Bài giảng môn Vật lí Lớp 10 - Bài 34: Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình (Bản hay)

uối ăn Đá Thach anh được gọi là cấu trúc dạng tinh thể. 
Ví dụ: ĐáThạch anh 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
, 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
*Quan sát và phân tích cấu trúc tinh thể của muối ăn: 
Na + 
Cl - 
 Tinh thể Muối ăn có dạng hình lập phương được cấu trúc bỡi các ion Cl - và Na + . Mỗi ion luôn dao động nhiệt quanh một vị trí cân bằng trùng với mỗi đỉnh của khối lập phương. 
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Câu trúc tinh thể hay tinh thể được cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học khômg gian xác định, gọi là mạng tinh thể trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
 Các tinh thể của cùng một chất thì có chung một dạng hình học nhưng có thể có kích thước khác nhau phụ thuộc vào quá trình hình thành tinh thể diễn biến nhanh hay chậm, tốc độ kết tinh càng nhỏ tinh thể càng có kích thước lớn. 
 Tinh thể của một chất được hình thành trong quá trình đông đặc của chất đó. 
Tinh thể của một chất được hình thành trong quá trình nóng chảy hay đông đặc của chất đó? 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Câu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tao bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định, goi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
Quan sát và mô tả mạng tinh thể Kim cương và Than chì ? 
* Kim cương ( C ) 
1530 0 C 
C 
C 
Than chì ( C) 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy..) của chúng cũng rất khác nhau. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
Xét nhiệt độ nóng chảy của các chất sau 
ở p =1atm - nước đá nóng chảy ở 
0 0 C 
- Thiếc nóng chảy ở 
 232 0C 
- sắt nóng chảy ở 
Tính chất vật lí khác nhau 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy..) của chúng cũng rất khác nhau. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
Chất đơn tinh thể 
- chất đa tinh thể: có tính đẳng hướng ( tức là tính chất vật lí của nó đều giống nhau theo mọi hướng trong tinh thể). 
- ví dụ: muối, thạch anh, kim cương 
- chất đơn tinh thể: có tính dị hướng ( tức là các tính chất vật lí của nó không giống nhau theo các hướng khác nhau trong tinh thể). 
Chất đa tinh thể 
- ví dụ : như các kim loại sắt, đồng 
- là chất được cấu tạo chỉ từ một tinh thể duy nhất, tức là tất cả các hạt được sắp xếp trong cùng một mạng tinh thể 
- là chất được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Cấu truc tinh thể hay tinh thểl à cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh. 
? Hãy cho biết một số úng dụng của chất rắn kết tinh 
Các chất đơn tinh thể silic (Si) và gemani(Ge) được dùng làm linh kiện bán dẫn 
Kim cương dung làm mũi khoan, dao cắt kính,làm đồ trang sức.. 
Các loại kim loại dùng trong các ngành công nghệ như xây dựng, chế tạo máy 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh. 
II.CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
Thế nào là chất rắn vô định hình? Cho ví dụ? 
-Chất rắn vô định hình là những chất rắn không có cấu trúc tinh thể. 
Ví dụ: thủy tinh, nhựa đường, polime 
Chất vô định hình có tính dị hướng không? Có nhiệt độ nóng chảy xác định không? 
-Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng 
- Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định. 
Nêu một số ứng dụng của chất rắn vô định hình? 
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước 
Chú ý: một số chất rắn có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô định hình. Như lưu huỳnh 
Củng cố 
Chất rắn vô định hình 
Chất rắn kết tinh 
Chất rắn đơn tinh thể 
Có tính dị hướng 
Có cấu trúc tinh thể 
Có nhiệt độ nóng chảy xác định 
Chất rắn đa tinh thể 
Có tính đẳng hướng 
Không có cấu trúc tinh thể 
Không có nhiệt độ nóng chảy xác định 
Có tính đẳng hướng 
Chất rắn 
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
I.CHẤT RẮN KẾT TINH 
1. Cấu trúc tinh thể 
- Tinh thể được cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mang tinh thẻ trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. 
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh 
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 
- Mỗi chất rắn kết tinh nóng chảy (hoặc đông đặc) ở một nhiệt độ xác định không đổi ở áp suất cho trước 
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. 
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy) của chúng cũng khác nhau. 
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh. 
II.CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH 
-Chất rắn vô định hình là những chất rắn không có cấu trúc tinh thể. 
-Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng 
- Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định. 
Câu1 .Phân loại chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng. 
A. chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình 
B. chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình 
C. chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình 
D. chất rắn đa tinh thể và chất rắn đơn tinh thể 
Câu 2 . Đặc điểm và tính chất nào dưới đây không liên quan đến chất rắn kết tinh ? 
A. Có dạng hình học xác định. 
B.Có cấu trúc tinh thể. 
C. Có nhiệt độ nóng chảy không xác định. 
D.Có nhiệt độ nóng chảy xác định 
BUỔI HỌC KẾT THÚC 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ