Bài giảng môn Vật lí Lớp 12 - Bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều (Bản mới)

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ 
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Cho một đoạn mạch như hình vẽ 
X 
A 
B 
Hộp đen 
Nếu đặt vào hai đầu đoạn mạch AB một điện áp xoay chiều ( u AB ) thì cường độ dòng điện tức thời chạy trong đoạn mạch có dạng 
a) Hãy viết phương trình u AB ? Nếu 
X là điện trở thuần ( R ) 
X là tụ điện ( C ) 
b) Hãy rút ra nhận xét về độ lệch pha giữa u AB và I tương ứng các trường hợp trên 
 Tiết 23 - Bài 13: 
CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( tiết 2 ) 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
* Xét một đoạn mạch AB : 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
* Nếu đặt vào hai đầu AB một điện áp xoay chiều có dạng : 
thì 
 Từ thông riêng của cuộn cảm thuần :  = Li 
 Suất điện động tự cảm trong cuộn cảm thuần ở thời điểm t: 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* Xét trong nửa chu kì đầu : 
Giả sử ( t + i ) ( -; 0 ): i tăng ( chiều e c ngược chiều i tăng ) 
* Xét trong nửa chu kì còn lại : 
Giả sử ( t + i ) ( 0; ): i giảm ( chiều e c cùng chiều i giảm ) 
 Áp dụng định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa nguồn điện : 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
Với : 
Z L =  L : Cảm kháng () 
: Cường độ dòng điện hiệu dụng qua L 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* Kết luận : u AB nhanh pha hơn i một góc và ngược lại 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
 Dễ dàng cho dòng điện một chiều đi qua ( vì Z L = ω L = 2  f = 0 ) 
- Cản trở dòng điện xoay chiều theo định luật Len – xơ ( không tiêu thụ năng lượng ) 
- Làm cho i trễ pha hơn u một góc 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* So sánh : 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có điện trở thuần 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có tụ điện 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có cuộn cảm thuần 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
4. Chú ý các trường hợp riêng : 
Trường hợp 1: 
Nếu có hai cuộn cảm thuần ghép nối tiếp 
A 
B 
L 1 
L 2 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
4. Chú ý các trường hợp riêng : 
Trường hợp 2: 
Nếu ở thời điểm t: Số chỉ ampe kế và số chỉ vôn kế cho biết giá trị tức thời I và u AB 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
V 
CỦNG CỐ 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
tăng 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
giảm