Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Tiết 90: Tìm hiểu văn bản Chiếu dời đô (Lí Thái Tổ) - Đỗ Thị Hà

Đỗ Thị Hà GV Ngữ Văn, trường THCS Lý Tự Trọng - Đại Lộc, Quảng NamKiểm tra bài cũ Em hãy đọc thuộc lòng và diễn cảm bản dịch thơ bài “Ngắm trăng”. Cho biết nét đẹp trong tâm hồn Bác qua bài thơ ? Lý Công Uẩn( Thiên đô chiếu )Tiết 90:Ngữ Văn lớp 8Chiếu dời đô1. Tác giả - Tác phẩm :a) Tác giả :- Lý Công Uẩn ( 974 – 1028 ).- Quê : Từ Sơn – Bắc Ninh.Là người thông minh, nhân ái, có chí lớn.- Sáng lập vương triều nhà LÝ .b) Tác phẩm :I. Đọc và tìm hiểu chung :Tượng đài Lý Thái Tổ( Lý Công Uẩn ) Chiếu dời đôb) Tác phẩm :* Hoàn cảnh ra đời : 	 - Viết năm 1010. - Khi Lý Công Uẩn có ý định dời đô từ Hoa Lư về Đại La.1. Tác giả - Tác phẩm : a) Tác giả : (SGK)I. Đọc và tìm hiểu chung :Chiếu dời đôb) Tác phẩm :* Hoàn cảnh ra đời : 	 - Viết năm 1010. - Khi Lý Công Uẩn có ý định dời đô từ Hoa Lư về Đại La.1. Tác giả - Tác phẩm :a) Tác giả :I. Đọc và tìm hiểu chung :Nhà vua ban chiếu2. Đọc và giải nghĩa từ : * Đọc :* Giải nghĩa từ : ( SGK )1. Tác giả - Tác phẩm : ( SGK )Chiếu dời đôI. Đọc và tìm hiểu chung :2. Đọc và giải nghĩa từ : 1. Tác giả - Tác phẩm : ( SGK )I. Đọc và tìm hiểu chung :* Thể loại : - Chiếu : Lời ban bố mệnh lệnh của vua cho thần dân. - Phương thức biểu đạt : Nghị luậnChiếu dời đô2. Đọc và giải nghĩa từ : 1. Tác giả - Tác phẩm : ( SGK )I. Đọc và tìm hiểu chung :* Bố cục : Chiếu dời đôBố cục : Chia làm 2 đoạn Việc phải dời đôTừ đầu . . . không dời đổiPhần còn lạiĐịnh đô mới Nhà Thương, nhà Chu nhiều lần dời đô. Việc dời đô làm đất nước phát triển vững bền, thịnh vượng.II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :Chiếu dời đôa. Nhà Thương - Chu nhiều lần dời đô :1. Luận cứ của việc dời đô :Theo suy luận của tác giả thì việc dời đô của các vua nhà Thương, nhà Chu nhằm mục đích gì ? Kết quả của việc dời đô ấy như thế nào ?Tác giả viện dẫn sử sách Trung Quốc đã từng có những cuộc dời đô nhằm mục đích gì ?a. Nhà Thương - Chu nhiều lần dời đô :b. Triều đại Đinh - Lê không dời đô :II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :Cố đô Hoa LưĐường vào cố đô Hoa LưTác giả chỉ ra việc không dời đô của các triều đại Đinh – Lê dẫn đến hậu quả gì ? Chiếu dời đô1. Luận cứ của việc dời đô :a. Nhà Thương - Chu nhiều lần dời đô :b. Triều đại Đinh - Lê không dời đô :II. Tìm hiểu văn bản :1. Luận cứ của việc dời đô :I. Đọc và tìm hiểu chung :Hai triều Đinh - Lê không dời đô. Triều đại ngắn ngủi, dân khổ, muôn vật không thích nghi.Chiếu dời đôEm thử giải thích vì sao nhà Đinh - Lê không dời đô ? Hậu quảII. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :Đưa ra 2 cơ sở trên, Lý Công Uẩn muốn khẳng định điều gì ?Kinh đô cũ Hoa Lư không còn phù hợp, không thể phát triển đất nước về mọi mặt Phải dời đô Chiếu dời đô1. Luận cứ của việc dời đô :a. Nhà Thương - Chu nhiều lần dời đô :b. Triều đại Đinh - Lê không dời đô :Câu văn : “Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi” thể hiện tâm trạng gì của nhà vua? Nó có tác dụng gì trong bài văn nghị luận ?II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :Lập luận giàu sức thuyết phục.Có lí, có tình. + Nghệ thuật : Chiếu dời đô1. Luận cứ của việc dời đô :a. Nhà Thương - Chu nhiều lần dời đô :b. Triều đại Đinh - Lê không dời đô :2. Luận cứ của việc định đô mới :a. Lợi thế thành Đại La :Chiếu dời đôII. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :1. Luận cứ của việc dời đô :ĐẠI LAĐẠI LATheo tác giả, vị thế thành Đại La có những thuận lợi gì để có thể chọn làm nơi đóng đô ?a. Lợi thế thành Đại La :Nhóm 1,2,3 : Tìm hiểu về vị thế lịch sử, địa lý của Đại LaNhóm 4,5,6 : Tìm hiểu về vị thế chính trị, văn hoá của Đại LaChiếu dời đô+ Rộng, bằng, cao, thoáng.+ Tiện hướng nhìn sông, dựa núi.+ Là trung tâm đất nước.+ Thế đất uy nghi “ Rồng cuộn, hổ ngồi ”.+ Chốn hội tụ trọng yếu.+ Muôn vật tốt tươi. * Cao Vương đã định đô.  Nơi trung tâm của quốc gia Đại Việt. Nơi dựng nghiệp của đế vương.+ Thắng địa của đất Việt. * Vị thế địa lý :* Vị thế chính trị, văn hoá : a. Lợi thế thành Đại La :* Nghệ thuật : Lập luận chặt chẽ, lời văn biền ngẫu. Có kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự. 2. Luận cứ của việc định đô mới :a. Lợi thế thành Đại La:Chiếu dời đôVới lập luận và dẫn chứng cụ thể như vậy, nhà vua muốn khẳng định điều gì ?b. Quyết định của nhà vua : Khẳng định chọn Đại La làm kinh đô.Chiếu dời đô2. Luận cứ của việc định đô mới :a. Lợi thế thành Đại La:THĂNG LONGHỒ GƯƠM - HÀ NỘITại sao khi kết thúc bài chiếu, nhà vua không ra lệnh mà lại lại đặt câu hỏi : “Các khanh nghĩ thế nào ?”. Cách kết thúc ấy có tác dụng gì ?Chiếu dời đôThiên thờiĐịa lợiNhân hòaViệc dời đô từ Hoa Lư về Đại La hội đủ 3 yếu tố b. Quyết định của nhà vua :2. Luận cứ của việc định đô mới :a. Lợi thế thành Đại La:Ngày 2-9-1945, Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội) khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoàHà Nội – Trungtâm chính trị, kinh tế, văn hóaHội trường Ba ĐìnhPhủ Chủ tịchThủ đô Hà NộiHồ Hoàn Kiếm – Tháp RùaHà Nội - Danh lam thắng cảnhHồ Hoàn KiếmHồ Trúc BạchCầu Thê HúcHồ TâyHà Nội - Di tích lịch sử, văn hóaChùa Trấn QuốcVăn MiếuĐền Ngọc SơnChùa Một CộtDi tích Hoàng thành – Thăng Longđược phát hiện vào năm 2003và được công nhận là di tích cấp quốc gia Hà Nội được UNESCO công nhận là“THÀNH PHỐ VÌ HÒA BÌNH”Tháp RùaNhà sàn Bác HồĐón tiếp khách nước ngoài Hội nghị APEC 20061. Nghệ thuật :Chiếu dời đôIII. Tổng kết :II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :Ý nào nói đúng nhất đặc điểm nghệ thuật nổi bật của áng văn chính luận “Chiếu dời đô” ?A. Lập luận giàu sức thuyết phục, có lí, có tình.B. Kết cấu chặt chẽ .C. Ngôn ngữ giàu nhạc điệu.D. Cả A và B .* Lập luận giàu tính thuyết phục, có lí, có tình.* Kết cấu chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể.D.* Lập luận giàu tính thuyết phục, có lí, có tình.* Kết cấu chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể.2. Nội dung :Chiếu dời đôIII. Tổng kết :II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :1. Nghệ thuật :Việc chiếu dời đô ra đời đã phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt :A. Chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ .B. Thế và lực của dân tộc Đại Việt sánh ngang hàng với phương Bắc.C. Thể hiện ý chí nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối và dựng xây đất nước độc lập tự cường .D. Cả A, B và C.* Thể hiện ý chí độc lập và sự lớn mạnh của dân tộc Đại Việt.* Thực hiện nguyện vọng của nhân dân : Thu giang sơn về một mối, xây dựng đất nước độc lập, hùng cường.DGhi nhớ : SGKChiếu dời đôIII. Tổng kết :II. Tìm hiểu văn bản :I. Đọc và tìm hiểu chung :1. Tác giả - Tác phẩm :I. Đọc và tìm hiểu chung :Chiếu dời đô2. Đọc và giải nghĩa từ : II. Tìm hiểu văn bản :1. Luận cứ của việc dời đô 2. Luận cứ của việc định đô mới :a. Lợi thế thành Đại La:b. Quyết định của nhà vua :III. Tổng kết :a. Nhà Thương, nhà Chu nhiều lần dời đô :b. Triều đại Đinh - Lê không dời đô :CHIẾU DỜI ĐÔLuận cứ của việc dời đôLuận cứ của việc định đô mớiNhà Thương, nhà Chu nhiều lần dời đôNhà Đinh, nhà Lê không dời đôĐẠI LAlà KINH ĐÔ cũ của Cao vươngĐẠI LACó nhiều lợi thếvề địa lý, chính trị, văn hoáHoa Lư không phù hợp, không thể không dời đổiQuyết định chọn Đại La làm kinh đô mớiSơ đồ lập luậnKết quảHậu quảĐất nước phát triển vững bền thịnh vượngTriều đại ngắn ngủi, dân khổ, muôn vật không thích nghiLuyện tậpEm hãy chứng minh “Chiếu dời đô” có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục.Thời đại Nơi định đôHùng Vương Phong ChâuAn Dương Vương Cổ LoaNhà Đinh - Lê Hoa LưNhà LýĐại La (Thăng Long)Nhà Nguyễn HuếNgày nay Hà Nội (thủ đô)Hồ Trúc BạchBài tập bổ trợEm hãy cho biết trong các thời đại sau, nước ta đã chọn những nơi nào làm kinh đô ?Luyện tậpHướng dẫn tự học- Học và nắm ý chính của bài.- Lập lại sơ đồ lập luận của “Chiếu dời đô”.- Soạn bài “Hịch tướng sĩ”.THĂNG LONG – HÀ NỘINhớ về Hà Nội