Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 18: Tuần hoàn máu (Bản đẹp)

Bài thuyết trình nhóm 7 
Tổ 7 
 Câu 1:Hô hấp ở động vật là 
Quá trình tiếp nhận O 2 và CO 2 của cơ thể từ môi trường sống và giải phóng năng lượng 
Quá trình tế bào sử dụng các chất khí như O 2 , CO 2 để tạo ra năng lượng cho hoạt động sống. 
Quá trình trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường, đảm bảo cho cơ thể có đủ O 2 và CO 2 để thực hiện các quá trình oxi hoá các chất trong tế bào 
Tập hợp những quá trình trong đó cơ thể lấy O 2 từ bên ngoài vào để oxi hoá các chất trong tế bào giải phóng năng lượng cho hoạt động sống, đồng thời thải CO 2 ra ngoài. 
Kiểm tra bài cũ 
Tổ 7 
a. ếch nhái	b. châu chấu c. chim	 d. giun đất 
a. phế nang	b. khí quản 
c. phế quản	d. mạng mao mạch 
Câu 2: Trao đổi chất bằng hệ thống khí là hình thức hô hấp của ? 
Câu 3: Hệ hô hấp ở ngoài có diện tích bề mặt trao đổi khí lớn nhờ có? 
Tổ 7 
Câu 4: Hình thức hô hấp của thuỷ tức là ? 
A. Hô hấp bằng mang 
B. Trao đổi khí theo cơ chế khuếch tán qua bề mặt cơ thể 
C. Trao đổi khí qua hệ thống ống khí 
C. Trao đổi khí theo cơ chế khuếch tán đến các phế nang 
Câu 5: Ở động vật, hô hấp ngoài được hiểu là: 
A. Hô hấp ngoại bào 
B.Trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường 
C.Trao đổi khí qua bề mặt cơ thể 
D.Trao đổi khí qua các lỗ thở của côn trùng 
Tổ 7 
Câu 6: Loài động vật nào sau đây có cơ quan trao đổi khí hiệu quả nhất ? 
A. Chim 	 
B. Bò sát 	 
C. Lưỡng cư	 
D. Giun đất 
Tổ 7 
Câu 7: Hãy liệt kê các hình thức hô hấp của động vật ở nước và ở cạn?  
 Trả lời: Có 4 hình thức hô hấp 
+Hô hấp qua bề mặt cơ thể 
+Hô hấp bằng hệ thống ống khí 
+Hô hấp bằng mang 
+Hô hấp bằng phổi.  
Tổ 7 
Câu 8: Nếu bắt giun đất để trên mặt đất khô ráo, giun sẽ nhanh chóng bị chết. Tại sao? 
Trả lời: Giun sẽ nhanh bị chết do O2 và CO2 không khuếch tán được qua da vì da bị khô. 
Tổ 7 
Câu 9: Vì sao sự trao đổi khí ở cá xương lại đạt hiệu quả cao ? 
Trả lời : Ngoài 5 đặc điểm của bề mặt trao đổi khí ở cá còn có 2 đặc điểm : 
Mang và nắp mang hoạt động nhịp nhàng tạo điều kiện cho dòng nước lưu thông. 
Cách sắp xếp của mao mạch tạo điều kiện cho dòng nước và máu vận chuyển ngược chiều, tăng hiệu quả trao đổi khí. 
Tổ 7 
Nhóm sinh vật hình bên trao đổi chất với môi trường như thế nào? 
Các chất được trao đổi trực tiếp qua bề mặt cơ thể. 
Tổ 7 
(?)Vậy những động vật kích 
thước cơ thể lớn, quá trình 
trao đổi chất có thể thực 
hiện trực tiếp qua bề mặt 
cơ thể ko?Vì sao? 
Không! Vì trao đổi chất qua bề mặt cơ thể 
không đáp ứng nhu cầu của cơ thể . 
Tổ 7 
(?)Để đáp ứng đượcnhu cầu trao đổi chất 
của cơ thể, các động vật này phải có hệ cơ quan 
chuyên trách việc vận chuyển các chất 
đến từng tế bào. Đó là Hệ cơ quan nào? 
HỆ TUẦN HOÀN 
Tổ 7 
BÀI 18 
TUẦN HOÀN MÁU 
Tổ 7 
CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HOÀN 
1. Cấu tạo 
2. Chức năng 
II. CÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN 
BÀI 18: HỆ TUẦN HOÀN 
CỦNG CỐ BÀI 
Tổ 7 
1. Cấu tạo của hệ tuần hoàn 
Xem SGK và cho biết: Hệ tuần hoàn được cấu tạo từ những bộ phận nào? 
 Hệ tuần hoàn gồm: 
 Dịch tuần hoàn: máu hoặc hỗn hợp máu – dịch mô 
 Tim: là 1 cái máy bơm hút và đẩy máu chảy trong mạch máu 
 Hệ thống mạch máu: động mạch, tĩnh mạch, mao mạch 
Đề mục 
Tổ 7 
2. Chức năng của hệ tuần hoàn 
Hệ tuần hoàn có chức năng: 
a. Điều khiển mọi hoạt động sống diễn ra trong cơ thể. 
b. Cung cấp năng lượng cho quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể. 
c. Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể. 
d. Cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho các hoạt động sống của cơ thể. 
 
Đề mục 
Tổ 7 
II. CÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT 
 Ở động vật đơn bào: cơ thể nhỏ, dẹp, chưa có hệ tuần hoàn, các chất được trao đổi qua bề mặt cơ thể. 
Ở động vật đa bào: cơ thể có kích thước lớn, việc trao đổi chất qua bề mặt cơ thể không đáp ứng được nhu cầu của cơ thể  động vật đa bào xuất hiện hệ tuần hoàn. 
	Tuy nhiên, tùy theo đặc điểm cấu tạo của cơ thể và mức độ tiến hóa của động vật mà hệ tuần hoàn được chia thành các dạng khác nhau. 
Hệ tuần hoàn có các dạng nào? 
Tổ 7 
 Hệ tuần hoàn hở có ở đa số động vật thân mềm (ốc sên, trai) và chân khớp (côn trùng, tôm) 
 Hệ tuần hoàn kín có ở mực ống, bạch tuộc, giun đốt, chân đầu và động vật có xương sống 
Hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín khác nhau như thế nào? 
Xem SGK và điền vào bảng sau 
Tổ 7 
Hệ tuần hoàn hở 
Hệ tuần hoàn kín 
Cấu tạo 
Đường đi của máu (bắt đầu từ tim) 
Áp lực của máu trong động mạch 
TÌM HIỂU HỆ TUẦN HOÀN 
Tổ 7 
TIM 
TIM 
Khoang cơ thể 
Tĩnh mạch 
Động mạch 
 Mao mạch 
Tế bào 
Hệ tuần hoàn hở 
Hệ tuần hoàn kín 
Tổ 7 
TIM 
Khoang cơ thể 
Tĩnh mạch 
Động mạch 
Tế bào 
Hệ tuần hoàn hở 
TIM 
Đường đi của máu 
Khoang cơ thể 
Tổ 7 
TIM 
Hệ tuần hoàn kín 
TIM 
Tĩnh mạch 
Động mạch 
Mao 
mạch 
Tế bào 
Đường đi của máu 
Tổ 7 
Hệ tuần hoàn hở 
Hệ tuần hoàn kín 
Cấu tạo 
Không có mao mạch 
Có mao mạch 
Đường đi của máu (bắt đầu từ tim) 
Máu được tim bơm vào động mạch, sau đó tràn vào khoang cơ thể. Ở đây, máu trộn lẫn với dịch mô tạo thành hỗn hợp máu – dịch mô (máu). Máu tiếp xúc và trao đổi chất trực tiếp với các tế bào, sau đó máu chảy vào tĩnh mạch và về tim. 
Máu được tim bơm đi lưu thông liên tục trong mạch kín: từ động mạch qua mao mạch, tĩnh mạch sau đó về tim. Máu tiếp xúc và trao đổi chất với các tế bào gián tiếp qua thành mao mạch. 
Áp lực của máu trong động mạch 
Máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp. Tốc độ máu chảy chậm 
Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình. Tốc độ máu chảy nhanh . 
Đáp án 
Tổ 7 
Vì sao gọi là hệ tuần hoàn “hở”? 
 Vì trong hệ tuần hoàn “hở” có một đoạn máu không chảy trong mạch kín (máu tràn vào khoang cơ thể). 
Tổ 7 
Vì sao gọi là hệ tuần hoàn “kín”? 
 Vì trong hệ tuần hoàn “kín” máu chảy hoàn toàn trong mạch kín (từ động mạch qua mao mạch, tĩnh mạch) 
Tổ 7 
Hệ tuần hoàn nào có ưu điểm hơn? Vì sao? 
 Hệ tuần hoàn kín. Vì: trong hệ tuần hoàn kín, máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, đến các cơ quan nhanh  đáp ứng tốt hơn nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất của cơ thể. 
Tổ 7 
Trong hệ tuần hoàn, tim có vai trò gì? 
 Tim hoạt động như một cái bơm hút và đẩy máu đi, giúp máu lưu thông trong hệ mạch. 
Tổ 7 
Tại sao trong hệ mạch máu luôn chảy 1 chiều từ động mạch sang mao mạch, tĩnh mạch về tim mà không chảy theo chiều ngược lại (từ tĩnh mạch, mao mạch sang động mạch và về tim)? 
 Vì trên thành tĩnh mạch có các “van tĩnh mạch”. Van này chỉ mở một chiều cho máu từ tĩnh mạch chảy về tim. 
Tổ 7 
	  Hệ tuần hoàn kín bao gồm: Hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép. 
 Hệ tuần hoàn đơn có ở cá. 
 Hệ tuần hoàn kép có ở nhóm động vật có phổi như lưỡng cư, bò sát, chim và thú. 
Hệ tuần hoàn đơn khác hệ tuần hoàn kép như thế nào? Hệ tuần hoàn nào có ưu điểm hơn? 
Hãy quan sát hình vẽ: Mô tả đường đi của máu trong hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép. 
Tổ 7 
ĐƯỜNG ĐI CỦA MÁU TRONG HỆ TUẦN HOÀN ĐƠN 
Mao mạch mang 
Mao mạch 
Động mạch lưng 
Động mạch mang 
Tĩnh mạch 
TÂM THẤT 
TÂM NHĨ 
Tổ 7 
ĐƯỜNG ĐI CỦA MÁU TRONG HỆ TUẦN HOÀN KÉP 
Động mạch chủ 
Mao mạch 
Mao mạch phổi 
VÒNG TUẦN HOÀN LỚN 
VÒNG TUẦN HOÀN NHỎ 
Tĩnh mạch 
Động mạch phổi 
Tĩnh mạch phổi 
TÂM NHĨ PHẢI 
TÂM THẤT PHẢI 
TÂM NHĨ TRÁI 
TÂM THẤT TRÁI 
Tổ 7 
Mô tả đường đi của máu trong hệt tuần hoàn đơn của cá?(bắt đầu từ tim) 
Cá 
Hệ tuần hoàn đơn 
Động mạch mang 
Tâm thất 
Tâm 
nhĩ 
Mao mạch mang 
Động mạch lưng 
Mao mạch 
Tĩnh mạch 
Tổ 7 
Mô tả đường đi của máu trong hệ tuần hoàn kép của chim?(bắt đầu từ tim) 
Chim 
Hệ tuần hoàn kép 
Mao mạch phổi 
Động mạch chủ 
Mạo mạch 
Tổ 7 
 Lưỡng cư , tim có 3 ngăn. 
 Bò sát (trừ cá sấu) tim có 4 ngăn nhưng vách ngăn tâm thất không hoàn toàn. 
 Chim và thú, tim có 4 ngăn (2 tâm thất và 2 tâm nhĩ) hoàn toàn tách biệt nhau. 
Hãy phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép? 
Tổ 7 
Hệ tuần hoàn đơn 
Hệ tuần hoàn kép 
- Có 1 vòng tuần hoàn. 
- Tim có 2 ngăn (1 tâm thất và 1 tâm nhĩ). 
- Máu chảy trong động mạch dưới áp lực trung bình 
- Có 2 vòng tuần hoàn (vòng tuần hoàn phổi và vòng tuần hoàn cơ thể). 
- Tim có 3 hoặc 4 ngăn (2 tâm nhĩ và 1 hoặc 2 tâm thất). 
- Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao. 
Tổ 7 
Hệ tuần hoàn nào có ưu điểm hơn? Vì sao? 
Hệ tuần hoàn kép. Vì: trong động mạch máu chảy dưới áp lực cao, máu chảy nhanh, đi xa tạo ra áp lực thuân lợi cho quá trình trao đổi chất ở mao mạch  trao đổi chất diễn ra nhanh. 
Đề mục 
Tổ 7 
Câu 1: Cấu tạo chung của hệ tuần hoàn gồm: 
	Tim, động mạch, tĩnh mạch, mao mạch 
	Tim, hệ mạch, dịch tuần hoàn 
	Tim, hệ mạch, máu 
	Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, máu 
C 
D 
B 
A 
Củng cố bài 
Tổ 7 
Câu 2: Đường đi của máu trong hệ tuần hoàn hở theo thứ tự là: 
	Động mạch, mao mạch, tĩnh mạch, tim 
	Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, tim 
	Động mạch, xoang cơ thể, tĩnh mạch, tim 
	Động mạch, tĩnh mạch, xoang cơ thể, tim 
D 
C 
B 
A 
Củng cố bài 
Tổ 7 
Củng cố bài 
Câu 3: Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn là: 
	Hệ tuần hoàn hở  kín; đơn  kép 
	Hệ tuần hoàn kín  hở; đơn  kép 
	Hệ tuần hoàn hở  kín; kép  đơn 
	Hệ tuần hoàn kín  hở; kép  đơn 
C 
D 
B 
A 
Tổ 7 
Đúng rồi!!!  
1 
2 
3 
Tổ 7 
Sai rồi!!!  
1 
2 
3 
Tổ 7