Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Ngữ pháp Tiết 95: Hành động nói

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ.Kiểm tra miệng Nờu đặc điểm hỡnh thức và chức năng của cõu phủ định? Cho vớ dụ. Đặc điểm hỡnh thức: cú từ phủ định: khụng, chưa, chẳng, khụng phải, chẳng phải..Chức năng: + Thụng bỏo, xỏc nhận khụng cú sự vật, sự việc, tớnh chất, quan hệ nào đú  cõu phủ định miờu tả. + Phản bỏc một ý kiến, một nhận định  cõu phủ định bỏc bỏ. HÀNH ĐỘNG NểIBài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25Bài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25HÀNH Đệ̃NG NÓII. Hành động nói là gì? Đoạn trớch Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. Ghi nhớ 1Hành động nói là hành động được thực hiệnbằng lời nói nhằm mục đích nhất định. Bài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25HÀNH Đệ̃NG NÓII. Hành động nói là gì? Đoạn trớch Bài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25HÀNH Đệ̃NG NÓII. Hành động nói là gì?II. Mụ̣t sụ́ kiờ̉u hành đụ̣ng nói: Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. Lời của Lí Thông Mục đích Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu.Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết.Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Trình bàyĐe doạHứa hẹnĐiều khiển* Ví dụ 2	Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:	- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?	Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:	- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.	Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.	(...) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc: - U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...( Ngô tất Tố, Tắt đèn) Hành động nói Mục đích Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn ĐoàiU nhất định bán con đấy ư?U không cho con ở nhà nữa ư?Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...HỏiBáo tinHỏiHỏiBộc lộ cảm xúc ghi nhớ 2(SGK/63) Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán,...), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức,...), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.Bài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25HÀNH Đệ̃NG NÓII. Hành động nói là gì?II. Mụ̣t sụ́ kiờ̉u hành đụ̣ng nói: Bài tập nhanh: ( Thảo luọ̃n) Xác định hành đụ̣ng nói trong đoạn thoại sau: - Hè này bạn làm gì? Nói đi! Hỏi, điờ̀u khiờ̉n- Tham gia sinh hoạt hè ở trường, ụn bài ở nhà.  Trình bày, kờ̉- Còn mình đi học thờm anh văn và vi tính.  Trình bày, nờu ý kiờ́n- Nhưng chúng mình sẽ đi chơi mụ̣t chuyờ́n chứ?  Hỏi, rủ rờ- ễi! Thọ̃t tuyợ̀t! Bụ̣c lụ̣ cảm xúcBài tập nhanh: ( Thảo luọ̃n) A hỏi B: Cậu vừa đi Tõy Ninh về đấy à? B gật đầu. A hỏi lại: Cú vui khụng? B lắc đầu. ●Cho biết trong đoạn đối thoại trờn cú những hành động núi nào? Giải thớch? Gợi ý: - Gật đầu: hành động xỏc nhận. - Lắc đầu: hành động bỏc bỏ. III. Luyện tậpBài 1- Trần Quốc Tuấn viết “Hịch tướng sĩ ” nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập “Binh thư yếu lược” đồng thời khích lệ lòng tự tôn dân tộc của họ. -Câu thể hiện mục đích : “Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này... , nhược bằng khinh bỏ sách này,. nghịch thù”Bài 23, tiờ́t 95Tuõ̀n dạy: 25HÀNH Đệ̃NG NÓIHành động nóiMục đíchBác trai đã khá rồi chứ?Cảm ơn cụ ...mỏi mệt lắm.Này, bảo bác ấy...cho hoàn hồn.Vâng, cháu cũng...còn gì.Thế thì phải giục...rồi đấy!Hành động nóiMục đíchĐây là trời có ý...làm việc lớn.Chúng tôi nguyện...tổ quốc!Bài tập 2a.b.Tiờ́p nhọ̃n, bộc lộ cảm xúchành động hỏiCảm ơn, trình bàyhành động điều khiểnhành động điều khiểntrình bàyhứa hẹnThảo luận ( 2 phỳt) C) - Cậu vàng đi đời rồi, ụng giỏo ạ!- Cụ bỏn rồi?- Bỏn rồi!-Họ vừa bắt xong.-Thế nú cho bắt à?- Khốn nạn- ễng giỏo ơi!-Nú thấy tụi gọi thỡ chạy ngay về, vẫy đuụi mừng-Tụi cho nú ăn cơm- Nú đang ăndốc ngược nú lờnBỏo tinHỏiXỏc nhậnBỏo tinHỏiCảm thỏnCảm thỏnTảKểKểBài tập 3 :	Xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong câu chứa từ “hứa”.	- Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.	- Anh hứa đi.	- Anh xin hứa.hành động điều khiểnhành động điều khiểnhành động hứa HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Đụ́i với bài học ở tiờ́t học này: Học thuụ̣c 2 ghi nhớ. - Xem lại các bài tọ̃p. Đụ́i với bài học ở tiờ́t học sau: Soạn tiờ́p bài: Hành đụ̣ng nói+ Cách thực hiợ̀n hành đụ̣ng nói. + Tìm hiờ̉u trước các bài tọ̃p SGK/71,72Trường :THCS AN THÀNH Cảm ơn các thầy cô giáo đã đến dự. Thân ái chào các em học sinh ! Người thực hiện: Vế THỊ THU HƯƠNG