Bài giảng môn Vật lí Lớp 11 - Bài 29: Thấu kính mỏng (Bản hay)

TRƯỜNG THPT TRÀM CHIM 
Chào mừng quý thầy cụ đến lớp 11B 
BÀI 29: 
THẤU KÍNH MỎNG 
Tiết 2 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
S’ 
S 
ả nh ảo tạo bởi gương phẳng 
ảnh thật tạo bởi thấu kớnh 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
1.Khỏi niệm ảnh và vật trong quang học 
S’ 
s 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1.Khỏi niệm ảnh và vật trong quang học 
a) Khái niệm ả nh đ iểm 	 
	 - Ảnh đ iểm là đ iểm đ ồng qui của chùm tia ló hay đư ờng kéo dài của chúng . 
	 - Một ả nh đ iểm là: 
	 + Thật nếu chùm tia ló là chùm hội tụ . 
	 + Ảo nếu chùm tia ló là chùm phân kỳ . 
 b) Khái niệm vật đ iểm 
- Vật đ iểm là đ iểm đ ồng qui của chùm tia tới hay đư ờng kéo dài của chúng . 
- Một vật đ iểm là: 
 + Thật nếu chùm tia tới là chùm phân kì. 
 + Ảo nếu chùm tia tới là chùm hội tụ . 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
2.Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
a) Đường đi của cỏc tia sỏng 
* Tia tới song song với trục chớnh thỡ tia lú đi qua F’ hoặc cú đường kộo dài đi qua F’ 
* Tia tới đi qua tiờu điểm F hoặc cú đường kộo dài qua F thỡ tia lú song song với trục chớnh 
Tia đặc biệt 
(L) 
F 
F’ 
O 
L’ 
F’ 
F 
O 
* Tia tới đi qua quang tõm O thỡ truyền thẳng 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
b) Dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh bằng cỏch vẽ đường đi của tia sỏng 
(L) 
F 
F’ 
O 
A 
B 
A’ 
B’ 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
b) Dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh bằng cỏch vẽ đường đi của tia sỏng 
L’ 
F’ 
F 
O 
A 
B 
B’ 
A’ 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Kết luận : Ảnh của một vật phẳng nhỏ AB đặt vuụng gúc với trục chớnh 
Cỏch xỏc định ảnh 
 Vẽ ảnh B’ của B qua thấu kớnh . 
 Từ B’ hạ đường vuụng gúc với trục chớnh cắt trục chớnh tại A’ 
A’B’ là ảnh của AB qua thấu kớnh 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
a.Thấu kớnh hội tụ : 
F 
F’ 
O 
F 
O 
I 
I’ 
F’ 
b. Thấu kớnh phõn kỡ : 
Thấu kớnh hội tụ : 
(OI =OI’=2OF=2f) 
Vật nằm trong khoảng OF 
Vật nằm trong khoảng FI 
Vật nằm trờn I 
Vật nằm ngoài I 
Thấu kớnh phõn kỡ 
Ảnh 
Tớnh chất 
( thật , ảo ) 
Chiều 
(so với vật ) 
Độ lớn 
(so với vật ) 
Ảnh ảo 
Ảnh thật 
ảnh ảo 
Ảnh thật 
Ảnh thật 
Cựng chiều 
Cựng chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Lớn hơn vật 
 Lớn hơn vật 
Bằng vật 
Nhỏ hơn vật 
Nhỏ hơn vật 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
V. CÁC CễNG THỨC THẤU KÍNH 
 Vật thật : d >0 
Vật ảo : d<0 ( khụng xột ) 
 Ảnh thật : d’ >0 
 Ảnh ảo : d’<0 
A’B’ 
AB 
= k 
Đặt cỏc giỏ trị đại số cho khoảng cỏch : 
Chiều và độ lớn của ảnh được xỏc định 
 k gọi là số phúng đại ảnh : 
 + k>0 ảnh và vật cựng chiều 
 + k<0 ảnh và vật ngược chiều 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
V. CÁC CễNG THỨC THẤU KÍNH 
1.Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2.Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Bài tập vớ dụ : Một thấu kớnh hội tụ cú tiờu cự 10cm.vật sỏng AB cao 2 cm, đặt vuụng gúc với trục chớnh cỏch thấu kớnh 30cm. Xỏc định vị trớ , tớnh chất và độ lớn của ảnh ? 
Giải : 
+ Ta cú : 
d’ > 0, vậy ảnh A’B’ là ảnh thật , ngược chiều vật . 
+ Độ lớn ảnh : 
 A’B’ = 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
VI.CễNGDỤNG CỦA THẤU KÍNH 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh khắc phục tật của mắt : Cận,viễn,lóo 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh lỳp 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Mỏy ảnh , mỏy ghi hỡnh(camera ) 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh hiển vi 
BÀI 29 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh thiờn văn , ống nhũm 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Đốn chiếu 
 Mỏy quang phổ ; 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
C õu 1 : Ch ỉ ra phỏt biểu đỳng khi núi về thấu kớnh : 
b) Tia t ới qua tiờu điểm vật chớnh cho tia lú song song với trục chớnh . 
Tia t ới song song với trục chớnh cho tia lú ( hoặc đường kộo dài của tia lú )qua tiờu điểm ảnh chớnh 
c) Tia t ới qua quang tõm 0 thỡ truyền thẳng 
d) T ất cả cỏc cõu trờn đều đỳng 
CỦNG CỐ 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
C õu 2 : Đặt 1 vật thẳng AB vuụng gúc với trục chớnh của 1 thấu kớnh hội tụ L, chọn phỏt biểu đỳng : 
b) Ảnh là ảnh ảo 
 Ảnh là ảnh thật 
c) Kh ụng đủ dữ kiện để xỏc định ảnh là thật hay ảo 
d) Ảnh lớn hơn vật 
CỦNG CỐ 
 Học thuộc ghi nhớ bài . 
 Làm cỏc bài tập 10, 11, 12 ( sgk – 190 ) 
 Đọc trước bài ở nhà 
Hướng dẫn học bài ở nhà