Bài giảng Ngữ văn 7: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vi thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ

Đỗ phủ(712-770)- Là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời Đường.- Bút pháp: hiện thực và nhân đạo. Được mệnh danh là Thi Sử và Thi Thánh. §ç Phñ lµ ng­êi cã kh¸t väng ®­îc ®em tµi n¨ng, søc lùc cña m×nh ®Ó gióp ®êi nh­ng kh«ng thµnh.- V× x· héi lóc bÊy giê kh«ng biÕt träng dông ng­êi tµi:+ X· héi ®êi §­êng lóc ®ã lµ giai ®o¹n thÞnh v­îng nhÊt, nh­ng vua §­êng HuyÒn T«ng kh«ng chó ý ®Õn viÖc chÝnh sù, suèt ngµy ë trong th©m cung say s­a yÕn tiÖc vui ch¬i, víi lêi ca, tiÕng h¸t cña c¸c cung phi.+ ChÝnh trÞ háng n¸t, c¸c m©u thuÉn trong x· héi ngµy cµng gay g¾t ®· x¶y ra lo¹n An Sö.Tõ ®ã, chiÕn tranh lo¹n l¹c liªn miªn, «ng còng nh­ nh­ nh©n d©n ph¶i phiªu b¹t tr«i næi v× chiÕn tranh, n¹n ®ãi, vµ sù b¹c ®·i cña triÒu ®×nh.- V× thÕ c¸c t¸c phÈm cña «ng ®· ph¶n ¸nh trung thùc bøc tranh cña x· héi Trung Quèc lóc bÊy g׬. §ång thêi thÓ hiÖn tr¸i tim nh©n ®¹o cao c¶.- §Ó l¹i 1450 bµi th¬ giµu tÝnh hiÖn thùc vÒ x· héi ®êi §­êng Trung Quèc vµ chan chøa t×nh yªu nh©n d©n. Nhµ bia kØ niÖm §ç PhñNhµ kØ niÖm §ç Phñ ë quª h­¬ng.BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ (Mao ốc vi thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ- Tháng tám, thu cao, gió thét già,Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.Tranh bay sang sông rải khắp bờ,Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,Cắp tranh đi tuốt vào luỹ treMôi khô miệng cháy gào chẳng được,Quay về, chống gậy lòng ấm ức!Giây lát, gió lặng, mây tối mực,Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,Con nằm xấu nết đạp lót nátĐầu giường nhà dột chẳng chừa đâuDày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.Từ trải cơn loạn ít ngủ nghêĐêm dài ướt sao cho trót?Ước được nhà rông muôn ngàn gian,Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được! Lµ lo¹i th¬ tù do, chØ cÇn cã vÇn, kh«ng ph¶i tu©n theo nh÷ng nghiªm ngÆt vÒ sè c©u, sè ch÷, niªm luËt, ®èi...cã nhiÒu yÕu tè miªu t¶ cô thÓ, t­êng thuËt chi tiÕt.- Thể thơ: Cổ thể- Hoàn cảnh sáng tácBÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ (Mao ốc vi thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ- Tháng tám, thu cao, gió thét già,Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.Tranh bay sang sông rải khắp bờ,Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,Cắp tranh đi tuốt vào luỹ treMôi khô miệng cháy gào chẳng được,Quay về, chống gậy lòng ấm ức!Giây lát, gió lặng, mây tối mực,Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,Con nằm xấu nết đạp lót nátĐầu giường nhà dột chẳng chừa đâuDày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.Từ trải cơn loạn ít ngủ nghêĐêm dài ướt sao cho trót?Ước được nhà rông muôn ngàn gian,Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!Khæ v× giã thulµm tèc m¸i nhµ.Khæ v× trÎ con c­íp tranh.Khæ v× gia ®×nh ­ít,rÐt trong ®ªm m­a.¦íc muèn cña nhµ th¬.Nh÷ngnçikhæcñanhµth¬.Tù s­, miªu t¶, biÓu c¶m.Tù sù, miªu t¶.Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m.BiÓu c¶m.Tháng tám, thu cao, gió thét già,Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.Tranh bay sang sông rải khắp bờ,Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Tranh bay- sang s«ng r¶i- kh¾p bê treo tãt- rõng xa quay lén- vµo m­¬ng -> Miêu tả chân thực, sử dụng động từ, liệt kê sự việc.- Ngôi nhà: ba lớp tranh bịcuộn mất.=> Cảnh tan tác, hoang tàn.=> Trận thu phong dữ dội.- Tâm trạng:-> Nỗi khổ về vật chất.Lo lắng, tiếc nuối, bất lực* Khæ v× trÎ con c­íp tranh.Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào luỹ treMôi khô miệng cháy gào chẳng được,Quay về, chống gậy lòng ấm ức!Trẻ conxô cướp giậtCắp tranhlòng ấm ức- Trẻ con:-> Nỗi đau nhân tình thế thái.-> Cuộc sống khốn khổ làm thay đổi tính cách trẻ thơ.- Nhà thơ:->Nỗi khổ về tinh thần.Xô nhau cướp giật, cắp tranh.bất lực, ấm ức. Nçi Êm øc cña nhµ th¬ cã thÓ lµ:A. Lµ nçi c¬ cùc cña tuæi giµ kh«ng cßn ®ua chen ®­îc víi ®êi.B. Lµ nçi cay ®¾ng cho th©n phËn nghÌo khæ cña m×nh vµ cña nh÷ng ng­êi nghÌo khæ nh­ m×nh.C. Lµ nçi xãt xa cho nh÷ng c¶nh ®êi nghÌo khã, bÊt lùc trongthiªn h¹. ? Em hiÓu theo c¸ch nµo? V× sao?Giây lát, gió lặng,mây tối mực,Trời thu mịt mịtđêm đen đặc.Mền vải lâu nămlạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lótnátĐầu giườngnhà dột chẳng chừa đâuDày hạtmưa, mưa, mưa chẳng dứt.Từ trải cơn loạnít ngủ nghêĐêm dài ướt átsao cho trót?- Gia cảnh:-> Miêu tả cụ thể, chân thực: Không ngủ được- Tâm trạng: Nỗi khổ dồn dập, chồng chất.Nghèo khó, cùng cực. vì lo lắng nhiều bề.Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!- Có ngôi nhà rộng muôn ngàn gian cho tất cả người nghèo.-> Thể hiện tinh thần nhân đạo và chan chứa lòng vị tha.-> Ước mơ đẹp, cao cả.- Sẵn sàng hi sinh vì hạnh phúc của mọi người.THI THÁNH - ĐỖ PHỦ1. Néi dung- Nçi khæ cña ng­êi nghÌo trong thiªn h¹.- Béc lé kh¸t väng cao c¶ cña nhµ th¬.-> Gi¸ trÞ nh©n ®¹o.-> Gi¸ trÞ hiÖn thùc.2. NghÖ thuËt- KÕt hîp nhiÒu ph­¬ng thøc biÓu ®¹t.- Ngßi bót miªu t¶ ®Ëm chÊt hiÖn thùc.=> THI SỬ => THI THÁNH1. - Häc thuéc lßng bµi th¬, häc hiÓu ghi nhí vµ ph©n tÝch. - ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 10 c©u, c¶m nhËn cña em vÒ ­íc väng cña §ç Phñ trong khæ th¬ cuèi bµi.2. ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt: - Lµm ®¸p ¸n vµ «n theo c©u hái «n tËp.- TËp viÕt ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét t¸c phÈm.Hướng dẫn về nhàNhËn xÐt vÒ sù kh¸c biÖt gi÷a phong c¸ch th¬ §ç Phñ vµ th¬ LÝ B¹ch vÒ c¸c ph­¬ng diÖn: C¶m høng, h×nh ¶nh th¬, ng«n ng÷ th¬, giong ®iÖu th¬ ? Nhµ th¬Ph­¬ng diÖn§ç PhñLÝ B¹chC¶m høngGiäng ®iÖu th¬Ng«n ng÷ th¬H×nh ¶nh th¬?