Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Phân tích văn bản Tiết 105: Thuế máu

TIẾT 105: THUẾ MÁUNguyÔn ¸i QuècKiÓm tra bµi cò? H·y nªu môc ®Ých cña phÐp häc? C¸ch häc vµ T¸c dông cña c¸ch häc mµ NguyÔn ThiÕp ®· tr×nh bµy trong bµi tÊu Bµn luËn vÒ phÐp häc?*Môc ®Ých ch©n chÝnh cña phÐp häc: Häc ®Ó lµm ng­êi*C¸ch häc: + TuÇn tù tiÕn lªn tõ thÊp ®Õn cao + Häc réng nghÜ s©u,biÕt tãm l­îc nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n, cèt yÕu nhÊt + BiÕt kÕt hîp häc víi hµnh=> T¸c dông: §Êt n­íc nhiÒu nh©n tµi, chÕ ®é v÷ng m¹nh, quèc gia h­ng thÞnh.I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Nguyễn Ái Quốc ( 1890 - 1969), là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kì hoạt động Cách mạng trước năm 1945.Chân dung Nguyễn Ái Quốc TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-2. T¸c phÈm b. Xuất xứ:Là chương I của tác phẩm được viết bằng tiếng Pháp, gồm 12 chương và một phần phụ lục.a. Hoàn cảnh sáng tác:Năm 1925: Xuất bản tại Pháp;1946: Xuất bản tại Việt Nam. *Đọc TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-- Khi đọc cần kết hợp nhiều giọng đọc: Khi mỉa mai, châm biếm, khi đau xót đồng cảm, khi căm hờn, phẫn nộ, khi giễu nhại, trào phúng, chú ý các từ trong ngoặc kép. Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”Chương I: Thuế máu- Chương II: Việc đầu độc người bản xứChương III: Các quan toàn quyền thống đốcChương IV: Các quan cai trịChương V: Những nhà khai hoáChương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nướcChương VII: Việc bóc lột người bản xứChương VIII: Công lí- Chương IX: Chính sách ngu dânChương X: Giáo hội- Chương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứChương XII: Nô lệ thức tỉnhPhÇn phô lôc: Göi thanh niªn ViÖt Nam2. T¸c phÈm b. Xuất xứ:Là chương I của tác phẩm được viết bằng tiếng Pháp, gồm 12 chương và một phần phụ lục.a. Hoàn cảnh sáng tác:Năm 1925: Xuất bản tại Pháp;1946: Xuất bản tại Việt Nam.c. ThÓ lo¹i:Phãng sù ®iÒu tra *ĐọcKiÓu v¨n b¶n: Ch­¬ng I: nghÞ luËn kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-HÖ thèng luËn ®iÓm: - ChiÕn tranh vµ ng­êi b¶n xø.- ChÕ ®é lÝnh t×nh nguyÖn- KÕt qu¶ cña sù hy sinhd. Bố cục : 3 phầnThuÕ m¸uI. Chiến tranh và“Người bản xứ”II. Chế độ lính tình nguyệnIII. Kết quả của sự hi sinh TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-Bố cục : ThuÕ m¸uI. Chiến tranh và“Người bản xứ”II. Chế độ lính tình nguyệnIII. Kết quả của sự hi sinh3 phầnTên các phần: Gợi cho người đọc thấy sự tàn bạo của chính quyền thực dân và nỗi khổ của người dân thuộc địa theo trình tự thời gian : trước – trong và sau chiến tranh Nhận xét cách đặt tên chương, tên các phần trong đoạn trích?Thuế máu: Gợi lên sự dã man, tàn bạo, quá trình bóc lột đến cùng kiệt sức lao động, mồ hôi xương máu của chủ nghĩa thực dân và sự bi thảm của người dân TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc--NguyÔn ¸i Quèc-1. T¸c gi¶ 2. T¸c phÈm Bản xứ : Bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đếnAn-nam-mít : Cách gọi người Việt Nam với thái độ khinh miệt của thực dân Pháp. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng trong ngoặc kép với dụng ý nhại lại cách gọi ấy.Ban-căng : Bán đảo Nam Âu thuộc Địa Trung HảiChiếc gậy của các ngài thống chế: Một phần của trang phục và cũng là biểu tượng cho quyền lực của các vị chỉ huy cao cấp trong quân đội TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu chi tiÕt 1. ChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø” Chiến tranh thế giới thứ nhất, còn được gọi Đại chiến thế giới lần thứ nhất, Thế chiến thứ nhất hay Đệ nhất thế chiến, diễn ra từ tháng 8 năm 1914 đến tháng 11 năm 1918, là một trong những cuộc chiến tranh quyết liệt, quy mô to lớn nhất trong lịch sử nhân loại; về quy mô và sự khốc liệt nó chỉ đứng sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Đây là cuộc chiến tranh có chiến trường chính bao trùm khắp châu Âu và ảnh hưởng ra toàn thế giới, lôi kéo tất cả các cường quốc châu Âu và Bắc Mỹ vào vòng chiến với số người chết trên 20 triệu người với sức tàn phá và ảnh hưởng về vật chất tinh thần cho nhân loại rất sâu sắc và lâu dài. TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-Một số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1Dữ dội và tàn khốcCảnh chết chóc la liệtĐau thương và mất mátII. T×m hiÓu chi tiÕt 1. ChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø” TiÕt 105, 106:v¨n b¶n: ThuÕ M¸u(TrÝch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”)-NguyÔn ¸i Quèc-LuËn cø: LuËn cø 1: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞLuËn cø 2: Sè phËn cña ng­êi d©n thuéc ®Þa Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ Trước chiến tranhKhi chiến tranh xảy ra-Nh÷ng tªn da ®en bÈn thØu.-Nh÷ng tªn An-Nam-mÝt bÈn thØu=> BÞ xem lµ gièng ng­êi h¹ ®¼ng-> hä chØ biÕt kÐo xe tay, bÞ ®èi xö ®¸nh ®Ëp nh­ sóc vËt -Nh÷ng ®øa con yªu, nh÷ng ng­êi b¹n hiÒn.-Nh÷ng chiÕn sÜ b¶o vÖ c«ng lÝ vµ tù do=>hä ®­îc t©ng bèc, vç vÒ, phong cho danh hiÖu cao quý ®Ó biÕn hä thµnh vËt hi sinh. Th¸i ®é m©u thuÉn-> t¸c gi¶ v¹ch trÇn bé mÆt thËt cña bän thùc d©n kh«ng chØ tµn b¹o, ®éc ¸c mµ cßn th©m hiÓm, gi¶ dèi. > Xem th­êng, khinh miÖt.-> §Ò cao t©ng bèc. Thái độ của quan cai trịTrước chiến tranhKhi chiến tranh xảy raHọ bị xem là “những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn”Họ lập tức được các quan cai trị tâng bốc, vỗ về: “con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý, tự do”> Cã søc tè c¸o m¹nh mÏ téi ¸c cña bän thùc d©nCñng cè dÆn dß Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của phần I. Đọc kĩ và soạn phần II, III theo câu hỏi SGK.