Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 35: Hoocmôn thực vật (Chuẩn kiến thức)

Kính chào quý thầy cô và các em! 
KiÓm tra bµi cò : 
C©u 1 : ThÕ nµo lµ sinh tr­ëng , sinh tr­ëng s¬ cÊp vµ sinh tr­ëng thø cÊp ë thùc vËt ? 
C©u 2 : Nªu c¸c yÕu tè ¶ nh h­ëng tíi sinh tr­ëng cña thùc vËt ? 
Ng ười ta tạo các loại quả không hạt nh ư nho , dâu tây , cam, d ư a hấu , hồng ,... bằng cách nào ? 
HOOCMÔN THỰC VẬT 
BÀI 35: 
I - KH ÁI NI ỆM: 
- Khái niệm : Hoocmôn thực vật ( Phitôhoocmôn ) là các chất hữu cơ do c ơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây . 
Hoocmôn thực vật là gì ? 
Hoocmôn thực vật có đặc điểm như thế nào ? 
- Đặc điểm : 
 + Được tạo ra ở một nơi , nhưng gây ra phản ứng 	ở một nơi khác trong cây và được vận chuyển 	 theo mạch gỗ và mạch rây . 
 + Nồng độ thấp , nhưng gây ra những biến đổi 	 mạnh trong cây . 
 + Tính chuyên hoá tháp hơn hooc môn đông vật 
Hoocmôn thực vật có những loại nào ? 
 Phân loại : Gồm hai nhóm 	 
Xitôkinin 
Auxin , 
Gibêrêlin , 
Axít axixíc , 
Êtylen , 
+ Nhóm kích thích ST: 
+ Nhóm ức chế ST: 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
Đỉnh bao lá mầm có auxin 
Miếng thạch chưa có auxin 
Miếng thạch có auxin 
1 - AUXIN : 
Nêu nguồn gốc và tác động sinh lí của auxin ? 
Nguồn gốc : Sinh ra ở đỉnh của thân và cành . 
 Phân bố nhiều trong chồi , hạt đang nảy mầm , lá đang sinh trưởng . Có trong nhị hoa , tầng phân sinh bên đang hoạt động . 
- Tác động sinh lí : 
 + Mức TB: Kích thích quá trình nguyên phân và ST dãn dài của TB. 
 + Mức cơ thể : Tham gia vào quá trình sống của cây : Như hướng động , ứng động , kích thích nảy mầm của hạt , chồi . 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
+ 
- 
auxin được vận chuyển đến bên không được chiếu sáng , kích thích sự kéo dài tế bào , phần được chiếu sáng sinh trưởng chậm hơn  cây hướng về phía có ánh sáng 
+ 
- 
tương tự , auxin được vận chuyển xuống phần ở thấp hơn và kích thích sinh trưởng vùng này . Một số thí nghiệm cho thấy cây có thể nhận biết được trọng lực để phân bố auxin 
* TÝnh h­íng ® éng : 
1 - AUXIN : 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
* Kìm hãm sự rụng lá , hoa , quả 
* Gây hiện tượng ưu thế ngọn 
Auxin kích thích tổng hợp êtylen và chính chất này đã ức chế sự ST của chồi bên . 
1 - AUXIN : 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
Auxin 
Không có auxin 
* Kích thích ra rễ 
1 - AUXIN : 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
Chính auxin trong hạt đã kích thích bầu phát triển thành quả . 
1 - AUXIN (AIA ) : 
* Sinh trưởng quả 
Qủa loại bỏ hạt và xử lí AIA 
Qủa loại bỏ hạt và không xử lí AIA 
Quả được tạo ra do thụ tinh bình thường 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
2 - GIBÊRÊLIN : 
Gibêrêlin có nguồn gốc và tác động sinh lí như thế nào ? 
- Nguồn gốc : Ở các cơ quan còn non, Được sinh ra chủ yếu ở lá và rễ . 
- Tác động sinh lí : 
 + Mức TB: Tăng số lần nguyên phân và tăng ST kéo dài của mọi TB. 
 + Mức cơ thể : Kích thích nảy mầm cho hạt , chồi , củ , kích thích ST chiều cao cây , tạo quả không hạt , tăng tốc độ phân giải tinh bột . 
Gibêrelin được ứng dụng như thế nào ? 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
2 - GIBÊRÊLIN : 
Kích thích sự ra hoa 
Kích thích sự nảy mầm của hạt , củ 
Tăng kích thước quả và tạo quả không hạt : GA kích thích cuống nho sinh trưởng , tạo không gian cho quả phát triển 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
3 - XITÔKININ : 
Xitôkinin được hình thành từ đâu , tác dụng sinh lí như thế nào ? 
- Nguồn gốc : Được hình thành ở rễ vận chuyển hướng lên ngọn . 
- Tác động sinh lí : 
 + Mức TB: Kích thích sự phân chia tế bàm chậm quá trình già của TB. 
 + Mức cơ thể : Kích thich sự phát triển chồi bên 	 trong nuôi cấy mô callus khi kết hợp vơi Auxin . 
- Ứng dụng : Xitôkinin nhân tạo dùng trong nuôi cấy mô TB và mô thực vật , tạo cơ quan sinh dưỡng ( Rễ mới , cành mới ) 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
3 - XITÔKININ : 
K×m h·m sù gi µ ho¸ cña c©y 
II - H OOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG: 
3 - XITÔKININ : 
III - H OOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG: 
1 - AXÍT ABXIXÍC ( AAB): 
AAB sinh ra ở bộ phận nào của cây , có tác động sinh lí như thế nào ? 
 Nguồn gốc : Có ở cơ quan đang hoá già . 
 Tác động sinh lí : Là chất gây ngủ của chồi , hạt , kìm hãm ST của cành , lóng , làm khí khổng đóng , làm chậm sự kéo dài của rễ , giúp cây biến đổi với môi trường bất lợi  
- Ứng dụng : Bảo vệ hạt giống , củ giống  
III - H OOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG: 
Bên trái : cây được phun 50ppm ethylene trong 3 ngày 
Bên phải : cây đối chứng 
2 - ÊTILEN ( H 2 C = CH 2 ): 
 Nguồn gốc : Thường gặp ở quả chín . 
 Tác động sinh lí : 
 - Kích thích quả chóng chín , rụng lá 
- Ức chế phân chia của TB, làm tăng quá trình già của TB. 
Êtilen được hình thành từ đâu , tác dụng sinh lí như thế nào ? 
IV – T ƯƠNG QUAN H OOCMÔN THỰC VẬT: 
- T­¬ng quan gi÷a hoocm«n ® iÒu tiÕt sinh tr­ëng vµ hoocm«n ® iÒu tiÕt ph¸t triÓn cña thùc vËt gåm : 
+ T­¬ng quan gi÷a hoocm«n kÝch thÝch vµ øc chÕ sinh tr­ëng . 
 VD: T­¬ng quan gi÷a chÊt kÝch thÝch vµ chÊt øc chÕ lµ GA/AAB ® iÒu tiÕt tr¹ng th¸i sinh lÝ cña h¹t. Trong h¹t kh «, GA rÊt thÊp , AAB ®¹t trÞ sè cùc ®¹i. Trong h¹t n¶y mÇm , GA t¨ng nhanh vµ ®¹t trÞ sè cùc ®¹i, cßn AAB gi¶m xuèng rÊt m¹nh. 
+ T­¬ng quan gi÷a c¸c hoocm«n kÝch thÝch víi nhau . 
 VD: T­¬ng quan gi÷a auxin vµ xic«kinin ® iÒu tiÕt sõ ph¸t triÓn cña m« callus. Khi ­u thÕ nghiªng vÒ auxin , m« callus ra rÔ . Khi ­u thÕ nghiªng vÒ xic«kinin , chåi xuÊt hiÖn . 
V - ỨNG DỤNG TRONG NÔNG NGHIỆP: 
Trong n«ng nghiÖp sö dông chÊt ® iÒu hoµ sinh tr­ëng ®· mang l¹i kÕt qu ¶ nh ­ thÕ nµo , cho vÝ dô ë ® Þa ph­¬ng em ? 
Cñng cè : 
H·y hoµn thµnh b¶ng : GhÐp lo¹i hormon víi t¸c dông cña chóng 
Loại hoocmôn 
Tác động 
Kết quả 
1- Auxin 
2- Giberelin 
3- Xitkinin 
4- Axit Abxixic 
5- Ê tylen 
A- § ãng khÝ khæng , øc chÕ n¶y chåi 
B- Lµm qu ¶ nhanh chÝn 
C- KÝch thÝch sinh tr­ëng cña chåi ngän , rÔ 
D- KÝch thÝch t¨ng chiÒu dµi lãng 
G- T¨ng ph©n chia tÕ bµo , dïng trong nu«i cÊy m«. 
1- C 
2- D 
3- G 
4- A 
5- B 
Bµi tËp vÒ nh µ 
 Häc vµ lµm bµi theo c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa , s¸ch bµi tËp . 
 Trong n«ng nghiÖp , ng­êi n«ng d©n ph¶i sö dông hooc m«n thùc vËt nh ­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm ?