Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Đọc hiểu văn bản Tiết 39: Thông tin về ngày Trái đất năm 2000 - Trường THCS Ngô Quyền

ï ñang ñöôïc ñaët ra trong xaõ hoäi hieän ñaïi.Muïc ñích lôùn nhaát cuûa vaên baûn naøy laø gì? Goùp phaàn vaøo vieäc tuyeân truyeàn vaø baûo veä moâi tröôøng traùi ñaát. Văn bản	 THÔNG TIN VỀ 	 NGÀY TRÁI ĐẤT  NĂM 2000II/ XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢN:-Văn bản được soạn thảo nhân lần đầu tiên Việt Nam tham gia Ngày Trái Đất vào năm 2000. III. T×m hiÓu v¨n b¶n:I/ Đọc hiểu văn bản:?Neáu caàn tìm boá cuïc cuûa vaên baûn naøy thì döï kieán taùch ñoaïn cuûa em theá naøo?BỐ CỤC VĂN BẢNBA PHẦNPhần 1: Từ đầu chủ đề: “Một ngày không sử dụng bao bì ni lông”. =>Nguyên nhân ra đời của bản thông điệp.Phần 2: Tiếp .. Ô nhiễm nghiêm trọng đối với môi trường. =>Thuyết minh về tác hại và nêu ra một số giải pháp cho việc sử dụng bao ni lông.Phần 3: Còn lại =>Lời kêu gọi của bản thông điệp. Văn bản : Thoâng tin veà ngaøy traùi ñaát naêm 2000II. XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢNIII . PHÂN TÍCH: 1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệpI. Đọc hiểu văn bản: Ngay phần đầu , văn bản đã giới thiệu những thông tin gì??+ Ngày 22 tháng 4 hàng năm là “Ngày Trái Đất” do một tổ chức Môi trường của Mỹ sáng lập năm 1970.Tổ chức này có 141 nước tham gia.+Ngày Trái Đất hàng năm được tổ chức theo từng chủ đề về môi trường.+Năm 2000 lần đầu tiên Việt Nam tham gia với chủ đề: “Một ngày không sử dụng bao bì ni lông.” Tại sao lần đầu tiên tham gia Ngày Trái Đất, Việt Nam lại lấy chủ đề: “Một ngày không sử dụng bao bì ni lông”? 	 Bao bì ni lông là rác thải sinh họat , gắn chặt với đời sống mỗi người và mỗi người cần có sự hiểu biết tối thiểu về nó, cần cùng tham gia xử lí nó. Chủ đề thiết thực ,phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam, gần gũi với tất cả mọi người mà lại có ý nghĩa rất to lớn.Neáu moãi gia ñình moãi ngaøy chæ söû duïng moät bao bì ni loâng thì ñaõ coù 25 trieäu bao bì ni loâng thaûi ra moâi tröôøng moãi ngaøy vaø moät naêm coù hôn 9 tyû baoCÂU CHUYỆN ở MỘT GIA ĐÌNHBUỔI SÁNGBUỔI TRƯABUỔI CHIỀUBUỔI TỐI + Ngày 22 tháng 4 hàng năm được gọi là Ngày Trái Đất mang chủ đề về môi trường .+ Năm 2000 lần đầu tiên Việt Nam tham gia với chủ đề: “MỘT NGÀY KHÔNG SỬ DỤNG BAO BÌ NI LÔNG”.1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệpINhư chúng ta đã biết, việc sử dụng bao bì ni lông có thể gây nguy hại đối với môi trường bởi đặc tính không phân hủy của pla-xtíc. Hiện nay ở Việt Nam mỗi ngày thải ra hàng triệu bao bì ni lông, một phần được thu gom, phần lớn vứt bừa bãi nơi công cộng, ao hồ, sông ngòi. Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phài. Đặc biệt bao bì ni lông màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-đi- mi gây tác hại cho não và nguyên nhân gây ung thư phổi . Nguy hiểm nhất là khi các bao bì ni lông thải bị đốt , các khí thải ra đặc biệt là chất đi-ô-xin có thể gây ngộ độc, gây ngất, khó thở, nôn ra máu, ảnh hưởng đến tuyến nội tuyết, giảm khả năng miễn dịch , gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh a/ Taùc haïi: a/ TAÙC HAÏI: Văn bản THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT  NĂM 2000 2. Thuyết minh về tác hại và đề ra giải pháp cho việc sử dụng bao bì ni lôngI. XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢNII. PHÂN TÍCH:1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệpa/ taùc haïi:- Laãn vaøo ñaát  gaây xoùi moøn - Xuoáng coáng raõnh  gaây dòch beänh- Troâi ra bieån  Cheát sinh vaät - Ñoát  Laøm aûnh höôûng tuyeán noäi tieátc	Em hãy xác định phương pháp thuyết minh mà đoạn văn đã sử dụng. Trong những phương pháp sau.Chỉ ra tác dụng của phương pháp đó.Liệt kê các ví dụ và số liệu .Phân tích từng mặt tác hại của bao ni lông . Kết hợp cả hai phương pháp trên.=> Liệt kê các số liệu, ví dụ thực tế, kết hợp phân tích rõ ràng,dễ hiểu gây ấn tượng mạnh tới người đọc =>Tạo ra tính thuyết phục trong thuyết minh. - Vöùt böøa baõi gaây maát myõ quan, raùc ñöïng trong tuùi ni loâng boïc kín seõ gaây ra caùc chaát ñoäc haïi NH3; CH4; HCS, bao bì ni loâng maøu laøm oâ nhieãm thöïc phaåm- Mỗi năm có hơn 400 . 000 tấn pô-li-ê-ti-len được chôn lấp tại miền Bắc nước Mĩ.- Ở Mê - hi – cô , người ta đã xác nhận một trong những nguyên nhân làm cho cá ở các hồ nước chết nhiều là do rác thải ni lông và nhựa ném xuống hồ quá nhiều. - Tại vườn thú quốc gia Cô – bê ở Ấn - độ , 90 con hươu đã chết do ăn phải những hộp nhựa đựng thức ăn thừa của khách tham quan vứt bừa bãi.-Hàng năm trên thế giới có khoảng 100 . 000 chim, thú chết do nuốt phải túi ni lông.(Theo Pla-xtic- “Điều kì diệu” hay “Mối đe doạ” của Hội lịch sử tự nhiên Bom –bay Ấn độ, 1999)*Phải chăng chúng ta có thể vì những lợi ích rất thiết thực của bao ni lông để chấp nhận những hạn chế của nó?	Ý kiến của em như thế nào? Nhưng trong đời sống bao bì ni lông được sử dụng rộng rãi vì nó có rất nhiều tiện ích: -Rất nhẹ, rất dai, rất tiện lợi có thể dễ dàng đáp ứng những yêu cầu khác nhau của người tiêu dùng.-Gías thành bao bì ni lông rất rẻ vì sản xuất bao ni lông so với sản xuất bao bì giấy giảm được 40% năng lượng lại tiết kiệm được bột giấy từ gỗ.Khoâng theå, vì taùc haïi cuûa noù quaù nghieâm troïng vaø aûnh höôûng toaøn dieän, laâu daøiVaäy tröôùc vaán naïn veà oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng do bao bì ni loâng sinh ra, taùc giaû ñeà xuaát höôùng giaûi quyeát nhö theá naøo? Văn bản THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT  NĂM 2000 2. Thuyết minh về tác hại và đề ra giải pháp cho việc sử dụng bao bì ni lôngI. XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢNII. PHÂN TÍCH:1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệpa/ taùc haïi:b/ Nhöõng giaûi phaùp: Giải pháp hợp lý và có tính khả thi trong hoàn cảnh chưa thể loại bỏ hoàn toàn bao ni lông mà chỉ có thể hạn chế nó. Giải pháp đặt ra nhiệm vụ phải tuyên truyền cho mọi người ý thức rõ những hiểm hoạ từ bao bì ni lông. b/ Nhöõng giaûi phaùp: - Thay ñoåi thoùi quen söû duïng: - Haïn cheá söû duïng khi khoâng caàn thieát - Tuyeân truyeàn cho moïi ngöôøi Theo em nhöõng giaûi phaùp ñoù coù tính thuyeát phuïc vaø khaû thi khoâng?Tröôùc thöïc teá chöa theå thay theá hoaøn toaøn ( vì nhöõng tieän ích cuûa noù) thì giaûi phaùp nhö theá laø hôïp lyù vaø khaû thi.Nhö vaäy , ta thaáy vaên baûn này coù tính thuyeát phuïc raát cao khi nhöõng ñeà xuaát ñöa ra hôïp lyù laøm ngöôøi ñoïc coù theå thöïc hieän theoVăn bản THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000I. XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢNII.TÌM HIỂU VĂN BẢN1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệp 2. Thuyết minh về tác hại và đề ra giải pháp cho việc sử dụng bao bì ni lônga/ taùc haïi:b/ Nhöõng giaûi phaùp: - Thay ñoåi thoùi quen söû duïng: - Haïn cheá söû duïng khi khoâng caàn thieát - Tuyeân truyeàn cho moïi ngöôøi => Giaûi phaùp mang tính khaû thi vaø thöïc teá.Haõy neâu taùc duïng cuûa töø “vì vaäy” trong ñoaïn vaên?Taïi sao trong phaàn neâu giaûi phaùp, vaên baûn laïi trình baøy baèng caùch gaïch ñaàu doøng? Vì vậy chúng ta cần phải: -Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông, cùng nhau giảm thiểu chất thải ni lông bằng cách giặt phơi khô để dùng lại - Không sử dụng bao ni lông khi không cần thiết - Sử dụng các túi đựng không phải bằng ni lông mà bằng giấy , lá , nhất là khi dùng để gói thực phẩm - Nói những hiểu biết của mìnhvề tác hại của việc sủ dụng bao bì ni lông cho gia đình , bạn bè, và mọi người trong cộng đồng để cùng nhau tìm ra giải phápTừ “ vì vậy” có tác dụng liên kết giữa phần đầu nêu tác hại và phần đề ra giải pháp- tạo sự liền mạch cho văn bản.Những gạch đầu dòng có tác dụng nhấn mạnh rõ ràng từng điểm kiến nghị.Moïi ngöôøi cuøng quan taâm tôùi Traùi Ñaát hôn nöõa!Haõy baûo veä traùi ñaát , ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta tröôùc nhöõng nguy cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñang gia taêng.Haõy cuøng nhau haønh ñoäng:“ MOÄT NGAØY KHOÂNG SÖÛ DUÏNG BAO BÌ NI LOÂNG”. Phaàn vöøa ñoïc ñöa ra lôøi keâu goïi gì ? Em hãy so sánh kiểu chữ ở phần trên và dòng cuối cùng của văn bản?Coù caàn thieát phaûi in hoa doøng chöõ “ MOÄT NGAØY KHOÂNG SÖÛ DUÏNG BAO BÌ NI LOÂNG” khoâng?Chöõ in hoa coù taùc duïng gaây söï chuù yù cho ngöôøi tieáp nhaän c/ Lôøi keâu goïi cuûa baûn thoâng ñieäp- Haõy quan taâm tôùi Traùi Ñaát - Haõy baûo veä Traùi Ñaát - Haõy cuøng nhau haønh ñoäng: “ MOÄT NGAØY KHOÂNG SÖÛ DUÏNG BAO BÌ NI LOÂNG”Văn bản THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000I. XUẤT XỨ CỦA VĂN BẢNII. PHÂN TÍCH: 1. Nguyên nhân ra đời của bản thông điệp 2. Thuyết minh về tác hại và đề ra giải pháp cho việc sử dụng bao bì ni lônga/ taùc haïi:b/ Nhöõng giaûi phaùp: c/ Lôøi keâu goïi cuûa baûn thoâng ñieäp- Haõy quan taâm tôùi Traùi Ñaát - Haõy baûo veä Traùi Ñaát - Haõy cuøng nhau haønh ñoäng: “ MOÄT NGAØY KHOÂNG SÖÛ DUÏNG BAO BÌ NI LOÂNG”Neáu ta thay 3 töø “haõy” baèng 3 töø “phaûi” noäi dung lôøi keâu goïi coù thay ñoåi gì khoâng? Taïi sao?“ Haõy” vöøa mang tính meänh leänh, vöøa mang tính thuyeát phuïc, ñoäng vieân, keâu goïi  chia sÎ söï ñoàng caûm cuûa moïi ngöôøi“ Phaûi” chæ coù tính meänh leänh  phaûn caûm vôùi ngöôøi tieáp nhaänThảo luận: *Văn bản nhật dụng Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000 giúp cho em hiểu về vấn đề gì?Töø hai hình aûnh döôùi ñaây em thaáy lôøi keâu goïi coù yù nghóa gì? *Để làm sáng tỏ những vấn đề trên văn bản đã chọn cách trình bày như thế nào?TIẾP NHẬNLẬP LUẬN LÔGICGIẢI THÍCH RÕ RÀNGTÁC HẠI CỦA BAO BÌ NI LÔNGGIẢI PHÁP HỢP LÍ VÀ KHẢ THIHIỂUTHỰC HIỆNTHUYẾT PHỤC NGƯỜI TIẾP NHẬN b»ng lêi kªu gäiBỐ CỤC CHẶT CHẼ *Ngoài mối hiểm hoạ từ rác thải sinh hoạt, theo em chúng ta còn đang đứng trước những nguy cơ nào về môi trường?*Từ vấn đề của bao bì ni lông em có suy nghĩ gì về vấn đề rác thải sinh hoạt nói chung?Hãy liên hệ đến thực tế tại địa phương em?"MỘT NGÀY KHÔNG SỬ DỤNG BAO BÌ NI LÔNG"GIAO VIỆC VỀ NHÀVề nhà thực hiện những kiến nghị của văn bản bằng những hành động cụ thể, thiết thực.Tiến hành điều tra, tìm hiểu, nghiên cứu về một vấn đề môi trường ở địa phương em, rồi viết một văn bản nhật dụng không quá một trang.