Bài giảng môn Vật lí Lớp 12 - Bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều (Chuẩn kiến thức)

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ 
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Cho một đoạn mạch như hình vẽ 
X 
A 
B 
Hộp đen 
Nếu đặt vào hai đầu đoạn mạch AB một điện áp xoay chiều ( u AB ) thì cường độ dòng điện tức thời chạy trong đoạn mạch có dạng 
a) Hãy viết phương trình u AB ? Nếu 
X là điện trở thuần ( R ) 
X là tụ điện ( C ) 
b) Hãy rút ra nhận xét về độ lệch pha giữa u AB và i tương ứng các trường hợp trên 
 Tiết 23 - Bài 13: 
CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( tiết 2 ) 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
* Xét một đoạn mạch AB : 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
* Nếu đặt vào hai đầu AB một điện áp xoay chiều có dạng : 
thì 
 Từ thông riêng của cuộn cảm thuần :  = Li biến thiên 
 Suất điện động tự cảm trong cuộn cảm thuần ở thời điểm t: 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* Xét trong nửa chu kì đầu : 
Giả sử ( t + i ) ( -; 0 ): i tăng ( chiều e c ngược chiều i tăng ) 
* Xét trong nửa chu kì còn lại : 
Giả sử ( t + i ) ( 0; ): i giảm ( chiều e c cùng chiều i giảm ) 
 Áp dụng định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa nguồn điện : 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
Với : 
Z L =  L : Cảm kháng () 
: Cường độ dòng điện hiệu dụng qua L 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* Kết luận : u AB nhanh pha hơn i một góc và ngược lại 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
 Dễ dàng cho dòng điện một chiều đi qua ( vì Z L = ω L = 2  f = 0 ) 
- Cản trở dòng điện xoay chiều theo định luật Len – xơ ( không tiêu thụ năng lượng ) 
- Làm cho i trễ pha hơn u một góc 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
* So sánh : 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có điện trở thuần 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có tụ điện 
-U 0 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
Mạch điện xoay chiềuchỉ có cuộn cảm thuần 
U 0 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
4. Chú ý các trường hợp riêng : 
Trường hợp 1: 
Nếu có hai cuộn cảm thuần ghép nối tiếp 
A 
B 
L 1 
L 2 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
3. Ý nghĩa của cảm kháng ( Z L ) 
4. Chú ý các trường hợp riêng : 
Trường hợp 2: 
Nếu ở thời điểm t: Số chỉ ampe kế và số chỉ vôn kế cho biết giá trị tức thời i và u AB 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
V 
CỦNG CỐ 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
tăng 
+ 
- 
Tiết 23 – Bài 13 : CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU ( Tiết 2 ) 
I. Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở thuần ( R ) 
II. Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện ( C ) 
III. Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r = 0 ) 
1. Hiện tượng tự cảm trong mạch điện xoay chiều 
2. Khảo sát mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần ( L; r  0 ) 
A 
A 
B 
L; r = 0 
r A  0 
~ 
i 
M 
N 
giảm 
+ 
-