Bài giảng môn Sinh học Lớp 12 - Bài 34: Sự phát sinh loài người - Nguyễn Thị Tuyết Lan

CHÀO QUÝ THẦY CÔ 
CHÀO CÁC EM HỌC SINH 
TRƯỜNG THPT PHAN ĐÌNH PHÙNG 
GVTH: NGUYỄN THỊ TUYẾT LAN 
CHÚNG TA TỪ ĐÂU ĐẾN ? 
Tổ tiên của chúng ta là...? 
SỰ PHÁT SINH LỒI NGƯỜI 
Bài 34 
Quá trình tiến hĩa của lồi người chia làm mấy giai đoạn ? 
Giai đoạn tiến hĩa của lồi người từ khi hình thành cho tới ngày nay. 
2 giai đoạn : 
Giai đoạn tiến hĩa hình thành lồi người hiện đại (Homo sapiens) 
I QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
Các lồi 
% giống nhau so với ADN người 
Tinh tinh 
97,6 
Vượn Gibbon 
94,7 
Khỉ Rhesut 
91,1 
Khỉ Vervet 
90,5 
Khỉ Capuchin 
84,2 
Galago 
58,0 
Mức độ giống nhau về ADN và protein giữa người với các lồi thuộc bộ khỉ  
Các lồi 
Số axit amin trên chuỗi β -hemoglobin khác biệt so với người 
Tinh tinh 
0/146 
Gơrila 
1/146 
Vượn Gibbon 
3/146 
Khỉ Rhesut 
8/146 
 Tìm các đặc điểm giống nhau giữa người và các lồi linh trưởng ? 
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
 1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người . 
Bộ NST của người ( H) và của tinh tinh ( C) 
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
 1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người 
- Cĩ nhiều đặc điểm chung về ADN & protein với các lồi vượn hiện nay. 
Bµn tay ng­êi vµ G«rila 
Bµn ch©n ng­êi vµ G«rila 
 Lồi người cĩ mối liên quan như thế nào với bộ Linh trưởng ? 
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
 1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người 
- Cĩ nhiều đặc điểm chung về ADN & protein với các lồi vượn hiện nay. 
- Lồi người là 1 nhánh trong cây chủng loại phát sinh của bộ Linh trưởng . 
Quan sát hình 34.2 và nội dung SGK 
Thứ tự xuất hiện 8 loài trong chi Homo. Loài nào tồn tại lâu nhất ? 
Loài xuất hiện sớm nhất trong chi homo là H.habilis ( người khéo léo ), sau đó tiến hóa thành nhiều loài khác trong đó có H.erectus ( người đứng thẳng ). Đây là loài tồn tại lâu nhất mới bị tuyệt chủng . 
 Từ H.erectus hình thành nên loài người hiện nay H.sapiens 
( người thông minh) 
Homo habilis 
Homo erectus 
Homo sapiens 
 2. Các dạng vượn người hĩa thạch và quá trình hình thành lồi người 
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
 1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người 
Trong chi Homo đã phát hiện 8 loài hóa thạch khác nhau , chỉ duy nhất loài người hiện nay còn tồn tại . 
Những loài nào đã bị tiêu diệt ? 
Thời gian tồn tại và đặc điểm của những loài này ? C ác nhĩm thảo luận trả lời phiếu học tập sau : 
- Quá trình hình thành lồi người : 
 + H.habilis (Snão:575cm2; biết sử dụng cơng cụ đá )  H.erectus ( đứng thẳng )  H.sapiens . 
 2. Các dạng vượn người hĩa thạch và quá trình hình thành lồi người 
Homo habilis 
Homo erectus 
Homo sapiens 
 Nêu 2 giả thuyết về địa điểm phát sinh lồi người ? 
+ H.erectus ở châu Phi  H.sapiens , rồi phát tán sang các châu lục khác . 
+ H.erectus từ châu Phi phát tán sang các châu lục khác  H.sapiens . 
- Quá trình hình thành lồi người : 
 + H.habilis (Snão:575cm2; biết sử dụng cơng cụ đá )  H.erectus ( đứng thẳng )  H.sapiens . 
 2. Các dạng vượn người hĩa thạch và quá trình hình thành lồi người 
- 2 giả thuyết về địa điểm phát sinh lồi người : 
 Khi phát hiện hĩa thạch Người lùn nhỏ bé ( H.floresiensis ) tồn tại cách đây 18000 năm ở Inđơnêxia đã chứng minh được điều gì ? 
Lồi người này đã phát sinh lồi H. erectus 
 Khi tìm thấy hĩa thạch người H.sapiens ở châu Phi cách đây 160000 năm và ngồi châu Phi khoảng 5000 năm cùng các nghiên cứu về ADN và NST → ủng hộ giả thuyết 2. 
 Rút ra được kết luận gì về quá trình phát sinh lồi người ? 
 Người và các lồi linh trưởng châu Phi cĩ chung nguồn gốc . Cây phát sinh dẫn đến hình thành lồi người là 1 cây cĩ nhiều cành bị chết , chỉ cịn lại một cành duy nhất là lồi Homo sapiens. 
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI 
 Những đặc điểm thích nghi nào đã giúp con người cĩ được khả năng tiến hĩa văn hĩa ? 
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA. 
- Não bộ phát triển , bàn tay cĩ các ngĩn tay linh hoạt  Chế tạo , sử dụng cơng cụ . 
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA. 
- Não bộ phát triển , bàn tay cĩ các ngĩn tay linh hoạt  Chế tạo , sử dụng cơng cụ . 
Lồi cằm của người vì sao phát triển hơn ? 
Lồi cằm 
Người 
Tinh tinh 
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA. 
- Não bộ phát triển , bàn tay cĩ các ngĩn tay linh hoạt  Chế tạo , sử dụng cơng cụ . 
- Tiếng nĩi , chữ viết  Phát triển văn hĩa . 
- Sử dụng lửa , tạo ra quần áo , lều ở, trồng trọt , chăn nuơi . 
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA. 
- Não bộ phát triển , bàn tay cĩ các ngĩn tay linh hoạt  Chế tạo , sử dụng cơng cụ . 
- Tiếng nĩi , chữ viết  Phát triển văn hĩa . 
- Sử dụng lửa , tạo ra quần áo , lều ở, trồng trọt , chăn nuơi . 
 
Phân biệt tiến hĩa sinh học với 
tiến hĩa văn hĩa ? 
- Tiến hĩa sinh học : Là những biến đổi thích nghi về mặt thể chất . 
- Tiến hĩa văn hĩa : Là những biến đổi thơng qua học hỏi , sáng tạo trong cuộc sống . 
 Vai trị của lồi người trong tự nhiên ? 
 Con người trở thành lồi thống trị trong tự nhiên , cĩ ảnh hưởng nhiều đến chiều hướng tiến hĩa của các lồi khác và điều chỉnh chiều hướng tiến hĩa của chính mình . 
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA. 
 Câu 1 : Quá trình hình thành lịai người theo thứ tự sau : 
A. H.erectus  H.habilis  H.sapiens . 
B. H.sapiens  H.habilis  H.erectus . 
C. H.sapiens  H.erectus  H.habilis . 
 D. H.habilis  H.erectus  H.sapiens . 
CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT 
Đúng 
Câu 2: Đặc điểm nào khơng phải là tiến hĩa văn hĩa ? 
 A. Tiếng nĩi , chữ viết .	 
 B. Sử dụng lửa , tạo ra quần áo , lều ở, trồng trọt , chăn nuơi . 
 C. Là những biến đổi thích nghi về mặt thể chất .	 
 D. Chế tạo , sử dụng cơng cụ . 
Câu 3: Trong chi Homo đã phát hiện ít nhất 8 lồi khác nhau , nhưng trong đĩ chỉ cịn tồn tại lồi 
 A. Homo erectus .	 
 B. Homo habilis . 
 C. Homo neanderthalensis . 
 D. Homo sapiens . 
Đúng 
Câu 4: Chọn câu trả lời khơng đúng về sự phát sinh lồi người ? 
 A. Người và các lồi linh trưởng châu Phi cĩ chung nguồn gốc . 
 B. Cây phát sinh dẫn đến hình thành lồi người là 1 cây cĩ nhiều cành bị chết . 
 C. Trong cây phát sinh dẫn đến hình thành lồi người chỉ cịn lại một cành duy nhất là lồi Homo sapiens. 
 D. Người và các lồi linh trưởng châu Phi cĩ nguồn gốc khác nhau . 
Câu 5: Các bằng chứng hĩa thạch cho thấy lồi xuất hiện sớm nhất trong chi Homo là là lồi 
 A. Homo erectus .	 
 B. Homo habilis . 
 C. Homo neanderthalensis . 
 D. Homo sapiens . 
DẶN DỊ 
Học bài chương “ BẰNG CHỨNG VÀ CƠ CHẾ TIẾN HĨA và chương “SỰ PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIẾN CỦA SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT” 
để tuần sau kiểm tra 45 phút . 
Chân thành cảm ơn quí thầy cơ 
cùng các em !