Bài giảng môn Vật lí Lớp 10 - Bài 1: Chuyển động cơ (Bản hay)

Tiết 1,bài 1: Chuyển Dộng Cơ 
I, MỤC TIÊU: 
1, Về kiến thức : 
Học sinh khái niệm được chuyển động cơ , chất điểm và quỹ đạo . 
Nắm được thế nào là hệ toạ độ , vật làm mốc và thời gian . 
Nắm được các đặc điểm của hệ quy chiếu . 
2, Về kỹ năng : 
Giúp học sinh biết cách xác định vị trí của vật trong không gian . 
Biết xác định thời gian vật chuyển động trong không gian . 
II, CHUẨN BỊ: 
1, GIÁO VIÊN : 
Đầy đủ giáo án , đồ dùng dạy học , có một số hình ảnh về sự chuyển động và có phương pháp truyền đạt tốt . 
2, HỌC SINH: 
Đi học đầy đủ , đầy đủ các dụng cụ học tập . 
Ôn lại kiến thức về sự chuyển động học từ cấp 2. 
III, BÀI GIẢNG: 
I, CHUYỂN ĐỘNG CƠ.CHẤT ĐIỂM. 
1, CHUYỂN ĐỘNG CƠ. 
a, Ví dụ : một khúc gỗ chuyển động không ma sát trên mặt sàn . 
Nhận xét : Khúc gỗ từ vị trí điểm A đi sang điểm B. tức khúc gỗ đã thay đổi vị trí đứng . 
b, Khái niệm chuyển động cơ : 
 Chuyển động cơ của một vật ( gọi tắt là chuyển động ) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với vật khác theo thời gian . 
Khúc gỗ 
A 
B 
2, CHẤT ĐIỂM: 
a, ví dụ : - Một con kiến bò trên một nền nhà dài 17m. 
 - Một ôtô chuyển động từ Bắc vào Nam của đất nước Việt Nam. 
Nhận xét : Từ 2 ví dụ trên ta thấy kích thước của con kiến hay ôtô đều rất nhỏ so với khoảng cách của quãng đường mà chúng đi . 
b, Chất điểm là gì : 
 Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó là rất nhỏ so với độ dài đường đi(hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến ). 
3, QUỸ ĐẠO: 
a, Ví dụ : Một ôtô chuyển động qua các vị trí A, B, C, D. 
b, Quỹ đạo : 
 Quỹ đạo là tập hợp tất cả những vị trí của chất điểm chuyển động tạo thành một đường nhất định . 
B 
A 
D 
C 
II, CÁCH XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA VẬT TRONG KHÔNG GIAN. 
1, VẬT LÀM MỐC VÀ THƯỚC ĐO. 
- Cột cây số bên hình vẽ cho ta biết điều gì ? 
từ cột cây số đó cho ta thấy còn cách 
mai sưu là 20km nữa . Vậy ta đã lấy cột 
cây số ở mai sưu làm mốc,nó đứng yên . 
- Vậy , nếu đã biết quỹ đạo của vật ta 
 chỉ cầnchọn một vật làm mốc và một 
chiều dương trên đường đó thì có thể xác định 
 vị trí của vật bằng cách dùng một cái thước đo chiều dài đoạn đường từ vật làm mốc đến vật . 
2, HỆ TOẠ ĐỘ. 
a, Hệ toạ độ : 
 Hệ toạ độ là hệ gồm có 2 
 trục ox và oy vuông góc nhau 
 và trên ox, oy ta gắn chiều dương 
 cho chúng . 
b, Hãy xác định vị trí của điểm 
 Để xác định M ta làm như sau : 
Chọn chiều dương trên trục ox, oy . 
 Chiếu vuông góc M xuống 2 trục toạ 
 độ ox, oy.hình bên.Vậy M được xác 
định bằng 2 toạ độ x = OH và y = OI . 
o 
y 
x 
o 
o 
y 
x 
o 
M 
H 
I 
III,CÁCH XÁC ĐỊNH THỜI GIAN TRONG CHUYỂN ĐỘNG. 
1, MỐC THỜI GIAN VÀ ĐỒNG HỒ. 
Mốc thời gian là thời điểm mà ta bắt đầu đo thời gian và phải đo khoảng thời gian trôi đi kể từ mốc thời gian bằng một đồng hồ . 
2, THỜI ĐIỂM VÀ THỜI GIAN. 
- Thời điểm là thời gian mà vật đạt được khi đồng hồ chỉ . 
Nếu lấy mốc thời gian là thời điểm vật bắt đầu chuyển động thì số chỉ thời gian trùng với khoảng thời gian đã trôi qua. 
IV,HỆ QUY CHIẾU. 
- Một vật làm mốc , một hệ toạ độ gắn với vật làm mốc . 
- Mốc thời gian và một đồng hồ .