Bài giảng Ngữ văn 11: Tác giả Nam Cao (1917– 1951)

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CƠ VÀ CÁC EM HỌC SINH ! Trích phim: Làng Vũ Đại ngày ấy(1917– 1951)NAM CAOTÁC GIẢPHẦN MỘTNAM CAO (1917-1951)NAM CAO(1915 - 1951)Em hãy nêu những nét chính về cuộc đời của Nam Cao?I.VÀI NÉT VỀ CUỘC ĐỜI–CON NGƯỜI 1. CUỘC ĐỜII. Vài nét về cuộc đời và con người1. Cuộc đời- Tên thật: Trần Hữu Tri (1917 – 1951) - Quê hương : làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.Bút danh: Nam Cao - Gia đình : Xuất thân trong gia đình trung nông nghèo, đông con.Bản thân là một trí thức nghèo, luôn túng thiếu.NAM CAO (1915-1951)I. Vài nét về cuộc đời và con người1. Cuộc đời- Con đường đời :* Trước Cách mạng tháng 8 : Học hết bậc thành chung , Nam Cao bắt đầu đi làm ở nhiều nơi: Sài Gòn, Hà Nội. Cuối cùng lại thất nghiệp, sống chật vật bằng nghề viết văn và làm gia sư. 1943: tham gia Hội Văn hóa cứu quốc. NAM CAO (1915-1951)I. Vài nét về cuộc đời và con người1. Cuộc đờiNAM CAO(1915 - 1951)- Con đường đời :* Sau Cách mạng tháng 8 :Vừa viết văn, vừa tích cực tham gia cách mạng.Tham gia đồn quân Nam Tiến1950: tham gia chiến dịch Biên giới.1951: hi sinh trên đường đi công tác. NAM CAO (1915-1951)Những đặc điểm nào về con người Nam Cao đã ảnh hưởng đến các sáng tác của ông ?I.VÀI NÉT VỀ CUỘC ĐỜI–CON NGƯỜI 2. CON NGƯỜINAM CAO (1915-1951)2. Con người *Tâm trạng bất hòa sâu sắc với xã hội đương thời (trước CMT8).*Yêu thương, gắn bó ân tình sâu nặng với những người nghèo khổ ở quê hương.*Nghiêm khắc tự đấu tranh để vượt mình, khắc phục tâm lí, lối sống tiểu tư sản. Cuộc đời và nhân cách của nhà văn – chiến sĩ Nam Cao đã trở thành tấm gương đẹp đẽ trong giới văn nghệ sĩ cách mạng.NAM CAO(1915 - 1951)Đọc phần II trang 138 - 139 SGK.II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC.Nam Cao đã cĩ quan điểm như thế nào về : + tác phẩm văn chương? + nhà văn ? + nghề văn ?a) Quan điểm về tác phẩm văn chương 1.QUAN ĐIỂM NGHỆ THUẬT Văn học phải phản ánh chân thực cuộc sống: “Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật chỉ có thể là tiếng đau khổ kia , thoát ra từ những kiếp lầm than.” (Trăng sáng) Văn chương chân chính phải có nội dung nhân đạo sâu sắc, “phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình Nó làm cho người gần người hơn.” (Đời thừa)Quan điểm nghệ thuật hiện thực “vị nhân sinh” Nhà văn chân chính trước hết là con người chân chính, tức là phải có tình thương, có nhân cách. Người cầm bút phải có lương tâm, trách nhiệm, không được cẩu thả: “Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện” (Đời thừa).Nhà văn say mê, tận tụy phục vụ kháng chiến, dứt khoát đặt lợi ích cách mạng, lợi ích dân tộc lên trên hết. 1. Quan điểm nghệ thuậtb) Quan điểm về nhà văn NAM CAO (1915-1951)Đặt cuộc sống lên trên văn chương: “sống đã rồi hãy viết”. c) Quan điểm về nghề văn Là một hình thái lao động tinh thần cao quý, có trách nhiệm cao đối với xã hội. Đòi hỏi sự tìm tòi, sáng tạo cái mới: “Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa có” (Đời thừa)NAM CAO (1917-1951)1. Quan điểm nghệ thuậtQuan điểm nghệ thuật tiến bộ, sâu sắcNAM CAO(1915 - 1951)a.Trong mảng đề tài về người trí thức nghèo, Nam Cao có những tác phẩm tiêu biểu nào? b.Ở mảng này Nam Cao phản ánh những nội dung gì?c. Kể tên những tác phẩm thuộc mảng đề tài nơng dân của Nam Cao?d.Ở đề tài về người nơng dân Nam cao phản ánh những nội dung gì?Đọc phần 2- II trang 139 - 140 SGK.II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	2.Các đề tài chính.- Đời thừa (1943)Trăng sáng (1943)Sống mòn (1944)Đề tài người trí thức nghèo NAM CAO (1915-1951)Các tác phẩm tiêu biểu II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	2. Các đề tài chính- Miêu tả chân thực tình cảnh nghèo khổ, dở sống dở chết của người trí thức tiểu tư sản.- Đặc biệt đi sâu vào những tấn bi kịch tinh thần của họ. Đề tài người trí thức nghèo NAM CAO (1915-1951)Nội dung tư tưởngII. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	1. TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG 8Đề tài người trí thức nghèoĐề tài người nông dân nghèo NAM CAO (1917-1951)Các tác phẩm tiêu biểu - Chí Phèo (1941)- Lão Hạc (1943)- Một bữa no (1943)II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	*. TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG 8Đề tài người trí thức nghèoĐề tài người nông dân nghèo NAM CAO (1917-1951)Các tác phẩm tiêu biểuNội dung tư tưởng - Thấu hiểu số phận cực khổ triền miên, bần cùng, tăm tối của người nông dân trong xã hội đương thời.- Đặc biệt quan tâm đến 2 loại người :+Bị ức hiếp bất công, có số phận hẩm hiu.+Bị hắt hủi, chà đạp nhân phẩm. -Đứng vững trên lập trường nhân đạo, dân chủ để: NAM CAO (1917-1951)Lên án xã hội tàn bạo đã chà đạp lên nhân phẩm con người.Bênh vực quyền sống và nhân phẩm của những con người bất hạnh.Phát hiện và khẳng định bản chất tốt đẹp của người nông dân lương thiện.Nội dung tư tưởng Em có nhận xét gì về tư tưởng chung trong hai mảng đề tài của Nam Cao trước Cách mạng tháng 8?III. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	1. TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG 8a. Đề tài người trí thức nghèob. Đề tài người nông dân nghèoNAM CAO (1915-1951)II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC 	*TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG 8Đề tài người trí thức nghèoĐề tài người nông dân nghèo NAM CAO (1917-1951)Nỗi băn khoăn, đau đớn của nhà văn trước tình trạng con người bị xói mòn về nhân phẩm, hủy diệt về nhân tính do cuộc sống đói nghèo.II. Sự nghiệp văn họcb. Tác phẩm tiêu biểuĐôi mắt (1948)Nhật kí ở rừng (1948)Chuyện biên giới (1950) *SAU CÁCH MẠNG THÁNG 8NAM CAO (1915-1951)Viết về con người và cuộc sống kháng chiến chống Pháp của dân tộc.a. Đề tàiIII. Sự nghiệp văn họca. Đề tài Xác định chỗ đứng, vai trò của giới văn nghệ sĩ trong kháng chiến. Phát hiện và ca ngợi bản chất cách mạng của quần chúng nhân dân – lực lượng chính của cuộc kháng chiến. 	* SAU CÁCH MẠNG THÁNG 8b. Tác phẩm tiêu biểuNAM CAO (1915-1951)c. Nội dung tư tưởngNiềm tin đối với cuộc kháng chiến và lực lượng kháng chiến.Em hãy nêu môt số đặêc điểm về nghệ thuật viết truyện của Nam Cao? 3. Đặc điểm phong cách nghệ thuậtNAM CAO (1917-1951)3. Đặc điểm phong cách nghệ thuật- Xây dựng được nhiều nhân vật điển hình, có tài miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật với những đoạn đối thoại và độc thoại nội tâm chân thật, sinh động. - Ngôn ngữ sống động, uyển chuyển, tinh tế, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày.- Kết cấu linh hoạt, chặt chẽ, lôi cuốn.- Lời kể biến hóa, linh hoạt. Giọng vău có vẻ lạnh lùng, khách quan nhưng ẩn sâu là những đằm thắm yêu thương.NAM CAO (1917-1951)(1915 – 1951)NAM CAONhững nhân vật, những cuộc đời và nẻo đường đi tìm nhân cách. (Vũ Dương Quỹ)TÁC GIANam Cao là đại diện xuất sắc của trào lưu văn học hiện thực phê phán (1930 – 1945 ) và là một trong những nhà văn tiêu biểu, mở đầu cho văn học cách mạng Việt Nam.Thành công của nhà văn chính là kết quả của sự kết hợp giữa tài năng và tấm lòng.Các sáng tác của Nam Cao với quan điểm nghệ thuật tự giác, sâu sắc, tiến bộ và phong cách đặc sắc đã góp phần quan trọng vào sự hoàn thiện ngôn ngữ truyện ngắn và việc cách tân nền văn xuôi Việt Nam theo hướng hiện đại hoá.IV. Kết luậnNAM CAO (1917-1951)