Bài giảng Một số vấn đề về sử dụng và bảo vệ đất

Bµi 5 
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT 
Kiến thức cơ bản 
 * Tình hình sử dụng đất trên thế giới 
 * Vấn đề bảo vệ đất: 
	- Chống sự xói mòn 
	- Chống sự mặn hóa 
	- Chống sự hoang mạc hóa 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
Cơ cấu sử dụng đất trên Thế giới 
Diện tích đất nông nghiệp 
Diện tích đồng cỏ 
Diện tích rừng và đất rừng 
Diện tích các loại đất khác 
10,9 
38,6 
28,0 
22,5 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
* Thế giới: 
 - Tổng diện tích có thể sử dụng được rất lớn, chiếm 91%. 
 - Diện tích đất nông nghiệp chiếm tỉ lệ nhỏ nhất. 
 - Đất đồng cỏ và đất rừng chiếm gần ½ tổng diện tích đất tự nhiên. 
 - Đất dùng vào các mục đích khác chiếm tỉ lệ lớn. 
* Xu hướng: 
 - Diện tích đất NN, đất đồng cỏ và đất rừng có xu hướng giảm. 
 - Tăng diện tích các loại đất khác (gồm cả đất chuyên dùng và đất bị suy thoái). 
 - Suy thoái đất. 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
Nhóm: 
- Các nước phát triển 
- Các nước đang phát triển 
Châu lục: 
- Châu Á 
- Châu Mĩ la tinh 
Diện tích đất sử dụng 
Có sự khác nhau giữa các nhóm nước và các khu vực 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
* Nguyên nhân chủ yếu: 
- Do sử dụng đất không hợp lí và khai thác quá mức 
- Do chuyển đổi mục đích sử dụng 
* Bình quân đất NN theo đầu người giảm nhanh. 
(Việt Nam: dưới 0,1 ha/người) 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
Cơ cấu sử dụng đất ở Việt Nam năm 2003 
Diện tích đất nông nghiệp 
Diện tích rừng và đất rừng 
Diện tích đồng cỏ 
Diện tích đất chưa sử dụng 
28,9% 
6,5% 
37,7% 
26,9% 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
Cơ cấu sử dụng đất ở Việt Nam quy hoạch đến 2010 
Diện tích đất nông nghiệp 
Diện tích rừng và đất rừng 
Diện tích đồng cỏ 
Diện tích đất chưa sử dụng 
30,1% 
7,9% 
49,3% 
12,7% 
1. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT 
Diện tích đất nông nghiệp 
Diện tích rừng và đất rừng 
Diện tích đồng cỏ 
Diện tích đất chưa sử dụng 
Cơ cấu sử dụng đất ở Việt Nam 
 Năm 2003 Quy hoạch đến năm 2010 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Thảo luận 
Nhóm 1: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự xói mòn 
Nhóm 3: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự hoang mạc hóa 
Nhóm 2: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự mặn hóa 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
NỘI DUNG THẢO LUẬN 
	- Khái niệm? 
	- Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó? Ảnh hưởng đến sản xuất như thế nào? 
	- Biện pháp bảo vệ? 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Thảo luận 
Nhóm 1: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự xói mòn 
Nhóm 3: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự hoang mạc hóa 
Nhóm 2: Tìm hiểu về vấn đề bảo vệ đất 
chống sự mặn hóa 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
	 a. Bảo vệ đất chống sự xói mòn 
	- Khái niệm: Xói mòn là hiện tượng di chuyển những phần tử đất từ cao xuống thấp hoặc từ nơi này đến nơi khác do tác động của ngoại lực 
	- Nguyên nhân: Chủ yếu do nước và dòng chảy không thường xuyên tạo nên. Thường xảy ra ở những nơi đất dốc, mưa tập trung theo mùa, bị mất lớp phủ thực vật. 
	- Biện pháp:	 + Làm thủy lợi	 + Tăng cường sản xuất nông, lâm nghiệp. 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Đất bị xói mòn (Do dòng nước không thường xuyên hình thành) 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Đất bị xói mòn Do mất lớp phủ thực vật 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Biện pháp canh tác giữ nước 
 Ruộng bậc thang ở Philippin Ruộng bậc thang ở Yên Bái 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
	 b. Bảo vệ đất chống sự mặn hóa 
	- Khái niệm: Mặn hóa là quá trình lượng muối hòa tan trong dụng dịch đất bị đọng lại trên bề mặt đất, tỉ lệ muối cao. 
	- Nguyên nhân: Do độ bốc hơi mạnh hoặc thủy triều xâm nhập ở những vùng đất thấp. 
	- Biện pháp:	 + Làm thủy lợi.	 + Các biện pháp hóa học.	 + Trồng rừng ngập mặn. 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Đất canh tác bị ngập mặn 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Vùng ngập mặn ở cửa sông 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Biện pháp bảo vệ đất và cải tạo đất mặn 
 Trồng rừng ngập mặn Rửa mặn 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
	 c. Bảo vệ đất chống sự hoang mạc hóa 
	- Khái niệm: Hoang mạc hóa là tình trạng suy thoái đất biến dần các vùng đất thành hoang mạc. 
	- Nguyên nhân: Do những thay đổi về mặt khí hậu và do tác động của con người. 
	- Biện pháp:	 + Thực hiện luân canh đồng cỏ.	 + Trồng cây gây rừng	 + Làm thủy lợi	 + Cải tạo các vùng đất đã bị suy thoái. 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Vùng đất đang bị hoang mạc hóa 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Những tác động của con ngườilàm biến đổi khí hậu 
2. BẢO VỆ ĐẤT 
Biện pháp chống hoang mạc hóa