Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Bài 58: Đọc bài Đập đá ở Côn Lôn (Phan Châu Trinh) - Hồ Thị Thủy

TRƯỜNG THCS 719CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜGiáo viên: Hồ Thị ThủyTổ VănCHÚC CÁC EM CÓ MỘT TIẾT HỌC TỐTPHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN KRÔNGPĂKHồ Thị Thủy_THCS 719 Cảm nhận của em về nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu qua bài thơ. Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và nêu một số nét về tác giả của bài thơ.Kiểm tra bài cũ Hồ Thị Thủy_THCS 719Mô hình tù nhân chính trịMô hình tù nhân chính trịKhởi động Em hãy quan sát các mô hình sau đây và cho biết đó là những hình ảnh về ai?Hồ Thị Thủy_THCS 719Đây là những hình ảnh về địa danh nào ?Nhà tù Côn Đảo Hồ Thị Thủy_THCS 719Ông là ai? Phan Châu TrinhHồ Thị Thủy_THCS 719 Phong c¶nh C«n §¶o Phong c¶nh C«n §¶oMét sè h×nh ¶nh vÒ c«n ®¶o ( C«n L«n )Hồ Thị Thủy_THCS 719ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔNTiết 58 _Văn bản:-Phan Châu Trinh- -Hồ Thị Thủy_THCS 719Một số quy định của tiết học Phần phải ghi vào vở* Các đề mục * Khi có biểu tượng * Khi thảo luận nhóm cần tập trung.Hồ Thị Thủy_THCS 7192. Chú thícha. Tác giả Em cã hiÓu biÕt g× vÒ Phan Ch©u Trinh ? Là người đề xướng dân chủ đòi bãi bỏ chế độ quân chủ sớm nhất ở Việt Nam. Hoạt động cứu nước của ông đa dạng, phong phú và sôi nổi ở trong nước, có khi ở Pháp ở Nhật. Năm 1908 ông bị bắt và bị đày ra Côn Đảo.Phan Châu Trinh (1872 - 1926 ).I. Đọc- tìm hiểu chú thích1/ Đọc	( Phan Ch©u Trinh - 1872 - 1926)Quê ở: Tam kỳ, Quảng Nam - Là người có giỏi biện luận và có tài văn chương.Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,Mưa nắng càng bền dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con!Đọc diễn cảm, chú ý thể hiện khẩu khí ngang tàng và giọng điệu hào hùng của tác giả.	Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719b.Tác phẩm.Em hãy cho biết bài thơ này được sáng tác trong hoàn cảnh nào ?3. Thể thơ, bố cục:- Thể thơ thất ngôn bát cú đường luật:Bố cục: 2 phần+ Bốn câu thơ đầu: Công việc đập đá và tư thếcủa người tù.+ Bốn câu thơ cuối: cảm xúc và suy nghĩ của giả.Theo em bài thơ này làm theo thể thơ nào?Và bố cục có mấy phần?Đầu năm 1908 Nhân dân Trung Kỳ nổi dậy chống sưu thuế. Phan Châu Trinh bị bắt và bị kết án chém và đày ra Côn Đảo. Bài thơ này làm trong thời gian Phan Châu Trinh bị đày ở đảo.Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719II. T×m hiÓu v¨n b¶n.Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống,Ra tay đập bế mấy trăm hòn.1. Bốn câu thơ đầu:Trong đoạn thơ trên, câu thơ nào miêu tả bối cảnh không gian và tạo dựng tư thế người tù? Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn.Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719 Ba câu thơ tiếp theo tác giả nhắc tới công việc gì của người tù? Em hiểu công việc đó là một công việc như thế nào ?Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Ở câu thơ đầu tác giả đưa ra quan niệm gì ?Quan niệm nhân sinh truyền thống “ làm trai” “Đã sinh làm trai thì phải khác đời” (Phan Bội Châu) chí làm trai Nam, Bắc, Tây, Đông - cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể ( Nguyễn Công Trứ).đó là lòng kiêu hãnh, là ý chí tự khảng định mình, là khát vọng hành động mãnh liệt. Con người như thế lại đườnghoàng “đứng giữa đất Côn Lôn.”- Tư thế hiên ngang sừng sững – một vẻ đẹp hùng tráng.Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn Lôn> Ba câu thơ sau vừa miêu tả chân thực công việc lao động nặng nhọc, dùng búa để khai thác đá ở những hòn núi ngoài Côn Đảo, vừa khắc họa nổi bật tầm vóc khổng lồ của người anh hùng với những hành động phi thường. Hồ Thị Thủy_THCS 719Lµm trai ®øng gi÷a ®Êt C«n L«n,Lõng lÉy lµm cho lë nói non.X¸ch bóa ®¸nh tan n¨m b¶y ®èng,Ra tay ®Ëp bÓ mÊy tr¨m hßn.Tác giả mượn công việc đập đá để nói hàm ẩn về điều gì?Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônEm hãy phân tích giá trị tu từ ở những câu thơ đó. Nhận xét về khẩu khí của tác giả* Nét bút khoa trương => sức mạnh to lớn, khí thế hiên ngang “lừng lẫy” hành đông quả quyết, mạnh mẽ phi thường “xách búa” “ ra tay” sức mạnh thần kỳ “làm cho lở núi non” “đánh tan năm bảy đống” “đập bể mấy trăm hòn ”Hồ Thị Thủy_THCS 719Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống,Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônNhận xét khái quát về nội dung và nghệ thuật của bốn câu thơ đầu. => Quan niệm làm trai của các bậc anh hùng hào kiệt - Bút pháp khoa trương, lãng mạn. Sự miêu tả kết hợp với biểu cảm- Nghệ thuật đối, sử dung động từ mạnh .- Giọng thơ thể hiện khẩu khí ngang tàng ngạo nghễ.- Người tù cách mạng với tư thế khí phách hiên ngang lẫm liệt.Hồ Thị Thủy_THCS 719II / Đọc tìm hiểu văn bản Bốn câu thơ đầuTháng ngày bao quản thân sành sỏiMưa nắng càng bền dạ sắt sonNhững kẻ vá trời khi lỡ bước,Gian nan chi kể việc con con!2. Bốn câu thơ cuối Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719	 bao quản 	 	càng bềnẨn dụ Qua bút pháp nghệ thuật ẩn dụ, đối em hiểu ý nghĩa hai câu thơ như thế nào? Đối Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong hai câu thơ sau? Nêu tác dụng của phép tu từ đó.Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn Lôn => Sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ “ thân sành sỏi” và ý chí chiến đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng “dạ sắt son”.Tháng ngàyMưa nắngthân sành sỏi dạ sắt sonHồ Thị Thủy_THCS 719Những kẻ 	 khi lỡ bước Gian nan chi kể việc con con! -Sử dụng điển tích, điển cố.  -Nghệ thuật đối. Nghệ thuật nào vẫn luôn đóng vai trò chủ đạo? - Quan niệm cách mạng và ý chí của người chíến sĩ cách mạng.	 Tiết 58 : Văn bản: Đập đá ở Côn Lôn * Là những người có chí lớn của với sự nghiệp cứu nước. Thử thách chỉ như là “việc con con”. Từ ngữ nào trong câu thơ gợi nhắc chúng ta nhớ đến một câu chuyện Thần thoại ? “Những kẻ vá trời” là những người như thế nào ?vá trờiHồ Thị Thủy_THCS 719Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,Mưa nắng càng bền dạ sắt son.Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con!Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônQua bốn câu thơ cuối em có cảm nhận gì về người tù cách mạng Phan Châu Trinh?Hồ Thị Thủy_THCS 719 II. T×m hiÓu v¨n b¶n.Bèn c©u ®Çu2 Bèn c©u th¬ cuèi. -Nghệ thuật ẩn dụ, đối, biểu cảm trực tiếp, giọng điệu hào hùng . -Tinh thần cứng cỏi, niềm tin và ý chí chiến đấu sắt Son.	Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719Bài thơ để lại cho em những cảm xúc và suy nghĩ gì về nhà chísĩ yêu nước Phan Châu Trinh và những nhà yêu nước đầu thếkỉ XX?Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônLàm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,Mưa nắng càng bền dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chỉ kể việc con con!Hồ Thị Thủy_THCS 719a, Nghệ thuật : - Bút pháp lãng mạn, giọng điệu hào hùng, khẩu khí ngang tàng. - Biện pháp đối, nghệ thuật ẩn dụ . b, Nội dung: Bài thơ giúp ta cảm nhận một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan nhưng vẫn không sờn lòng đổi chí Thảo luận : Câu 1: Em hãy nêu những nhận xét tổng quát về cảm hứng bao trùm toàn bài thơ.Câu 2: Bài thơ giúp ta cảm điều gì về hình tượng người anh hùng ? * Ghi nhớ (SGK)Hồ Thị Thủy_THCS 719*Bài tập nhanhChọn câu trả lời đúng nhất cho các câu hỏi sau: Câu 1: Hai câu thơ đầu thể hiện những phẩm chất đáng quý nào của người anh hùng cứu nước Phan Châu Trinh?A. Lòng kiêu hãnh B. Ý chí tự khẳng định mình C. Khát vọng hành động mãnh liệt D. Kết hợp cả A,B,CTiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719Câu 2: Ý nào sau đây nói đúng nhất về hình ảnh người tù cách mạng, được Phan Châu Trinh khắc họa trong bốn câu thơ đầu ?A. Có tư thế ngạo nghễ, lẫm liệtB. Chỉ toàn gặp khó khăn trắc trởC. Có sức khỏe vô địchD. Có tiếng tăm vang dội khắp nơiTiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719Câu 3: Mục đích chính của Phan Châu Trinh khi viết bài thơ này ?A. Để thể hiện lòng yêu nước tha thiếtB. Để thể hiện khát vọng độc lập dân tộc C. Để nói lên ý chí chiến đấu D. Cả ba nội dung trênTiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônHồ Thị Thủy_THCS 719Câu 4: Theo em trong các đáp án sau đây đáp án nào nói lên điểm giống của hai bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và “Đập đá ở Côn Lôn”?A. Đều là khẩu khí của những chí sĩ cách mạng đầu thế kỉ XX khi sa cơ lỡ bước.B. Đều thể hiện vẻ đẹp của người chí sỹ yêu nước.C. Đều ra đời trong hoàn cảnh tù đày. D. Tất cả các phương án trên.Hồ Thị Thủy_THCS 719Tiết 58 _Văn bản: Đập đá ở Côn LônIII/ Luyện Tập Bài tập 1: Đọc diễn cảm bài thơ Bài tập 2:Qua cả hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỷ XX.- Cả hai bài thơ là khẩu khí của của những bậc anh hùng khi sa cơ lỡ bước rơi vào vòng tù ngục.-Vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, khí phách ngang tàng lẫm liệt ngay cả trong thử thách gian lao. Vẻ đẹp ấy còn thể hiện ở ý chí chiến đấu và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp của mình.Hồ Thị Thủy_THCS 719Hồ Thị Thủy_THCS 719Hồ Thị Thủy_THCS 719Dặn dò- Học thuộc lòng bài thơ:Trình bày cảm nhận của em về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.Soạn bài “ Muốn làm thằng Cuội” và “Hai chữ nước nhà.”Hồ Thị Thủy_THCS 719Chào Tạm BiệtHẸN GẶP LẠI QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM TRONG TIẾT HỌC SAU.Hồ Thị Thủy_THCS 719