Thú lâm tuyềnLối sống cách mạngLời thơ nhẹ nhàng, đùa vui.Thể thơ: tứ tuyệtChữ quốc ngữHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nộiẹửụứng vaứo hang Paực BoựHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiNuựi Caực MaựcHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiTrong hang coự khoỏi ủaự voõi tửứa tửùa hỡnh ngửụứi raõu toực ủửụùc baực ủaởt teõn laứ tửụùng Caực Maực. Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiGiửụứng nguỷ cuỷa BaựcHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nộiẹaàu ngoùn suoỏi LeõninHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội Dòng suối khởi nguồn Pắc Bó được Bác đặt tên là suối Lê-ninHoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà NộiBàn đá- nơi Bác ngồi làm việc bên suối Lênin.Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội Hướng dẫn về nhà:* Bài tập về nhà: Hãy viết một đoạn văn ngắn bộc lộ cảm xúc của em về Bác sau khi đọc bài thơ.Gợi ý:	+ Phương thức: biểu cảm. 	+ Nội dung: Cuộc sống thanh đạm, và cuộc đời cách mạng của Bác.	+ Hình thức: Đoạn qui nạp hoặc diễn dịch.* Học bài.* Soạn bài sau. 	Hoàng Quý Hương- THCS Trung Hoà- Cầu Giấy- Hà Nội