Bài giảng Ngữ văn 6 tiết 54: Ôn tập truyện dân gian

ĐẾN VỚI TIẾT HỌCKiểm tra bài cũ:Keå laïi truyeän theo tranh?TiÕt 54:Yªu cÇu: TiÕt häc cÇn ®¹t c¸c néi dung chÝnh: 1: Học thuộc các định nghĩa về các thể loại: truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, truyÖn ngô ng«n vµ truyÖn c­êi. 2: Đọc lại các truyện đân gian trong sách giáo khoa. 3: Viết lại tên những truyện dân gian ( theo thể loại) mà em đã học, đã đọc (kể cả truyện dân gian của một số nước khác) 4: Em hãy nhắc lại đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian ?TiÕt 54: ¤n tËp truyÖn d©n gian TIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIANVĂN HỌC DÂN GIAN??Truyền thuyếtCổ tíchNgụ ngônTruyện cườiTruyện dân gianEm ñaõ hoïc qua nhöõng theå loaïi truyeän daân gian naøo?TruyÖn d©n gianSö thiThÇn tho¹iTruyÒn thuyÕtCætÝchNgô ng«nTruyÖn c­êiTIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIANTruyền thuyếtCổ tíchNgụ ngônTruyện cườiTruyện dân gian1. Neâu ñònh nghóa veà nhöõng theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:Em hãy nhắc lại định nghĩa về truyện truyền thuyết?- Là thể loại truyệndân gian- Kể về các nhân vậtvà sự kiện lịch sử- Có nhiều chi tiếttưởng tượng kì ảo- Thể hiện cách đánhgiá nhận xét của nhân dân về các nhân vậtvà sự kiện được kể.Em hãy nhắc lại định nghĩa về truyện cổ tích?- Là thể loại truyệndân gian- Kể về các kiểu nhân vật của thế giới cổ tíchCó nhiều chi tiết hoangđường kì ảo.- Thể hiện niềm tin vàmơ ước của nhân dânvề chiến thắng cuốicùng của cái thiện đối với cái ácEm hãy nhắc lại định nghĩa về truyện ngụ ngôn?- Lo¹i truyÖn kÓb»ng v¨n xu«i hoÆcv¨n vÇn. - M­în truyÖn vÒloµi vËt, ®å vËt hoÆcchÝnh con ng­êi,nh»m khuyªn nhñ,r¨n d¹y ng­êi tabµi häc nµo ®ãtrong cuéc sèng.Em hãy nhắc lại định nghĩa về truyện cười?Lo¹i truyÖn kÓvÒ c¸c hiÖn t­îng®¸ng c­êi trongcuéc sèng nh»m t¹ora tiÕng c­êi muavui hoÆc phª ph¸nnh÷ng thãi h­ tËtxÊu trong x· héi.TIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN2. Đặc ñiểm tiêu biểu của từng theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:Thể loạiTên tác phẩmNhân vậtYếu tố kỳ ảoCốt truyệnNội dung ý nghĩaHãy kể tên những truyện truyền thuyết đã được học?Truyền thuyết1. Con Rồng cháu Tiên2. Bánh chưng, bánh giầy 3. Thánh Gióng4. Sơn Tinh, Thủy Tinh5. Sự tích Hồ Gươm Nhân vật trong truyện truyền thuyết là những người như thế nào?Nhân vật lịch sử, thần, thánh.Hoang đường, phi thường.Truyền thuyết mang yếu tố và cốt truyện như thế nào?Đơn giản, gây hứng thú người đọc.Nội dung và ý nghĩa của truyện truyền thuyết là gì?Giải thích nguồn gốc dân tộc, phong tục tập quán, hiện tượng thiên nhiên. Ca ngợi anh hùng dân tộc. Mơ ước chinh phục thiên nhiên và chiến thắng giặc ngoại xâm.TIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN2. Đặc ñiểm tiêu biểu của từng theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:Thể loạiTên tác phẩmNhân vậtYếu tố kỳ ảoCốt truyệnNội dung ý nghĩaCổ tíchHãy kể tên những truyện cổ tích đã được học?1. Thạch Sanh2. Em bé thông minh.3. Cây bút thần.Nhân vật quen thuộc:người nghèo khổ, bất hạnh, mồ côi, con riêng, em út, hình dạng xấu xí, dũng sĩ, tài năng kì lạ, người thông minh, ngốc nghếch, động vật Nhân vật trong truyện cổ tích là những người như thế nào?Yếu tố ly kỳ, kì ảo, hoang đường vẫn phổ biến trong truyện cổ tích.Yếu tố kỳ ảo và cốt truyện trong cổ tích có ly kỳ, đơn giản không?Phức tạp hơn gây hứng thú người đọc.Nội dung ý nghĩa của truyện cổ tích ca ngợi điều gì?Ca ngợi dũng sĩ vì dân diệt ác, người nghèo, người thông minh, tài trí, ở hiền gặp lành. Kẻ tham lam ác độc sẽ bị trừng trị.4. Ông lão đánh cá và con cá vàng.(- Sọ Dừa- Cô bé tốt bụng.)TIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN2. Đặc ñiểm tiêu biểu của từng theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:Thể loạiTên tác phẩmNhân vậtYếu tố kỳ ảoCốt truyệnNội dung ý nghĩaNgụ ngônHãy kể tên những truyện ngụ ngôn đã được học?1. Ếch ngåi ®¸y giÕng.2. ThÇy bãi xem voi.3. Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng. Nhân vật trong truyện ngụ ngôn là những người như thế nào?- M­în truyÖn vÒloµi vËt, ®å vËt hoÆcchÝnh con ng­êi.Ngụ ngôn mang yếu tố và cốt truyện như thế nào?- Không có mà cã ý nghÜa Èn dô, ngô ý. - Phê phán những cách nhìn thiển cận, hẹp hòi. (- §eo nh¹c cho mÌo.- Lục súc tranh công)- Ngắn gọn, triết lí sâu xa. - Khuyeân nhuû, raên daïy con ngöôøi moät baøi hoïc cuï theå naøo ñoù trong cuoäc soáng.Nội dung và ý nghĩa của truyện ngụ ngôn là gì?TIẾT 54ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN2. Đặc ñiểm tiêu biểu của từng theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:Thể loạiTên tác phẩmNhân vậtYếu tố kỳ ảoCốt truyệnNội dung ý nghĩaTruyện cười1. Treo biển Nhân vật trong truyện cười là những người như thế nào?Con ngườiTruyện cười có yếu tố và cốt truyện như thế nào?- Ngắn gọn, tình huống bất ngờ, mâu thuẫn, gây cười.Nội dung và ý nghĩa của truyện truyền thuyết là gì?2. Lợn cưới, áo mới. Những tác phẩm truyện cười đã học?- Không có mà có nhiều yếu tố gây cười.- Gaây cöôøi, mua vui, chế giễu, chaâm bieám, pheâ phaùn nhöõng söï vieäc, hieän töôïng, tính caùch ñaùng cöôøi.Truyền thuyết con Rồng cháu TiênTruyền thuyết: Bánh chưng, bánh giầyTruyền thuyết: Thánh GióngTruyền thuyết: Sơn Tinh, Thủy TinhTruyền thuyết: Sự tích Hồ GươmTruyện cổ tích: Em bé thông minhTruyện cổ tích: Cây bút thầnTruyện cổ tích: Ông lão đánh cá và con cá vàngSọ DừaThạch SanhTruyện ngụ ngôn: “Ếch ngồi đáy giếng”Truyện ngụ ngôn: “Thầy bói xem voi”Lợn cưới, áo mớiBÀI TẬP TRẮC NGHIỆM:Câu 1:Trong các loại truyện dân gian đã học, những truyện nào sau đây thường có yếu tố hoang đường kỳ ảo?a. Truyền thuyết, cổ tích.b. Truyện cười.c. Truyện ngụ ngôn.d. Truỵên cười, truyện ngụ ngôn.Câu 2:Truyện nào sau đây nói lên quan niệm và niềm tin của nhân dân về thiện, ác ở đời như: “ở hiền gặp lành”, “tham thì thâm”, “ác giả, ác báo”.a. Truyền thuyết.b.Truyện cườic.Truyện cổ tích.d.Truyện ngụ ngôn.a. Truyền thuyết, cổ tích.c.Truyện cổ tích.TH¶O LUËN Cã ý kiÕn cho r»ng ngµy nay khi v¨n häc viÕt ®ang rÊt ph¸t triÓn th× v¨n häc d©n gian kh«ng cßn phï hîp víi cuéc sèng hiÖn ®¹i n÷a, ®iÒu ®ã cã ®óng kh«ng? Chóng ta cÇn lµm g× ®Ó gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp cña nÒn v¨n häc d©n gian? Mét sè gi¶i ph¸p ®­a ra ®Ó b¶o tån vµ ph¸t triÓn VHDG nh­: §­a VHDG vµo gi¶ng d¹y trong nhµ tr­êng phæ th«ng. Tæ chøc c¸c lÔ héi truyÒn thèng mang ®Ëm tÝnh d©n gian. S©n khÊu ho¸ t¸c phÈm d©n gian. ( “S©n khÊu häc ®­êng”) VÝ dô: Ch­¬ng tr×nh “ Lµng vui ch¬i, lµng ca h¸t” cña §µi truyÒn h×nh ViÖt Nam; nghe c¸c giµ lµng kÓ chuyÖn d©n gian HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:1.Bài vừa học:-Xem lại định nghĩa truyền thuyết và cổ tích.-Học thuộc nội dung ý nghĩa truyền thuyết và cổ tích2.Bài sắp học: TIẾT 55. ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN (TT)- Haõy s­u tÇm keå laïi mét sè truyÖn d©n gian kh¸c.Yªu cÇu: TiÕt häc cÇn ®¹t c¸c néi dung chÝnh: 5: ChØ ra nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau :Gi÷a truyÒn thuyÕt vµ cæ tÝch.Gi÷a ngô ng«n vµ truyÖn c­êi. 6: Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ mét truyÖn, mét nh©n vËt hoÆc chi tiÕt trong c¸c truyÖn d©n gian ®· häc mµ em thÝch nhÊt. 7: Tham gia c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ cña líp; ( Thi kÓ truyÖn d©n gian, diÔn kÞch, vÏ tranh, s¸ng t¸c th¬ dùa vµo c¸c truyÖn d©n gian ®· häc) TiÕt 55: ¤n tËp truyÖn d©n gian ( tiÕp)CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN SÖÏ UÛNG HOÄ NHIEÄT TÌNH CUÛA LÔÙP 6A1 – Tröôøng THCS L	ƯƠNG THẾ VINH. ÑAÕ GIUÙP TOÂI THÖÏC HIEÄN THAØNH COÂNG TIEÁT DAÏY NAØY.