Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Phần Tiếng Việt Tiết 27: Tình thái từ - Đặng Thị Hoài

? Em h·y nªu sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a trî tõ vµ th¸n tõ? H·y kÓ tªn nh÷ng trî tõ, th¸n tõ th­êng dïng?KiÓm tra bµi cò :- Trî tõ lµ: Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm mét tõ ng÷ trong c©u ®Ó nhÊn m¹nh hoÆc biÓu thÞ th¸i ®é ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc ®­îc nãi ®Õn ë tõ ng÷ ®ã.- Th¸n tõ: Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc cña ng­êi nãi hoÆc dïng ®Ó gäi ®¸p.- Nh÷ng trî tõ, th¸n tõ th­êng dïng: 	+ Trî tõ: Nh÷ng, cã, chÝnh, ®Ých, ngay...	+ Th¸n tõ: - §Ó béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc: a, ¸i, ¬, « hay, than «i, trêi ¬i...	 - §Ó gäi ®¸p: Nµy, ¬i, v©ng, d¹, õ...Chó ý c©u sau : An ®i häc.An ®i häcAn ®i häc An ®i häcAn ®i häc­ ?®i.nhÐ !¹.nhØ ?An ®i häcT×nh th¸i tõTiÕng ViÖtTiÕt 27: Gi¸o viªn thùc hiÖn : §Æng ThÞ Hoµi TiÕt 27: T×nh th¸i tõ Quan saùt caùc caâu sau :b) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín ñi! (Nguyeân Hoàng, Nhöõng ngaøy thô aáu)c) Thöông thay cuõng moät kieáp ngöôøi Kheùo thay mang laáy saéc taøi laøm chi ! (Nguyeãn Du, Truyeân Kieàu)a) Meï ñi laøm roài aø?Haõy ñoïc caùc caâu cã tõ in ®Ëm vaø cho bieát ñaây laø nhöõng kieåu caâu gì ? Caâu nghi vấnCaâu caàu khieánCaâu caûm thaùni. THÕ NµO Lµ TÌNH THAÙI TÖØ?b) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín (Nguyeân Hoàng, Nhöõng ngaøy thô aáu)c) Thöông Kheùo (Nguyeãn Du, Truyeân Kieàu)a) Meï ñi laøm roài Neáu ta löôïc boû caùc töø in ñaäm ôû töøng caâu thì yù nghóa cuûa caâu coù gì thay ñoåi?Khoâng coøn laø caâu nghi vaánkhoâng coøn Caâu caàu khieánkhoâng taïo ñöôïc Caâu caûm thaùnaø?ñi !thaythay.. TiÕt 27: T×nh th¸i tõcuõng moät kieáp ngöôøimang laáy saéc taøi laøm chi !i. THÕ NµO Lµ TÌNH THAÙI TÖØ TiÕt 27: T×nh th¸i tõ d) Em chaøo coâ aï!Quan saùt caâu sau: Neáu ta boû töø aï thì seõ coù gì thay ñoåi?Tính leã pheùp khoâng caod) Em chaøo coâ! i. THÕ NµO Lµ TÌNH THAÙI TÖØ? TiÕt 27: T×nh th¸i tõ b) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín ñi! c) Thöông thay cuõng moät kieáp ngöôøi Kheùo thay mang laáy saéc taøi laøm chi ! a) Meï ñi laøm roài aø?i. THÕ NµO Lµ TÌNH THAÙI TÖØ?d) Em chaøo coâ aï!Caâu caàu khieánCaâu caûm thaùnBéc lé s¾c th¸i t×nh c¶mNhöõng töø : aï , ñi, thay, aø laø nhöõng tình thaùi töø.ThÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ? T×nh th¸i tõ lµ nh÷ng tõ ®­îc thªm vµo c©u ®Ó cÊu t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ng­êi nãi.Caâu nghi vấn TiÕt 27: T×nh th¸i tõ II.CHÖÙC NAÊNG CUÛA TÌNH THAÙI TÖØ1/ T¹o nªn c©u nghi vÊn qua c¸c t×nh th¸i tõ :VÝ dô:-MÑ ®i lµm vÒ råi µ ?-MÑ ®i lµm vÒ råi ­ ? - Con ®i häc ®i . -Ta ®i nµo !- Lo thay! Nguy thay!- Vui sao một sáng tháng năm!VÝ dô4/ T×nh th¸i tõ biÓu thÞ t×nh c¶m :C« tÆng em. VÒ tr­êng míi cè g¾ng häc tËp nhÐ !VÝ dôVÝ dô :2/ T¹o nªn c©u cÇu khiÕn :3/ T¹o nªn c©u c¶m th¸n :µ, ­, h¶, chø, ch¨ng ®i, nµo, víithay, sao ¹, nhØ, nhÐ, c¬ mµ TiÕt 27: T×nh th¸i tõ Thí dụKiểu câuSắc thái tình cảmVai xã hộiBạn chưa về à?Thầy mệt ạ?Bạn giúp tôi một tay nhé!Bác giúp cháu một tay ạ!Câu nghi vấn thân mật ngang hàngThân mậtCâu nghi vấnTrên hàngCâu cầu khiếnCâu cầu khiếnKính trọng kính trọngTrên hàngNgang hàngII. SÖÛ DUÏNG TÌNH THAÙI TÖØ Caùc tình thaùi töø in ñaâïm döôùi ñaây ñöôïc duøng trong hoaøn caûnhgiao tieáp (quan heä tuoåi taùc, thöù baäc xaõ hoäi, tình caûm, . . .) khaùcnhau nhö theá naøo ? Ghi nhớ 2: Khi nói, khi viết, cần chú ý sử dụng tình thái từ cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp (quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm, .). TiÕt 27: T×nh th¸i tõII. SÖÛ DUÏNG TÌNH THAÙI TÖØ Caùc tình thaùi töø in ñaâïm döôùi ñaây ñöôïc duøng trong hoaøn caûnhgiao tieáp (quan heä tuoåi taùc, thöù baäc xaõ hoäi, tình caûm, . . .) khaùcnhau nhö theá naøo ?Khi sử dụng tình thái từ cần chú ý điều gì? TiÕt 27: T×nh th¸i tõIII. LuyÖn tËp:Ho¹t ®éng nhãmNhãm 1Bµi tËp 1Bµi tËp 2 : C©u a, b, cBµi tËp 2: C©u d, e, g, hNhãm 2Nhãm 3b. Nhanh lên nào, anh em ơi!c. Làm như thế mới đúng chứ! TiÕt 27: T×nh th¸i tõ-III. LuyÖn tËp: d. Tôi đã khuyên bảo nó nhiều lầm rồi chứ có phải không đâu.a. Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.e. Cứu tôi với!g. Nó đi chơi với bạn từ sáng.h. Con cò đậu ở đằng kia.i. Nó thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?Bµi tËp 1 TiÕt 27: T×nh th¸i tõ Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây:b. – Con chó là của cháu nó mua đấy chứ!...Nó mua về nuôi, định để đến lúc cưới vợ thì giết thịt.a. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang: - Bác trai đã khá rồi chứ?c. Một người nhin ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?Bµi tËp 2Nghi vÊnNhÊn m¹nh ®iÒu võa kh¼ng ®ÞnhHái víi th¸i ®é ph©n v©n TiÕt 27: T×nh th¸i tõ Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây:Bµi tËp 2d, Bçng Thñy l¹i xÞu mÆt xuèng:Sao bè m·i kh«ng vÒ nhØ? Nh­ vËy lµ em kh«ng ®­îc chµo bè tr­íc khi ®i. e, C« gi¸o T©m gì tay Thñy, ®i l¹i phÝa bôc, më cÆp lÊy mét quyÓn sæ cïng víi chiÕc bót m¸y n¾p vµng ®­a cho em t«i vµ nãi :- C« tÆng em. VÒ tr­êng míi, em cè g¾ng häc tËp nhÐ! g, Em t«i sôt sÞt b¶o:Th«i th× anh cø chia ra vËy. h, ¤ng ®èc t­¬i c­êi nhÉn n¹i chê chóng t«i.- C¸c em ®õng khãc. Tr­a nay c¸c em ®­îc vÒ nhµ c¬ mµ. Th¸i ®é th©n mËtDÆn dß, th¸i ®é th©n mËtTh¸i ®é miÔn c­ìng, kh«ng muènTh¸i ®é thuyÕt phôc