Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Bài 19: Quê hương - Chu Thị Thu Trang

NGÖÕ VAÊN 8GV: Chu Thi Thu TrangPhòng GD và ĐT huyện Lăk.Trường THCS Trần Hưng Đạo.CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚPBÀI 19 – TIẾT 77 TẾ HANHQUÊ HƯƠNGVĂN BẢN:- Giúp HS đọc, nhận biết và cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sống của làng quê miền biển và tình yêu quê hương đằm thắm của tác giả qua bài thơ. Nắm được nghệ thuật độc đáo được sử dụng trong bài thơ. Bổ sung thêm phần kiến thức về tác giả, tác phẩm của phong trào thơ mới.- Có thái độ và tình cảm yêu mến quê hương.- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, cảm nhận và phân tích thơ tám chữ. ? Em hãy nêu hiểu biết của mình về nhà thơ Tế Hanh?I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm. - Tác giả:TẾ HANHI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.- Tác giả:+ Tên khai sinh là Trần Tế Hanh (1921 – 2009), quê ở ven biển tỉnh Quãng Ngãi.+ Tình yêu quê hương tha thiết là điểm nổi bật của thơ Tế Hanh.Những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Tế Hanh? Em hãy nêu xuất xứ của bài thơ? I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm. - Tác giả: Tế Hanh (1921 – 2009).- Tác phẩm:  Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Quê hương rút trong tập Nghẹn ngào (1939), sau được in lại trong tập Hoa niên ( 1945).  Thể loại: Bài thơ thuộc thể thơ 8 chữ. ? Bài thơ thuộc thể thơ gì? ? Kể tên một số bài thơ, đoạn thơ viết về đề tài quê hương mà em đã đọc, đã học?I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.- Tác giả: - Tác phẩm: 2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.? Bài thơ “Quê hương” có bố cục như thế nào? Ý chính của từng phần?3. Bố cục.- 2 câu mở đầu: Giới thiệu chung về làng tôi.- 6 câu tiếp theo: Cảnh thuyền chài ra khơi đánh cá.- 8 câu tiếp theo: Cảnh thuyền cá trở về bến.- 4 câu thơ cuối: Nỗi nhớ làng khôn nguôi của tác giả.I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.? Nhà thơ đã giới thiệu chung về làng quê biển của mình như thế nào? Làng tôi vốn làm nghề chài lướiNước bao vây cách biển nửa ngày sôngI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.- Laøng toâi  ngheà chaøi löôùiNöôùc bao vaây, caùch bieån  Ngheà nghieäp, vò trí laøng chaøi.? Khí thế khi ra khơi được nhà thơ miêu tả cụ thể qua các từ ngữ nào?? Nhà thơ tả cảnh đoàn thuyền cùng trai tráng của làng ra khơi đánh cá trong khung cảnh như thế nào? - Khi trời trong mạnh mẽ vượt trường giang.Bầu trời cao rộng, trong trẻo, nhuốm nắng hồng bình minh Nổi bật lên hình ảnh đoàn thuyền băng mình ra khơi.- Hình ảnh so sánh: Thuyền > Bức tranh lao động đầy phấn khởi, dạt dào sức sống.QUEÂ HÖÔNGTeá HanhI. Ñoïc - tìm hieåu chuù thíchII. Tìm hieåu vaên baûn 1. Hình aûnh queâ höông trong taâm trí taùc giaû Trong khoå thô 2, hình aûnh so saùnh naøo ñoäc ñaùo, baát ngôø nhaát ? So saùnh, nhaân hoùa, ñoäng töø maïnh.Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bao la thâu góp gió.- Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng So sánh, nhân hóa độc đáo với hình ảnh quen thuộc => Cánh buồm là biểu tượng của linh hồn làng chài.? Gắn với hình ảnh con thuyền là hình ảnh cánh buồm. Nhà thơ đã sử dụng nghệ thuật gì để miêu tả cánh buồm trong đoạn thơ?I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.2. Cảnh thuyền cá về bến.? Cảnh đoàn thuyền trở về được miêu tả qua những câu thơ nào?QUEÂ HÖÔNGTeá HanhI. Ñoïc - tìm hieåu chuù thíchII. Tìm hieåu vaên baûn 1. Hình aûnh . . . Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe,”Những con cá tươi ngon thân bạc trắngDân chài lưới làn da ngăm rám nắng,Cả thân hình nồng thở vị xa xăm=> Gợi lên không khí vui tươi, sầm uất, mãn nguyện vì đoàn thuyền cập bến thắng lợi.? Không khí bến cá khi thuyền đánh cá từ biển trở về được tái hiện như thế nào? - Không khí ồn ào, tấp nập, đông vui từ những chiếc ghe đầy cá -> Bức tranh lao động náo nhiệt, đầy ắp niềm vui và sự sống ? Vì sao câu thơ thứ 3 của đoạn thơ lại được đặt trong dấu ngoặc kép? - Câu thơ trong dấu ngoặc kép là lời cảm tạ chân thành trời đất đã sóng yên biển lặng để người dân chài trở về an toàn với cá đầy ghe. ? Hình ảnh dân chài và con thuyền trong đoạn thơ được miêu tả như thế nào?Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ? Hai câu thơ tả con thuyền nằm im trên bến sau chuyến đi dài gợi cho em cảm xúc gì? - Người dân chài và con thuyền nằm im nghỉ trên bến sau chuyến ra khơi.Em hãy so sánh hình ảnh con thuyền qua hai lần xuất hiện? Câu hỏi thảo luận:CON THUYỀNLần xuất hiện thứ nhấtLần xuất hiện thứ hai Hăng, phăngSôi nổi, hứng khởi	Nằm, ngheNghỉ ngơi, thư giãnCon thuyền là một thành viên của làng chài -> Biểu tượng của người dân chài.I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.2. Cảnh thuyền cá về bến.3.Nỗi nhớ làng quê biển của nhà thơ.? Nhớ làng, tác giả nhớ đến những gì?Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớMàu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi.Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá ? ? Tại sao tác giả nhớ nhất mùi nồng mặn của quê mình? Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớNước xanh, cá bạc, buồm vôi Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá-> Nhà thơ trực tiếp nói về nỗi nhớ làng quê khôn nguôi của mình -> Nhớ cồn cào, day dứt mãi cái mùi nồng mặn đặc trưng của quê hương.-> Nỗi nhớ chân thành, da diết, giản dị.I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.2. Cảnh thuyền cá về bến.3.Nỗi nhớ làng quê biển của nhà thơ.III. Tổng kết.? Em hãy cho biết nội dung chủ yếu của bài thơ? ? Em hãy giải thích vì sao Tế Hanh được mệnh danh là “Nhà thơ của quê hương”? - Nội dung:+ Bài thơ là bức tranh tươi sáng, khỏe khoắn về làng quê làm nghề chài lưới.+ Thể hiện tấm lòng yêu quê hương đằm thắm của tác giả.=> Tình yêu và nỗi nhớ là nguồn cảm hứng dạt dào trong suốt đời thơ Tế Hanh.? Nét đặc sắc nhất về nghệ thuật trong bài thơ là gì? - Nghệ thuật:+ Bút pháp lãng mạn, cảm xúc bay bổng.+ Lời thơ bình dị, hình ảnh thơ sáng tạo thể hiện cảm nhận tinh tế của nhà thơ. => Thơ trữ tình kết hợp hài hòa giữa miêu tả và biểu cảm. I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH.1. Tác giả và tác phẩm.2. Đọc và giải nghĩa từ khó.3. Bố cục.II. ĐỌC - TÌM HIỂU BÀI THƠ.1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.2. Cảnh thuyền cá về bến.3.Nỗi nhớ làng quê biển của nhà thơ.III. Tổng kết: - Ghi nhớ: Sgk trang 18. 	Củng cố:	Câu hỏi trắc nghiệm:? Theo em, bài thơ được viết theo phươngthức nào?Miêu tả. 	B. Biểu cảm. C. Trữ tình.D. Miêu tả, biểu cảm và trữ tình. ĐÚNGDặn dò:- Về nhà: Thực hiện theo yêu cầu câu 2 phần luyện tập trang 18 Sgk Bài cũ: + Học thuộc bài thơ+ Xem lại nội dung đã phân tích- Bài mới: + Đọc và soạn bài “Khi con tu hú”Chúc các thầy, cô giáo sức khỏe và hạnh phúc.Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi.