Bài giảng Ngữ văn 6 - Tuần 21 tiết 78 So sánh

KÍNH CHÀO KIỂM TRA MIỆNG:Câu 1: Phó từ là gì? Đặt một câu có dùng ít nhất một phó từ và cho biết em dùng phó từ đó để bổ sung ý nghĩa gì? ( 8 điểm )Câu 2: Em hiểu thế nào là so sánh? ( 2 điểm )Câu 1: Phó từ là từ chuyên đi kèm với động từ và tính từ, bổ sung ý nghĩa cho động từ và tính từ.Đặt câu đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, dùng và nêu đúng ý nghĩa của phó từ.Ví dụ: Tôi vừa học bài xong. ( vừa là phó từ đứng trước, chỉ thời gian; xong là phó từ đứng sau chỉ kết quả)Câu 2: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng nhằm tăng tính gợi hình, gợi cảm.Tuần 21Tiết 78 SO SÁNH Tuần 21 Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?Ví dụ 1: Trẻ em như búp trên cành Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan. ( Hồ Chí Minh )Sự vật: trẻ em – búp trên cành. Nét tương đồng: tươi non, đầy sức sống, chứa chan hi vọng. Gợi hình ảnh cụ thể, tình cảm nâng niu, trìu mến. Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì? Ví dụ 2: Lông diều hâu bay tứ linh, miệng kêu la “chéc, chéc”, con mồi rời mỏ diều hâu rơi xuống như một quả rụng. ( Lao xao – Duy Khán )Sự việc: con mồi rời mỏ diều hâu - quả rụng. Nét tương đồng: rơi tự do. Hình ảnh quen thuộc, dễ hình dung, tình cảm vui mừng, hả hê. Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì? So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng nhằm tăng tính gợi hình, gợi cảm.Ghi nhớ: Sách giáo khoa trang 24. Ví dụ 3: Con mèo vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến. ( Tạ Duy Anh ) Ngoài so sánh ngang bằng, còn có so sánh không ngang bằng. Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:Vế A ( sự vật được so sánh )Phương diện so sánh Từ so sánhVế B ( sự vật dùng để so sánh )trẻ em nhưbúp trên cành rơi xuống nhưquả rụng con hổ Trường SơnCửu LongCon người không chịu khuất (3)lòng mẹ bao la sóng tràoNhư (1)tre mọc thẳng (2)to hơncon mồi rời mỏ diều hâucon mèo chí lớn ông cha  Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:Mô hình đầy đủ của một phép so sánh gồm những yếu tố: Vế A ( nêu tên sự vật, sự việc được so sánh )Vế B ( nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế A)Từ ngữ chỉ phương diện so sánhTừ ngữ chỉ ý so sánh (gọi tắt là từ so sánh ) Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:Những từ so sánh: là, như là, y như, giống như, tựa như, tựa như là, bao nhiêu bấy nhiêu, hơn, kém, chưa bằng Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh và chỉ ý so sánh có thể được lược bớt. Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh. Ghi nhớ: Sách giáo khoa trang 25. Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập:Bài tập 1:a. So sánh đồng loại:So sánh người với người: Lương y như từ mẫu ( thầy thuốc như mẹ hiền ) So sánh vật với vật: Mặt trời nhú lên dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. ( Nguyễn Tuân ) Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập: Bài tập 1: a. So sánh đồng loại: Mẹ già như chuối chín cây, gió lay mẹ rụng, con phải mồ côi ( Lời bài hát ) b. So sánh khác loại:So sánh vật với người: Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập: Bài tập 1: a. So sánh đồng loại: b. So sánh khác loại: So sánh vật với người:Sự nghiệp chúng ta giống như rừng cây đương lên, đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chóng.So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng: Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập: Bài tập 1: Bài tập 2 Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập: Bài tập 1: Bài tập 2Khỏe như voi, khỏe như hùm, khỏe như trâu, khỏe như Trương Phi Đen như bồ hóng, đen như cột nhà cháy, đen như củ súng, đen như củ tam thất Trắng như bông, trắng như cước, trắng như ngó cần, trắng như ngà, trắng như trứng gà bóc Cao như cây sào, cao như núi, cao như cột đình, cao như sếu Tuần 21  Tiết 78 SO SÁNH I. So sánh là gì?II. Cấu tạo của phép so sánh:III. Luyện tập: Bài tập 1: Bài tập 2Thảo luận nhóm đôi- 5 phút: Dãy bàn 1, 2: Hãy tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Bài học đường đời đầu tiên” Dãy bàn 3, 4: Hãy tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “ Sông nước Cà Mau” Bài tập 3Bài tập 3Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Bài học đường đời đầu tiên”:Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạm như hai lưỡi liềm máy đang làm việc.Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.Đã thanh niên rồi và cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê.Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.Đến khi định thần lại, chị mới trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau.Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.Bài tập 3Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “ Sông nước Cà Mau”:Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau, sông ngòi, kênh, rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.  trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ.những đống gỗ cao như núi chất dựa bờnhững ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng-sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổiPhân tích cấu trúc của phép so sánh: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nhiện thuốc phiện.Vế A ( sự vật được so sánh )Phương diện so sánhTừ so sánhVế B ( sự vật dùng để so sánh)gầy gò và dài lêu nghêunhưmột gã nhiện thuốc phiện.NgườiTỔNG KẾT Em hãy trình bày nội dung bài vừa học bằng một sơ đồ tư duy?HƯỚNG DẪN HỌC TẬPĐối với bài học tiết này: - Học thuộc khái niệm, nhớ kĩ cấu tạo phép so sánh. - Tìm thêm ví dụ về so sánh đồng loại và so sánh khác loại, chỉ ra tác dụng của kiểu so sánh đó.Đối với bài học tiết sau: - Tìm hiểu về các kiểu so sánh và tác dụng của phép so sánh. - Tập viết câu văn, đoạn văn có sử dụng phép so sánh. - Chuẩn bị bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ