Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Tiết 78: Văn bản: Khi con tu hú (Tố Hữu) - Lương Thị Lệ Oanh

 Đọc thuộc lòng một đoạn thơ trong bài “Quê hương” của Tế Hanh. 2) Nhận định nào dưới đõy núi đỳng nhất tỡnh cảm của Tế Hanh đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của quờ hương ụng? A. Nhớ về quờ hương với những kỷ niệm buồn bó và đau xút, thương cảm. B. Yờu thương, trõn trọng, tự hào và gắn bú sõu sắc với cảnh vật, cuộc sống và con người của quờ hương. C. Gắn bú và bảo vệ cảnh vật, cuộc sống và con người của quờ hương ụng.Tiết 78Văn bản:Khi con tu hú(Tố Hữu)(1920 – 2002)1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm.- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). - In trong tập “Từ ấy”.3. Đọc, hiểu chú thích. I. Đọc- Tỡm hiểu chungTố Hữu1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm.- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). - In trong tập “Từ ấy”.3. Đọc, hiểu chú thích.Khi con tu húKhi con tu hỳ gọi bầyLỳa chiờm đang chớn, trỏi cõy ngọt dầnVườn rõm dậy tiếng ve ngõnBắp rõy vàng hạt đầy sõn nắng đàoTrời xanh càng rộng càng caoĐụi con diều sỏo lộn nhào từng khụngTa nghe hố dậy bờn lũngMà chõn muốn đạp tan phũng, hố ụi!Ngột làm sao, chết uất thụiCon chim tu hỳ ngoài trời cứ kờu!Huế, tháng 7/1939(Tố Hữu, Từ ấy, NXB Văn học HN)4. Nhan đề:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.5. Thể thơ:Lục bát.6. Bố cục:2 đoạn.Bầy: đànRõy: chuyển, ngả (màu).Lỳa chiờm: lỳa được gieo cấy vào thỏng 11, 12 và thu hoạch vào thỏng 4 hoặc 5, phõn biệt với lỳa mựa cấy vào thỏng 6, thu hoạch vào thỏng 10.Tiết 78Văn bản:Khi con tu húĐoạn 1: 6 câu đầu cảnh mùa hèĐoạn 2: 4 câu sau tâm trạng người tù I. Đọc- Tỡm hiểu chungTố Hữu I. Đọc- Tỡm hiểu chung1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu cuat nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm.- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.3. Đọc, hiểu chú thích.Khi con tu húKhi con tu hỳ gọi bầyLỳa chiờm đang chớn, trỏi cõy ngọt dầnVườn rõm dậy tiếng ve ngõnBắp rõy vàng hạt đầy sõn nắng đàoTrời xanh càng rộng càng caoĐụi con diều sỏo lộn nhào từng khụngTa nghe hố dậy bờn lũngMà chõn muốn đạp tan phũng, hố ụi!Ngột làm sao, chết uất thụiCon chim tu hỳ ngoài trời cứ kờu!Huế, tháng 7/1939(Tố Hữu, Từ ấy, NXB Văn học HN)4. Nhan đề:5. Thể thơ:Lục bát.6. Bố cục:2 đoạn.7. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.Tiết 78Văn bản:Khi con tu húII. Đọc – Tìm hiểu văn bản1. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.Tố Hữu1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu cuat nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm.- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.3. Đọc, hiểu chú thích.4. Nhan đề:5. Thể thơ:Lục bát.6. Bố cục:2 đoạn.7. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.1. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:Khi con tu hỳ gọi bầyLỳa chiờm đang chớn, trỏi cõy ngọt dầnVườn rõm dậy tiếng ve ngõnBắp rõy vàng hạt đầy sõn nắng đàoTrời xanh càng rộng càng caoĐụi con diều sỏo lộn nhào từng khụngkhoỏng đạtTiết 78Văn bản:Khi con tu hú I. Đọc- Tỡm hiểu chungII. Đọc – Tìm hiểu văn bảnLà vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.Tố Hữu1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu cuat nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm.- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Đọc, hiểu chú thích.2. Tìm hiểu chung về bài thơ.a. Nhan đề:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.b. Thể thơ:Lục bát.c. Bố cục:2 đoạn.d. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.3. Phân tích.a. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:Khi con tu hỳ gọi bầyLỳa chiờm đang chớn, trỏi cõy ngọt dầnVườn rõm dậy tiếng ve ngõnBắp rõy vàng hạt đầy sõn nắng đàoTrời xanh càng rộng càng caoĐụi con diều sỏo lộn nhào từng khụngÂm thanhTu hú gọi bầyve ngõnSỏo diềuTưng bừng,rộn rãMàu sắcRực rỡvàng (bắp, lúa)xanh (trời)Hồng (nắng)Hương vịNgọt ngào lúa đang chínTrái ngọt dầnKhông gianKhoáng đạtTrời: càng rộng càng cao Diều sáo: lộn nhào từng không  Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do. Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.b. Tâm trạng người tù cách mạng:Tiết 78Văn bản:Khi con tu hú I. Đọc- Tỡm hiểu chung1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu cuat nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Đọc, hiểu chú thích.2. Tìm hiểu chung về bài thơ.a. Nhan đề:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.b. Thể thơ:Lục bát.c. Bố cục:2 đoạn.d. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.3. Phân tích.a. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:khoỏng đạt  Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do. Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.b. Tâm trạng người tù cách mạng:Ta nghe hố dậy bờn lũngMà chõn muốn đạp tan phũng, hố ụi!Ngột làm sao, chết uất thụiCon chim tu hỳ ngoài trời cứ kờu!- Nhịp thơ: thay đổi bất thường. Thể hiện tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ, niềm khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngục đến với cuộc sống tự do.- Dùng nhiều động từ mạnh, nhiều từ cảm thán- Nhịp thơ: + câu 8: 6/2+ Câu 9: 3/3+ Câu 10: 6/2Tiết 78Văn bản:Khi con tu húTố Hữu I. Đọc- Tỡm hiểu chung1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Đọc, hiểu chú thích.2. Tìm hiểu chung về bài thơ.a. Nhan đề:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.b. Thể thơ:Lục bát.c. Bố cục:2 đoạn.d. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.3. Phân tích.a. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:khoỏng đạt- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.b. Tâm trạng người tù cách mạng:- Nhịp thơ: thay đổi bất thường. Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ, niềm khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngục.- Dùng nhiều động từ mạnh, nhiều từ cảm thán.Thảo Luận nhóm? Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú ở hai đoạn rất khác nhau? Vì sao? Đoạn đầuĐoạn cuối Thể hiện sự thay đổi tâm trạng hợp lý và lôgíc. Tạo cho bài thơ kết cấu tự nhiên, mở. Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi tự do, tiếng gọi tha thiết của cuộc sống đầy quyến rũ. - Tiếng chim gợi bức tranh mùa hè trong tưởng tượng với tâm trạng náo nức, bồn chồn.- Tiếng chim lại nhấn vào tâm trạng và cảm giác u uất bực bội, ngột ngạt, muốn phá cũi sổ lồng.  Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do. Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.Tiết 78Văn bản:Khi con tu húTố Hữu I. Đọc- Tỡm hiểu chung1. Tác giả.- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.2. Tác Phẩm- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). In trong tập “Từ ấy”.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Đọc, hiểu chú thích.2. Tìm hiểu chung về bài thơ.a. Nhan đề:Là vế phụ của một câu trọn ý  Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.b. Thể thơ:Lục bát.c. Bố cục:2 đoạn.d. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp miêu tả.3. Phân tích.a. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:khoỏng đạt- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.b. Tâm trạng người tù cách mạng:- Nhịp thơ: thay đổi bất thường. Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ, niềm khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngục.- Dùng nhiều động từ mạnh, nhiều từ cảm thán.  Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do. Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.Tiết 78Văn bản:Khi con tu húTố HữuIII. Tổng kết: Ghi nhớ (SGK) IV. Luyện tập: I. Đọc- Tỡm hiểu chung*Nội dung: Lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sỹ cách mạng trong cảnh tù đầy* Nghệ thuật:Diễn tả cảm xúc tha thiết cháy bỏng của tâm hồn Thể thơ lục bát giàu nhạc điệu, dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.Ghi nhớ“ Khi con tu hú” của Tố Hữu là bài thơ lục bát giản dị, thiết tha, thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sỹ cách mạng trong cảnh tù đàyTRề CHƠIKhi con Tu Hỳ146235Chọn sốQUÀ TẶNGChọn số í nào núi đỳng nhất tõm trạng người tự – chiến sĩ được thể hiện ở bốn cõu cuối trong bài thơ “ Khi con tu hỳ”? A. Uất ức, bồn chồn, khao khỏt tự do đến chỏy bỏng. B. Nung nấu ý chớ hành động để thoỏt khỏi chốn ngục tự. C. Buồn bực vỡ chim tu hỳ ngoài trời cứ kờu. D. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tự.Chọn số Điền cụm từ thớch hợp nhất để hoàn thành cõu nhận xột về cảnh mựa hố được miờu tả trong sỏu cõu thơ đầu của bài thơ “ Khi con tu hỳ”: “Bằng tưởng tượng, nhà thơ đó khắc họa sinh động một bức tranh mựa hố” A. tràn ngập õm thanh B. cú màu sắc sỏng tươi C. ảm đạm, ủ ờ D. nỏo nức õm thanh và rực rỡ sắc màuChọn số Nhận định dưới đõy đỳng hay sai? Bài thơ “Khi con tu hỳ” đó thể hiện sõu sắc tỡnh yờu cuộc sống tha thiết và niềm khao khỏt tự do đến chỏy bỏng của người chiến sĩ cỏch mạng trong cảnh tự đày. A. Đỳng	B. Sai	Chọn số Hỡnh ảnh nào xuất hiện hai lần trong bài thơ “ Khi con tu hỳ”? A. Lỳa chiờm	C. Con tu hỳ B. Trời xanh	D. Nắng đàoQUÀ TẶNGChọn số QUÀ TẶNGChỳc mừng bạn, bạn đem lại cho nhúm của bạn điểm mười.Hướng dẫn về nhà- Học thuộc bài thơ.- Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ- Sưu tầm các bài thơ, văn có cùng chủ đề.- Hoàn thiện bài tập phần luyện tập.- Nghiên cứu trước bài: “Câu nghi vấn”