Bài giảng Ngữ văn 7 bài 14 tiết 57 Văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam)

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học !Trường thcs hồng phongKiểm tra bài cũ 1. Em hóy chọn đỏp ỏn nờu đỳng nhất định nghĩa về văn biểu cảm ?Là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tỡnh cảm, cảm xỳc,sự đỏnh giỏ của con người đối với thế giới xung quanh và khơi gợi lũng xỳc động của người đọc .Là văn bản kể lại diễn biến một sự việc .Là văn bản trỡnh bày những đặc điểm, tớnh chất, hoạt động của một sự vật,sự việc .ab.c.d.Dựng lớ lẽ, dẫn chứng để bàn bạc, bàn luận một vấn đề thể hiện một nhận thức, một quan điểm một lập trường của mỡnh dựa trờn cơ sở một chõn lớ . 2. Cú ý kiến cho rằng “ Khi viết văn biểu cảm thỡ phương thức biểu đạt chủ yếu phải là biểu cảm, khụng được đưa cỏc yếu tố khỏc như miờu tả hay nghị luận vào đú”. Theo em ý kiến đú đỳng hay sai ? Vỡ sao ? í kiến đú sai, bởi vỡ trong văn biểu cú thể kết hợp cỏc yếu tố miờu tả, tự sự ,nghị luận để nhấn mạnh ý, bộc lộ cảm xỳc, tỡnh cảm sõu sắc hơn .Bài 14 Tiết 57Văn bản (Thạch Lam)Một thứ quà của lúa non: Cốm I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả : - Là nhà văn nổi tiếng , thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn . - Ông có sở trường về truyện ngắn , một cây bút tinh tế nhạy cảm , giàu chất thơ, nhân ái. đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm xúc, cảm giác của con người - Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân 2. Tác phẩm- "Một thứ quà của lúa non : Cốm" in trong tập tuỳ bút “Hà Nội băm sỏu phố phường” ( 1943) 1. Tác giả 2. Tác phẩm2. Bố cục : 3 phần + Từ đầu đến.... “thuyền rồng”: Cội nguồn của cốm.+ Tiếp đến.... “nhũn nhặn”: Giá trị của cốm.+ Phần còn lại: Cách thưởng thức cốm.I. Tìm hiểu chung 1. Đọc, chú thích(SGK)II. đọc- hiểu văn bản 3. Phân tích :a. Cội nguồn của cốm Cơn giú mựa hạ bỏo trước mựa về của một thứ quà thanh nhó và tinh khiết Cốm xuất hiện vào mựa thu . - mựi thơm mỏt từ những cỏnh đồng xanh, hạt thóc nếp làm trĩu thõn lỳa cũn tươi - trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏdưới ỏnh nắng giọt sữa dần đụng lạịcong xuống ..nặng vỡ cỏi chất quý trong sạch của Trời - Các tớnh từ gợi tả, gợi cảm, cỏch miờu tả từ khỏi quỏt đến cụ thể ,trớ tưởng tượng phong phỳ, tinh tế, Gợi những cảm giỏc, cảm xỳc về cội nguồn giản dị , trong sạch, tinh khiết của cốm . Cốm thu nạp tất cả những gỡ tinh tuý, trong trẻo nhất của đất trời vào từng hạt mảnh mai .giọng văn nhẹ nhàng, lối “nhả”chữ đầy chất thơ Cỏch thức làm cốm :Nơi nổi tiếng về cốm : người làm cốm rất khéo léo nõng niu ,trõn trọng sản phẩm của mỡnh Làng Vũng Thúc nếp : Đợi đến lỳc vừa nhất gặt đem về .Truyền từ đời này sang đời khỏc, bớ mật trõn trọng và khe khắt giữ gỡn .Người bỏn cốm :Cụ hàng cốm xinh xinh,quần ỏo gọn ghẽ với chiếc đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng Nơi cú nghề làm cốm nổi tiếng với những hạt cốm dẻo và thơm vẻ đẹp của người tụn lờn vẻ đẹp của cốm, cốm đến với người duyên dáng, lịch thiệp, đậm đà truyền thống .Từ hạt thóc nếp trong sạch tinh khiết, cốm hình thành bằng bàn tay khộolộo,nõng niu, trõn trọng của người làm cốm, bán cốm, sự mong ngúng của người dõn Hà thành. Người dõn Hà thành : Ngúng trụng cụ hàng cốm Yờu mến cốm, coi cốm là món quà quê gia nhập văn hoỏ ẩm thực thủ đụ. Hỡnh ảnh” cụ hàng cốm xinh xinh,quần ỏo gọn ghẽ với dấu hiệu đặc biệt là cỏi đũn ghỏnh hai đầu cong cong vỳt lờn như chiếc thuyền rồng”cú ý nghĩa biểu đạt những nội dung nào sau đõy Cốm gắn liền với vẻ đẹp của người làm ra cốm là cụ gỏi làng Vũng Cỏch cốm đến với mọi người thật duyờn dỏng ,lịch thiệp Vẻ đẹp của người bỏn hàng làm tụn lờn vẻ đẹp của cốm ab.c.e.Hỡnh ảnh vừa vẽ ra sắc đẹp riờng của cụ gỏi ngoại thành vừa nhấn vào chỗ độc đỏo ,sang trọng, đầy tớnh cổ truyền của một loại dụng cụ , đồ nghề của người làm cốm Cả bốn ý trờn d.3. Phân tích :a. Cội nguồn của cốm: b.Giỏ trị của cốm: - Cốm là thức quà riờng biệt của đất nước . - Cốm là quà sờu Tết thức dâng của đồng xanh, mộc mạc, giản dị, thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam - Không còn gì hợp hơntrong sạch, trung thành - Không bao giờ.hoà hợp hơn được nữa cốm xanh tươi như ngọc thạch, thanh đạm hồng đỏ thắm như ngọc lựu già, ngọt sắcCốm thể hiện giá trị văn hoá, tinh thần của người Việt .Cốm là món quà giản dị, đặc sắc mang bản sắc dân tộc . Hoà hợp về màu săc, hương vị, mang ước mong hạnh phúc viên mãn. nâng đỡ để hạnh phúc lâu bền Câu hỏi thảo luận (Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần ,và nhữngthức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy, hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài: những kẻ mới giàu vô học có biết đâu mà thưởng thức được những vẻ cao quý, kín đáo và nhũn nhặn ?)Trong đoạn văn tác giả đã bàn luận về vấn đề gì ?Qua lời bàn luận thái độ tác giả bộc lộ như thế nào ?Những tục lệ tốt đẹp của dân tộc mất dần đi. Tác giả lên tiếng phê phán thói chuộng ngoại ,bắt chước người ngoài thể hiện ý thức gìn giữ những giá trị truyền thống .3. Phân tích :a. Cội nguồn của cốm :Giản dị ,thanh nhã ,tinh khiết b. Giỏ trị của cốm :Cốm mang cả giỏ trị vật chất và tinh thần giỏ trị như một mún ăn mang đậm nột bản sắc văn hoỏ dõn tộc. c. Cách thưởng thức cốm: Bằng khứu giác: mùi thơm phức của lúa mới,hoa cỏ dại ,hơi ngát của lá sen - ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ Bằng thị giác: màu xanh của cốm, tươi mát của lá non Bằng vị giác: chất ngọt Giới thiệu tỉ mỉ, chi tiết một cách thưởng thức cốm trang nhã nét đẹp văn hoá ẩm thức ngườiViệt :Chớ có thọc tay mân mê, Hãy nhẹ nhàng, chút chiu, vuốt ve Phải nên kính trọng Từ ngữ mang tính chất cầu khiến khơi gợi sự đồng cảm mong muốn tha thiết bảo lưu gìn giữ phong tục,tập quán ,giá trị truyền thống của dân tộc. Mua cốm Bằng xúc giác: chất dịu dàng, thanh đạm, sự kết hợp tuyệt vời :cốm, lá sen Em hãy chọn những đáp án đúng trả lời câu hỏi sau: “Cốm là món quà có phong vị đặc sắc nhờ kết tinh nhiều vẻ đẹp”.Theo em đó là những vẻ đẹp nào ?Vẻ đẹp của hương vị và màu sắc của đồng quê nội cỏ An Nam Vẻ đẹp của người làm ra cốm ,người thưởng thức và mua cốm ab.c.Vẻ đẹp của một thứ quà được du nhập từ phương Tây Vẻ đẹp của một món quà truyền thống d.III. Tổng kết: ( sgk)Luyện tập :Em hãy tìm từ ngữ thích hợp điền vào chỗ chấm trong các ví dụ sau: 1. Sáng mát trong như sáng năm xưa Gió thổi mùa thu hươngmới Nguyễn Đình ThiCốm 3.Giã gạo thì ốm ,giã ..thì khỏe 2. Hà nội mùa thu Mùa thu Hà Nội Mùa hoa sữa về Thơm từng cơn gió Mùa .. xanh về Thơm bàn tay nhỏ . sữa vỉa hè Thơm bước chân qua cốm cốm cốm Trịnh Công SơnBài hát