Bài giảng môn Sinh học Khối 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật (Bản hay)

 CHÀO CÁC EM HỌC SINH THÂN YÊU. 
C©u 1 : Sù ph¸t triÓn qua biÕn th¸i cã ý nghÜa ® èi víi sù tån t¹i cña loµi v× 
s©u non ¨n l¸ kh«ng ¶ nh h­ëng ® Õn b­ím ¨n mËt hoa . 
giai ®o¹n nhéng tr¸nh ®­ îc mïa ®« ng gi ¸ l¹nh vµ khan hiÕm thøc ¨n. 
tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ® éng vËt sÏ thÝch øng ®­ îc víi c¸c m«i tr­êng kh¸c nhau . 
c¶ A, B vµ C. 
B 
C 
D 
A 
Chän ph­¬ng ¸n tr ¶ lêi ® óng nhÊt 
® ét ngét vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o vµ sinh lÝ trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
® ét ngét vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn ë ® éng vËt . 
®ét ngét vÒ h×nh th¸i, sinh lÝ trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn ë ® éng vËt . 
A 
B 
C 
D 
 Chän ph­¬ng ¸n tr ¶ lêi ® óng nhÊt 
C©u 2: BiÕn th¸i lµ sù thay ® æi 
C©u 3 : § iÓm kh¸c biÖt cña ph¸t triÓn kh«ng qua biÕn th¸i so víi ph¸t triÓn qua biÕn th¸i lµ 
con non cã ® Æc ® iÓm h×nh th¸i , cÊu t¹o vµ sinh lÝ kh¸c con tr­ëng thµnh . 
con non cã ® Æc ® iÓm h×nh th¸i , cÊu t¹o vµ sinh lÝ gÇn gièng con tr­ëng thµnh . 
tr¶i qua c¸c giai ®o¹n trung gian con non biÕn ® æi thµnh con tr­ëng thµnh . 
con non ph¸t triÓn ch­a hoµn thiÖn , tr¶i qua nhiÒu lÇn lét x¸c , con non biÕn ® æi thµnh tr­ëng thµnh 
A 
B 
D 
C 
SINH SẢN 
Chương IV 
A. SINH SẢN Ở THỰC VẬT 
Sinh sản vô tính ở thực vật 
Bài 41 
Nghiên cứu các ví dụ sau : 
Ví dụ 1: Cua đứt càng  mọc càng mới 
Ví dụ 2: Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới 
Ví dụ 3: Hạt đậu  cây đậu 
Ví dụ 4: Đoạn mía vùi xuống đất  mọc thành cây mới 
i. Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n 
Ví dụ nào là hình thức sinh sản ? 
Thế nào là sinh sản ? 
1. Khái niệm : Là quá trình t¹o ra nh÷ng c¸ thể mới đảm bảo sự phát triển liên tục của loài 
Nghiên cứu các ví dụ sau : 
Ví dụ 1: Cua đứt càng  mọc càng mới 
Ví dụ 2: Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới 
Ví dụ 3: Hạt đậu  cây đậu 
Ví dụ 4: Đoạn mía vùi xuống đất  mọc thành cây mới 
Hình thức sinh sản ở ví dụ 3 và 4 có gì khác nhau ? 
i. Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n 
 Sinh vật có những hình thức sinh sản nào ? 
 SINH SẢN Ở SINH VẬT 
Sinh sản vô tính 
Sinh sản hữu tính 
II. Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
Khái niệm sinh sản vô tính :Là hình thức sinh sản không 
có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái , con cái giống 
nhau và giống cây mẹ 
Thế nào là sinh sản vô tính ? 
Quan s¸ t các ví dụ sau và cho biết cây con được sinh ra từ đâu ? Đặc tính di truyền của nó như thế nào đối với cây mẹ ? 
2. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh sản bào tử 
2.Sinh sản sinh dưỡng : 
VÝ dô 
§Æc ®iÓm 
Sinh s¶n b»ng bµo tö 
2. Sinh s¶n Sinh d­ìng 
L¸ 
Th©n 
RÔ 
H×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh 
PhiÕu häc tËp 
Tªn nhãm . Hoµn thµnh trong 5’ 
2. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh sản bào tử 
2.Sinh sản sinh dưỡng : 
§¸p ¸n PhiÕu häc tËp 
VÝ dô 
§Æc ®iÓm 
Sinh s¶n b»ng bµo tö 
2. Sinh s¶n Sinh d­ìng 
L¸ 
Th©n 
RÔ 
H×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh 
Rªu , D­¬ng xØ . 
C¬ thÓ con sinh ra tõ tÕ bµo ®­ îc gäi lµ bµo tö . Bµo tö ®­ îc h×nh thµnh tõ mét c¬ quan chuyªn biÖt trªn c¬ thÓ mÑ gäi lµ tói bµo tö . 
Thuèc báng 
Khoai lang 
Th©n cñ(khoai t©y ) 
Th©n bß(rau m¸) 
Th©n rÔ(cá gÊu ) 
C¬ thÓ con ®­ îc t¹o thµnh tõ mét bé phËn sinh d­ìng ( rÔ , th©n , l¸) cña c¬ thÓ mÑ . 
Túi bào tử 
Cây rêu 
Gi©m cµnh 
ChiÕt cµnh 
Nuôi cấy mô cà rốt 
3. C¸c ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh 
GhÐp cµnh 
GhÐp chåi 
§ äc SGK trang 167, 168, 169 kÕt hîp víi quan s¸t h×nh c¸c nhãm th¶o luËn : 
* Nhãm 1: ThÕ nµo lµ ghÐp chåi , ghÐp cµnh ? V× sao ph¶i c¾t bá hÕt l¸ ë cµnh ghÐp ? 
* Nhãm 2: ThÕ nµo lµ chiÕt cµnh ? T¹i sao nh÷ng c©y ¨n qu ¶ l©u n¨m ng­êi ta th­êng chiÕt cµnh ? 
* Nhãm 3: ThÕ nµo lµ gi©m cµnh ? H·y nªu nh÷ng ­u ® iÓm cña cµnh gi©m , cµnh chiÕt so víi c©y trång tõ h¹t . 
* Nhãm 4: Nªu c¬ së khoa häc cña nu«i cÊy m«, quy tr×nh c«ng nghÖ nu«i cÊy m«, ­u ® iÓm, thµnh tùu cña nu«i cÊy m«. 
Gi©m cµnh 
ChiÕt cµnh 
Nuôi cấy mô cà rốt 
2. C¸c ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh 
GhÐp cµnh 
GhÐp chåi 
- Dùng cành , chồi của cây này ( cành ghép ) ghép lên thân hoặc gốc của cây khác ( gốc ghép ). 
- Cành ghép và gốc ghép có thể cùng loài , cùng giống hoặc có quan hệ họ hàng thì khả năng sống mới cao . 
a. GhÐp chåi (m¾t), ghÐp cµnh 
- Ph¶i c¾t bá hÕt l¸ ë cµnh ghÐp ®Ó gi¶m mÊt n­íc qua con ®­ êng tho¸t h¬i n­íc nh»m tËp trung n­íc nu«i c¸c tÕ bµo cµnh ghÐp . 
GhÐp cµnh 
GhÐp chåi 
* Nhãm 1: ThÕ nµo lµ ghÐp chåi , ghÐp cµnh ? V× sao ph¶i c¾t bá hÕt l¸ ë cµnh ghÐp ? 
- Lấy đất bọc xung quanh 1 đoạn thân hay cành đã bóc bỏ lớp vỏ . Khi chỗ đó mọc rễ sẽ cắt rời cành đem trồng  cây mới . 
b. ChiÕt cµnh . 
- Để rút ngắn thời gian sinh trưởng , sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả . 
* Nhãm 2: ThÕ nµo lµ chiÕt cµnh ? T¹i sao nh÷ng c©y ¨n qu ¶ l©u n¨m ng­êi ta th­êng chiÕt cµnh ? 
c.Gi©m cµnh . 
+ Giữ nguyên được tính trạng tốt mà con người mong muốn nhôø cô cheá nguyeân phaân . 
+ Rút ngắn được rất nhiều thời gian phát triển của cây , sớm cho thu hoạch . 
- Cắt một đoạn thân hoặc cành , m aûnh laù , ñoaïn reã , cắm hoặc vùi vào đất cho nó đâm rễ phụ và mọc thành cây mới 
* ¦u ® iÓm cña cµnh gi©m , cµnh chiÕt 
* Nhãm 3: ThÕ nµo lµ gi©m cµnh ? H·y nªu nh÷ng ­u ® iÓm cña cµnh gi©m , cµnh chiÕt so víi c©y trång tõ h¹t . 
* Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào . 
Chọn vật liệu nuôi cấy 
 Khử trùng 
Tạo chồi 
Tạo rễ 
Cấy cây vào môi trường thích ứng 
Trồng cây trong vườn ươm 
( Thường dùng chất kích thích sinh trưởng ) 
d. Nu«i cÊy m«. Nhãm 4 
Phòng nuôi cấy mô 
* Cơ sở khoa học : 
Tính toàn năng của tế bào : mỗi tế bào đều có khả năng phát triển thành 1 cơ thể hoàn chỉnh 
 Phương pháp nuôi cấy mô có ưu điểm gì hơn so với các phương pháp nhân giống vô tính khác ? 
- Phục chế giống cây quí , hạ giá thành , hieäu quaû kinh teá cao . 
- Sản xuất hàng loạt cây sạch bệnh , sinh trưởng mạnh . 
* Ưu điểm 
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô 
* Thµnh tùu cña nu«i cÊy m« 
Nhân giống hoa đồng tiền = nuôi cấy mô 
* Thµnh tùu cña nu«i cÊy m« 
Nhân giống cỏ vetiver bằng nuôi cấy mô 
* Thµnh tùu cña nu«i cÊy m« 
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô 
* Thµnh tùu cña nu«i cÊy m« 
 4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người  
a, Với đời sống thực vật 
	- Giúp loài tồn tại và phát triển 
b, Với đời sống con người 
	- Duy trì được các tính trạng tốt có lợi cho con người . 
	- Nhân giống nhanh , số lượng lớn , cây giống sạch bệnh . 
	- Thời gian thu hoạch sản phẩm ngắn . 
	- Phục chế giống cây quý  
	-> Giá thành thấp , đem lại hiệu quả kinh tế cao . 
 Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh cã vai trß nh ­ thÕ nµo ® èi víi ® êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi ? 
Chän ph­¬ng ¸n tr ¶ lêi ® óng nhÊt 
Câu 1 : Sinh sản vô tính là hình thức : 
A. Chỉ cần một cá thể bố hoặc mẹ 
C. Có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái 
D. Bằng giao tử cái 
B. Không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái 
Câu 2 : Ngoài tự nhiên , cây tre sinh sản bằng : 
A. Lóng 
C. Đỉnh sinh trưởng 
D. Rễ phụ 
B. Thân rễ 
D. Giảm thoát hơi nước và giảm tiêu hao năng lượng 
Câu 3: Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép ? 
Giảm trọng lượng cành ghép 
B. Để không cho lá thực hiện hô hấp 
C. Tránh sâu bọ tới ăn lá 
BµI TËP VÒ NHµ 
1. Học bài cũ 
2. Chuẩn bị bài sau : chuẩn bị mẫu vật thật : một số loài hoa , hạt lúa , hạt đỗ . 
Ch©n thµnh c¶m ¬n sù theo dâi cña c¸c em! 
Chµo t¹m biÖt! 
Túi bào tử 
Cây rêu