Bài giảng môn Vật lí Lớp 12 - Bài 22: Sóng điện từ

Ngày 3 tháng 12 năm 2008 
1 2 
Sinh 
08 - 09 
4 
sĩng điện từ... 
Điện trường xốy 
vs 
từ trường 
biến thiên 
Sự chuyển hóa ấy cố định ở một nơi hay là lan tỏa ? 
có giống như sự lan truyền của sóng âm , sóng nước 
Heinrich Rudolf Hertz 
(1857 – 1894) 
Nếu tại một điểm O nào đó có một điện trường biến thiên E1, 
Tiếp theo,vì có từ trường biến thiên nên lại xuất hiện một điện trường E2 biến thiên ở vùng lân cận khác,rồi tương tự , lại xuất hiện B2 
theo kết luận của Maxwell, thì xuất hiện một từ trường biến thiên B1 tại vùng lân cận . 
Quá trình lan truyền điện từ trường 
được gọi là  
SÓNG ĐIỆN TỪ 
Maxwell đã tiên đoán sự tồn tại của sóng điện từ và xây dựng được các phương trình toán học về quy luật của nó được gọi là các phương trình Maxwell 
Đặc điểm của sĩng điện từ 
tốc độ lan truyền của sóng điện từ Trong Chân Không bằng tốc độ ánh sáng , tức là xấp xỉ 3.10 8 m/s 
 Sóng điện từ là sóng ngang . 
 vectơ cường độ điện trường E luôn vuông góc với vectơ cảm ứng từ B và cả hai vectơ này luôn vuông góc với phương truyềân sóng vector Ox. 
 Cả E và B đều biến thiên tuần hoàn theo không gian , và luôn đồng pha . 
sóng điện từ có thể 
truyền qua chân không 
3. Tính chất của sóng điện từ 
Trong quá trình lan truyền , nó mang theo năng lượng . 
Tuân theo các quy luật truyền thẳng , phản xạ , khúc xạ . 
Tuân theo các quy luật giao thoa , nhiễu xạ . 
Nguồn phát sóng điện từ ( còn gọi là chấn tử ): 
	 rất đa dạng , có thể là bất cứ vật thể nào tạo ra một điện trường hoặc từ trường biến thiên 
Tia lửa điện 
Cầu dao 
ứng dụng của  
sóng điện từ 
truyền thông bằng 
sóng điện từ 
Ngày nay, mọi người ở thành thị , nông thôn , núi cao , biển xa đều có thể sử dụng điện thoại , nghe đài phát thanh , xem truyền hình một cách dễ dàng với đủ loại dịch vụ như điện thoại di động , truyền hình vệ tinh , truyền hình cáp , internet không dây  
ANTENNA 
Mach dao dong ho 
Trong quá trình dao động điện từ diễn ra ở mạch dao động LC, điện từ trường hầu như không bức xạ ra bên ngoài . 
Mạch dao động như vậy gọi là 
mạch dao động kín . 
mạch dao dộng hở : Điện từ trường lan tỏa trong không gian thành sóng điện từ và có khả năng đi rất xa 
Anten có rất nhiều dạng khác nhau tùy theo tần số sóng và nhu cầu sử dụng 
Outdoor aerial( Ăng ten trời ) 
Helical antenna( Ăng ten xoắn ) 
Anten có rất nhiều dạng khác nhau tùy theo tần số sóng và nhu cầu sử dụng 
Directional antenna( Ăng ten định hướng ) 
cĩ loại anten dùng để 
 phát sĩng 
cĩ loại dùng để thu sĩng điện từ 
Sóng điện từ lan truyền mang theo năng lượng . 
Tần số càng cao thì năng lượng sóng càng lớn và sóng lan truyền càng xa 
Nguyên tắc  truyền thông bằng sóng điện từ 	 
Biến các âm thanh ( hoặc hình ảnh  ) muốn truyền đi thành các dao động điện tần số thấp gọi là các tín hiệu âm tần ( hoặc thị tần ). 
 Dùng sóng điện từ tần số cao ( cao tần ) mang các tín hiệu âm tần đi xa qua anten phát . 
 Dùng máy thu với anten thu để chọn và thu lấy sóng điện từ cao tần . 
 Tách tín hiệu ra khỏi sóng cao tần rồi dùng loa để nghe âm thanh đã truyền tới ( hoặc dùng màn hình để xem hình ảnh ) 
Sơ đồ khối 
ôáng 
nói 
BIẾN 
ĐIỆU 
KĐ 
CAO TẦN 
DAO ĐỘNG 
CAO TẦN 
Anten 
phát 
PHÁT THANH 
THU THANH 
TÁCH 
SÓNG 
KĐ 
ÂM TẦN 
CHỌN 
SÓNG 
Anten 
thu 
LOA 
Sự truyền sóng điện từ quanh Trái Đất 
đặc biệt quan trọng là 
 tần điện li 
Các sĩng dài ít bị nước hấp thụ . Chúng được dùng để thơng tin dưới nước , và ít được dùng để thơng tin trên mặt đất do điện trường thấp và truyền khơng được xa 
Các sĩng trung truyền được theo bề mặt của trái đất . Ban ngày chúng bị tầng điện li hấp thụ mạnh , nên khơng truyền được xa . Ban đêm , tầng điện li phản xạ các sĩng trung nên chúng truyền được xa . 
Các sĩng ngắn cĩ năng lượng lớn hơn sĩng trung . Chúng được tâng điện li phản xạ về mặt đát , mặt đất phản xạ lại lần thứ hai tầng điện li phản xạ lần thứ ba v.v.. . 
Các sĩng cực ngắn cĩ năng lượng lớn nhất , cĩ khả năng truyền đi rất xa theo đường thẳng , và được dùng trong thơng tin vũ trụ . 
Truyền thông  bằng cáp 
Sử dụng nhiều loại dây dẫn(bằng kim loại ; cáp quang ) để truyền sóng điện từ : như kĩ thuật truyền hình cáp ; internet cáp , các cáp truyền thông dẫn ngầm qua biển giữa các châu lục . . . 
	 Hạn chế việc mất 	 mát năng lượng 
Ít bị nhiễu bởi môi trường bên ngoài 
Thực hiện 
Lâm Nguyễn Duy Anh 
Đàm Thị Mỹ Châu 
Nguyễn Phương Ngân 
Lê Thanh Nhàn 
Phạm Ngọc Phượng 
Huỳnh Thị Thanh Tâm