Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Tiếng Việt Tiết 38: Nói quá

CHAỉO MệỉNG THAÀY COÂ ẹEÁN Dệẽ GIễỉTIEÁT: 38NểI QUÁI. Núi quỏ và tỏc dụng của núi quỏ. 1. Xét ví dụ: -VD1: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối (Tục ngữ) - VD2: “Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần” (Ca dao) a. Đờm thỏng năm chưa nằm đó sỏng b. Ngày thỏng mười chưa cười đó tối c. Mồ hụi thỏnh thút như mưa ruộng cày a’. Đờm thỏng năm rất ngắnb’. Ngày thỏng mười quỏ ngắn c’. Mồ hụi ướt đẫm So sánh hai cách nói sau:Cách 1:Cách 2: Ghi nhớ Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.2. Kết luận:* Bài tập nhanhBài 1. Cho biết tác dụng của biện pháp nói quá trong các câu sau:a. Tiếng đồn cha mẹ anh hiền, Cắn cơm không vỡ, cắn tiền vỡ tan .=> Cha mẹ anh rất dữ dằn, đáng ghê sợ .b. Lỗ mũi mười tám gánh lông, Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho Đêm nằm thì ngáy o o Chồng yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà .=> Cô gái rất xấu xí, người chồng quá đam mê mù quáng.Một Nắng............................................. CỘT NHÀ CHÁY................Như trứng gà bóc. ...........................Sôi Nước Mắt.MẩO MÙ.......................................................QUỶ HỜN. Hai Sương.ĐEN NHƯTRắngVỚ CÁ RÁNĐổ Mồ Hôi1234561’2’MA CHấ3’4’5’6’THẬM XƯNG, KHOA TRƯƠNG, PHểNG ĐẠI, CƯỜNG ĐIỆU, NGOA NGỮBài 2. Điền từ thích hợp để có những thành ngữ hoàn chỉnh:- Biện pháp phóng đại được sử dùng nhiều trong thơ văn, trong ca dao, tục ngữ, trong thành ngữ với những khái niệm như phóng đại, khoa trương, thậm xưng, ngoa ngữ.- Cần phân biệt biện pháp tu từ Nói quá và Nói khoác.- Để nhận ra biện pháp tu từ nói qúa cần đối chiếu nội dung lời nói với thực tế. Trong nhận thức về nói quá, điều quan trọng là phải nhận ra ý nghĩa hàm ẩn của lời nói.* Lưu ý:? Thảo luận: Phân biệt sự giống nhau và khác nhau giữa Nói quá và Nói khoác ? (Gợi ý: Chú ý mục đích sử dụng )Giống nhau: - Đều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật được miêu tả.Khác: Nói quá: Nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.- Nói láo: Làm cho người khác tin vào điều không có thực nhằm thực hiện một động cơ, hoặc âm mưu tiêu cực nào đó. “Những người thắt đáy lưng ongVừa khoe chiều chồng vừa khéo nuôi con. Những người béo trục béo tròn,Ăn vụng như chớp, đánh con cả ngày”.(Ca dao)Hai anh bạn cựng đi qua khu vườn trồng bớ. Một anh thấy quả bớ to, kờu lờn: “Chà, quả bớ này to thật!”. Anh kia cười bảo: “Thế thỡ đó lấy gỡ làm to. Tụi cú lần trụng thấy một quả bớ to bằng cả cỏi nhà kia” (Trớch “Quả bớ khổng lồ”- Truyện cười dõn gian)-> Gõy ấn tượng, tăng sức biểu cảm -> Làm người nghe tin vào những điều khụng cú thực  Núi khoỏc  Núi quỏ So sánh hai ví dụ sau và cho biết ví dụ nào nói quá, ví dụ nào nói khoác ?Ví dụ 1:Ví dụ 2:Bài 1: Tỡm biện phỏp núi quỏ và ý nghĩa của chỳng trong cỏc vớ dụ sau:a) Bàn tay ta làm nờn tất cả .Cú sức người sỏi đỏ cũng thành cơm.(Hoàng Trung Thụng)b) Anh cứ yờn tõm, vết thương chỉ sướt da thụi. Từ sỏng đến giờ em cú thể đi lờn đến tận trời được. (Nguyễn Minh Chõu) c) Cỏi cụ bỏ thột ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. ( Nam Cao)	 II. Luyện tậpBài 2 :Điền cỏc thành ngữ sau đõy vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện phỏp tu từ núi quỏ: Bầm gan tớm ruột; Chú ăn đỏ gà ăn sỏi; Nở từng khỳc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chõn lờn cổ mà chạy.a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ khụng mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.b. Nhỡn thấy tội ỏc của giặc ai ai cũng .........................c. Cụ Nam tớnh tỡnh sởi lởi,.........................d. Lời khen của cụ giỏo làm cho nú ...........................e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.chú ăn đỏ gà ăn sỏibầm gan tớm ruộtruột để ngoài danở từng khỳc ruộtvắt chõn lờn cổ Baứi 3: ẹaởt caõu vụựi caực thaứnh ngửừ coự duứng pheựp noựi quaự sau: nghieõng nửụực nghieõng thaứnh, dụứi non laỏp bieồn, laỏp bieồn vaự trụứi, mỡnh ủoàng da, saột nghú naựt oực . a. Naứng coõng chuựa coự veỷ ủeùp nghieõng nửụực nghieõng thaứnh. b. ẹoaứn keỏt laứ sửực maùnh dụứi non laỏp bieồn. c. Coõng vieọc laỏp bieồn vaự trụứi laứ coõng vieọc cuỷa nhieàu ủụứi, nhieàu theỏ heọ mụựi coự theồ laứm xong. d. Con ngửụứi baống da baống thũt chửự coự phaỷi mỡnh ủoàng da saột ủaõu maứ khoõng coự luực oỏm ủau. e. Mỡnh nghú naựt oực maứ vaón chửa giaỷi ủửụùc baứi toaựn naứy. ẹeùp nhử tieõnBaứi 4 : Tỡm thaứnh ngửừ so saựnh coự sửỷ duùng pheựp noựi quaựTrắng như tuyếtNhanh nhử soựcPhi nhử bayBaứi 4 : Tỡm thaứnh ngửừ so saựnh coự sửỷ duùng pheựp noựi quaựNoựi nhử vẹtKhoỷe nhử voiBaứi 4 : Tỡm thaứnh ngửừ so saựnh coự sửỷ duùng pheựp noựi quaựBaứi 4 : Tỡm thaứnh ngửừ so saựnh coự sửỷ duùng pheựp noựi quaựChaọm nhử ruứaTửụi nhử hoa * Bài tập củng cố: Dựng thành ngữ núi quỏ sao cho thớch hợp để đặt cõu tả cảnh của bức ảnh.1Nờu một thành ngữ chỉ sự may mắn của con người do ngẫu nhiờn mà cú.2 Tỡm từ thớch hợp điền vào ụ trống để hoàn thành nhận xột sau:Phộp tu từ núi quỏ tạo .......................................................... cho lời văn.3ấn tượng mạnh và tăng tớnh biểu cảmĐỏp ỏn cõu 3 * Hướng dẫn học ở nhà.Làm tiếp bài tập 5 vào vở. Sưu tầm một số cõu ca dao và thơ văn cú sử dụng phộp núi quỏ . Chuẩn bị “ ễn tập truyện ký Viết Nam”.Kớnh chuực quyự Thaày Coõ nhieàu sửực khoỷe.Chuực caực em hoùc toỏt